موفقیت پژوهشگران ایرانی در ساخت نانو داروی گیاهی ضد سرطان
پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد، با استفاده از ترکیبات گیاهی موفق به ساخت نوعی نانوداروی درمان سرطان شده اند، این نانودارو که در مقیاس آزمایشگاهی ساخته و بررسی شده، در کاهش اندازه تومورهای سرطانی سینه در نمونه های حیوانی عملکرد موفقی داشته است.
به گزارش ایرنا از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، با توجه به شیوع روز افزون بیماری سرطان در دنیا و مشکلات مربوط به درمان این بیماری، ابداع روش های جدید درمانی امری ضروری است.
فراوانی تحقیقات موجود در زمینه استفاده از ترکیبات مختلف به ویژه ترکیبات گیاهی و همچنین استفاده از نانو فناوری پزشکی برای درمان این بیماری بیانگر اهمیت این مساله است.
به گفته امیر قریب محقق این طرح، آرتمیزینین (Artemisinin) یکی از اجزای موثره گیاه آرتمیزیا آنوا (Artemisia annua) است، این ماده با وجود آهن و ترانسفرین، سمیت بیشتری بر روی سلول های سرطانی دارد.
وی افزود: در این تحقیق نانولیپوزوم های مغناطیسی هدفدار، حاوی آرتمیزینین و هولوترانسفرین تهیه شد و سپس کارایی ضد سرطانی آن بر روی سلول های سرطان سینه رده MCF-7 (در شرایط برون تن ) و نیز بر روی موش های مبتلا به سرطان سینه (در شرایط درون تن) مورد بررسی قرار گرفت.
طبق نتایج حاصل شده، هدفدار کردن نانولیپوزوم ها با نانو ذرات مغناطیسی آهن می تواند دارو رسانی را به محل تومور تسهیل کند، همچنین کارایی مواد دارویی محصور شده، در از بین بردن تومور سینه در حیوانات مورد مطالعه دهها بار افزایش یافته است.
به گفته این محقق، در این کار، نانولیپوزوم های مغناطیسی حاوی آرتمیزینین و ترانسفرین با روش اکستروژن تهیه و برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آنها بررسی شد.
در ادامه به کمک روش MTT، اثرات سمی نانولیپوزوم های تهیه شده در شرایط برون تن بر روی سلول های سرطانی MCF-7 مورد مطالعه قرار گرفت، در بخش بعدی مطالعات از بافت توموری موش های مبتلا به تومور سینه، تکه های یکنواختی جدا شد و به صورت زیر جلدی به موش های ماده پیوند زده شد.
سپس در حضور آهن ربا، که در محل تومورهای ایجاد شده قرار داده شده بود، اثرات مهاری نانولیپوزوم های تهیه شده بر رشد تومورها مورد مطالعه قرار گرفت.
قریب در توضیح تکمیلی نتایج عنوان کرد: در حضور میدان مغناطیسی، دو ساعت بعد از تزریق نانولیپوزوم های مغناطیسی حاوی دارو، مقدار حضور آرتمیزینین و ترانسفرین در تومور به ترتیب 10 و 5/5 برابر، در مقایسه با گروه تیمار شده با شکل آزاد این داروها افزایش یافت، همچنین به دلیل اعمال میدان مغناطیسی، حجم تومور در موش های مورد مطالعه طی 15 روز کاهش قابل توجهی یافت.
نتایج بیانگر این است که نانولیپوزوم های مغناطیسی حاوی آرتمیزینین و ترانسفرین به دلیل هدف گیری کارا می توانند انتخاب مناسبی برای درمان هدفدار این سرطان باشند، البته آزمایشات تکمیلی و کلنیکی نیاز است تا بتوان محصول مذکور را به عنوان یک نانوداروی جدید موثر در درمان سرطان سینه پستان معرفی کرد.
این تحقیقات حاصل تلاش های امیر قریب، دکتر زهره فائزی زاده- اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد، دکتر سید علیرضا مصباح نمین- عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس و دکتر رامین سراوانی- عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان است.
نتایج این کار در مجله PHARMACOGNOSY MAGAZINE (جلد 11، شماره 42، سال 2015، صفحات 117 تا 122) به چاپ رسیده است.
