200 چشم در یک چشم
به گزارش سیناپرس اصفهان به نقل از ساینس نیوز، تریلوبیت‌ها، بندپایان منقرض‌شده‌ای هستند که بر جانوران عصر پالئوزوئیک غلبه داشتند. آنها از زمان پیدایش خود در 523 میلیون سال پیش، دارای چشم‌های ترکیبی پیچیده‌ای بودند. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این چشم‌های مرکب دارای سیستم‌های بسیار پیچیده‌ای بودند، به گونه‌ای که چشم‌های فوق ترکیبی، یک چشم مرکب جداگانه را زیر هر یک از لنزهای بزرگ پنهان می‌کردند.
نوعی گونه سه لپه ای با نام Phacops geesops که در دوره دونین زندگی می‌کرد، چشم‌هایی با 200 عدسی داشت که هر کدام شش وجه کوچک را پوشش و به تنهایی یک چشم را تشکیل می‌دادند.
دکتر بریجیت شوئنمن، محقق در گروه جانورشناسی گفت: اکثر تریلوبیت‌ها دارای چشم‌های ترکیبی، مشابه با چشم‌های حشرات امروزی هستند که تعداد زیادی از وجوه شش‌ضلعی چشم را تشکیل می‌دهند و معمولاً در هر وجه هشت گیرنده نوری دارند.
این تیم، تصاویر اشعه ایکس گرفته شده توسط ویلهلم استورمر، دیرینه شناس آماتور و پیشگام تجزیه و تحلیل اشعه ایکس در فسیل‌ها را در دهه 1970 تجزیه و تحلیل کردند. آنها دریافتند که در زیر هر یک از این لنزهای بزرگ یک چشم مرکب کوچک وجود دارد، بنابراین در مجموع یک چشم فوق‌مرکب، با ده‌ها یا در مواردی صدها چشم مرکب در یک سیستم چشمی ایجاد می‌شود.
طبق گفته دکتر شوئنمن: هر فاکوپید دو چشم داشته است، یکی در سمت چپ و دیگری در سمت راست. هر یک از این چشم‌ها حدوداً دارای 200 عدسی 1 میلی‌متری بوده است. در زیر هر یک از این لنزها، به نوبه خود، حداقل 6 وجه وجود دارد که هر یک از آنها دوباره با هم یک چشم مرکب کوچک را تشکیل می‌دهند. بنابراین ما حدود 200 چشم مرکب در یک چشم داریم. این وجوه فرعی در یک یا دو حلقه تنظیم شده‌اند.
به گفته این تیم: چشم‌های فوق‌مرکب تریلوبیت‌های فاکوپیدی، ممکن است از نظر تکاملی با زندگی در شرایط کم نور سازگار شده باشند. همچنین این امکان وجود دارد که اجزای جداگانه چشم، عملکردهای متفاوتی مانند افزایش تضاد یا درک رنگ‌های مختلف داشته باشند.
دکتر شوئنمن گفت: تاکنون چنین چشمی فقط در زیر طبقه تریلوبیت به نام فاکوپینا یافت شده است. این چشم در بین حیوانات بی‌نظیر است.
در طول تکامل موجودات این سیستم چشمی ادامه پیدا نکرد، زیرا این دسته از تریلوبیت‌ها در پایان دوره دونین یعنی 360 میلیون سال پیش از بین رفتند.
مترجم: طیبه جعفری
