با آماسیا، ابرقاره بعدی جهان آشنا شوید
به گزارش سیناپرس، تصویر بزرگ تاریخ زمین شناسی زمین در ۲ میلیارد سال گذشته این است که قاره ها به هم می رسند و هر ۶۰۰ میلیون سال یا بیشتر از هم جدا می شوند. پیوستن مجدد قاره ها در آینده اجتناب ناپذیر است، اما زمین شناسان مدت ها بحث کرده اند که آیا این اتفاق زمانی رخ خواهد داد که سواحل غربی قاره آمریکا وارد آسیا شود یا اینکه سواحل شرقی آنها با اروپا و آفریقا دوباره ترکیب شود. اکنون یک مطالعه جدید نتیجه می گیرد که تغییرات اساسی در اعماق زمین رخ داده است، بنابراین تنها سناریوی سابق امکان پذیر است.
پیوستن قاره‌ها باعث می شود که بیشتر جهان با یک اقیانوس وسیع اشغال شود. هنگامی که قاره ها شروع به تجزیه شدن می کنند، جهان دارای دو یا چند میدان آبی بزرگ است.
این دو میدان شامل آب های داخلی است که توسط خشکی های در حال گسترش احاطه شده اند و دیگری آب های خارجی هستند که قاره ها به سمت آن حرکت می کنند. اقیانوس اطلس و اقیانوس هند بقایای دریاهای داخلی قبلی هستند، در حالی که اقیانوس آرام همان چیزی است که از طریق اقیانوس خارجی به پانتالاسا تبدیل شد.
ابرقاره های جدید می توانند با بسته شدن اقیانوس های داخلی یا خارجی تشکیل شوند. حداقل این همان چیزی است که پروفسور ژنگ-ژیانگ لی (Zheng-Xiang Li) از دانشگاه کرتین استدلال می کند که در گذشته امکان پذیر بوده است. لی و همکارانش نتیجه می گیرند که اکنون زمین به نقطه ای رسیده است که فقط اقیانوس های خارجی می توانند بسته شوند و مرگ اقیانوس آرام را اجتناب ناپذیر می کنند.
اقیانوس اطلس در حال حاضر با سرعت چند سانتی متر در سال در حال رشد است، در حالی که اقیانوس آرام با سرعت مشابهی در حال کوچک شدن است، بنابراین به راحتی می توان بسته شدن بزرگترین حوضه اقیانوسی جهان را تعمیم داد.
جالب اینجاست که زمین شناسان قبلاً این کار را انجام داده اند و نام آن را آماسیا گذاشته اند، که به گفته لی ۲۸۰ میلیون سال طول می کشد تا از قطعات پانگه آ با سرعت فعلی شکل بگیرد. با این حال، در گذشته، گاهی اوقات چنین روندهایی معکوس شده است و قاره ها به شکل کنسرتین در کنار هم قرار می گیرند تا اقیانوس داخلی را دوباره ببندند.
مدل سازی پژوهشگران نشان می دهد که حرکت های قاره ای به شدت به قدرت پوسته اقیانوسی بین آنها بستگی دارد. تنها زمانی که پوسته قوی باشد، قاره‌ها می توانند جهت خود را تغییر دهند و دوباره در اقیانوس‌های داخلی جوان متحد شوند.
به طور متناقض، با سرد شدن گوشته، پوسته اقیانوسی تشکیل شده در بالای آن نازک‌تر و در نتیجه ضعیف تر شده است. لی و همکارانش دریافتند که در حدود ۵۴۰ میلیون سال پیش، دمای زمین به اندازه ای کاهش یافت که پوسته به حدی ضعیف شد که برگشت‌هایی مانند این دیگر نمی تواند رخ دهد. بنابراین آماسیا و در واقع تمام ابرقاره های آینده با عبور از اقیانوس خارجی تشکیل خواهند شد.
همراه با حرکت قاره آمریکا به سمت غرب و مهاجرت آسیا به شرق، استرالیا به سمت شمال حرکت خواهد کرد تا زمانی که با اندونزی برخورد کند و به منطقه اقیانوس آرام جنوبی منتقل شود.
قطب جنوب مدت هاست در انتهای جهان لنگر انداخته اما پروفسور لی گفت که حرکت های آینده آن شدید خواهد بود. با این وجود، او این اتفاق را به احتمال زیاد برای اقیانوس آرام نیز می داند و می افزاید که منطقه ای که می تواند به آن منتقل شود به نظر می رسد در حال جهت گیری به سمت نیوزلند است.
به گفته پژوهشگران برخی از پیش بینی های قبلی نشان می دهند که آماسیا در اطراف قطب شمال گرد هم می آید و یک کلاهک یخی عظیم ایجاد کرده و سیاره زمین را خنک می کنند. با این حال، لی معتقد است که بعید به نظر می رسد که عرض جغرافیایی قاره های بزرگتر تغییر کند.
به گزارش سیناپرس، پروفسور لی در پایان گفت: می دانیم، زمانی که آماسیا شکل می گیرد زمین به شدت متفاوت خواهد بود. انتظار می رود سطح دریا پایین تر بوده و فضای داخلی وسیع ابرقاره بسیار خشک و با محدوده دمای روزانه بالا باشد.
شرح کامل این پژوهش و یافته های آن در آخرین شماره مجله تخصصی National Science Review منتشر شده است.
مترجم: مهنوش فلاحی پناه
