انجام کارهای پژوهشی در ایران اورژانسی نیست

عبدالرضا حاجیلری، مدیر دفتر تخصصی علوم انسانی، اجتماعی و هنر معاونت پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی در گفتگو با سیناپرس گفت: شبکه سازی میان محققان و افزایش کار گروهی و همکاری های بین ساختاری و بین فردی به منظور توسعه و تعمیق کارهای پژوهشی در حوزه علوم انسانی، یکی از سیاست ها و رویکردهای جدید ما در جهاددانشگاهی است. گردآوری نخبگان حوزه های مختلف زیر یک سقف نه لازم و نه ممکن است. ما باید بتوانیم این توانمندی ها را به یکدیگر وصل کنیم و شبکه های ارتباطی ایجاد کنیم.

وی افزود: دومین رویکرد ما (که البته از قبل این سیاست وجود داشت) مساله محوری کار کردن موضوع های مختلف جامعه است. در این رویکرد یک موضوع و مساله مورد نیاز جامعه مانند "گردشگری"، "خانواده"، "آسیب های اجتماعی"، "حاشیه نشینی"، "تعارض منافع" یا "کسب و کارها" را انتخاب می کنیم که برای رفع آن نیاز به دانش و آگاهی و تولید علمی داریم. پس از انتخاب یک مساله، محققان حول و حوش آن موضوع متمرکز می شوند. ما در این رویکرد محققان را ساماندهی می کنیم تا عمقی به این پژوهش ها بدهیم.

وی تصریح کرد: سیاست دیگرمان این است که دامنه و گستره کارفرماهایمان با استفاده از یافته های علمی و پژوهشی حمایت شوند و برای اجرای کار به تیم تحقیقاتی کمک کنند بنابراین ما در تلاشیم با سازمان ها ارتباط بیشتری برقرار کنیم و دستگاه های کلان سیاستگذار را توسعه و تعمیق دهیم تا بتوانیم در فرایند تولید علم برای تصمیم گیری و تصمیم سازی به آنها کمک کنیم.

وی اظهارداشت: همچنین ما به دنبال اجرای طرح های پژوهشی طولی هستیم یعنی مسائل اجتماعی و فرهنگی را در بازه زمانی مشخص انتخاب و به طور مداوم آن را پایش می کنیم. سپس اعلام می کنیم در این بازده زمانی چه اتفاق هایی برای آن موضوع رخ داده است. به عنوان مثال پیمایش ملی خانواده از جمله مسائلی است که در ابعاد مختلف طی یک بازه سه الی چهار ساله مورد پژوهش و پیمایش قرار می گیرد. سپس این پیمایش میان دو مقطع دیگر با یکدیگر مقایسه می شوند تا دریابیم چه اتفاق هایی در لایه های مختلف کشور رخ داده است.

وی بیان کرد: همچنین در بحث گردشگری نیز همین کار را انجام داده ایم. پیمایش ارزش ها و نگرش های گردشگران از جمله موضوع هایی است که اکنون به آن می پردازیم. موج نخست این موضوع انجام شده است. موج دوم زیرساخت های آن نیز در حال آماده است.

به گفته وی، ما اگر بتوانیم  سه تا چهار موج هریک از این پیمایش های طولی را دنبال کنیم، بعدها می توانیم بگوییم این موضوع طی ده سال گذشته چه وضعیتی در جامعه داشته و اکنون چه شرایطی دارد. این مساله باعث می شود داده های علمی قابل اتکایی برای سیاستگذاران تولید شود و مورد استفاده جامعه قرار بگیرد.

حاجیلری به سیناپرس گفت: همچنین ما قصد داریم ساختارهایمان عمقی( نه سطحی) توسعه پیدا کنند یعنی ما به جای 100 گروه، 30 گروه داریم که روی موضوع های خاص تمرکز دارند و به عنوان یک مرجع علمی شناخته می شوند. ما به دنبال این هستیم که ساختارهایمان در موضوع های مختلف یک مرجعیت علمی شوند.

وی تاکید کرد: سرعت بخشیدن به کارها و نزدیک کردن کارها به همدیگر از جمله سیاست هایی است که انشاالله ما در آینده آن را دنبال می کنیم تا در کنار دستگاه های دولتی، بخشی از بار علمی مورد نیاز دستگاه ها را برعهده بگیریم.

مدیر دفتر تخصصی علوم انسانی، اجتماعی و هنر معاونت پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی به مشکلات اجرایی این پژوهش ها اشاره کرد و گفت: اکنون ما برای اجرای پژوهش ها با سه مشکل بزرگ مواجه هستیم. یکی از مهمترین مسائل ما شناخت موضوع و مساله است. در حال حاضر دستگاه های ما نمی دانند مساله اصلی خودشان و جامعه چیست. در واقع یک نیاز شناسی درستی پیرامون این مسائل انجام نشده است بنابراین یک موضوع برای مدیری اهمیت دارد و فردا با برکناری او موضوع دیگری برای مدیر جدید اهمیت پیدا می کند. متاسفانه یک اساس و پایه علمی برای اولویت بندی مسائل و موضوع ها در جامعه وجود ندارد.

وی افزود: ضعف رویکرد علمی در سیستم های مدیریتی یکی دیگر از چالش هایی است که محققان اکنون با آن مواجه هستند. در حال حاضر بسیاری از مدیران ما متوجه اهمیت تحقیق و پژوهش نیستند و نمی دانند که تصمیم گیری هایشان اگر مبتنی بر عقبه و داده علمی نباشد، ضریب خطاهایشان بالا می رود. اگر چنین رویکردی تقویت شود همه از توان علمی محققان برای شناسایی عمیق مسائل استفاده خواهند کرد.

وی یادآورشد: متاسفانه امروزه انجام کارهای تحقیقی و پژوهشی حالت اورژانسی و اولویت ندارد و به آنها توجه نمی شود به همین دلیل از پشتیبانی مالی خوبی برخوردار نیستند. تغییرات مدیریتی نیز باعث می شود که بسیاری از مسائل علمی و تحقیقاتی به طور کامل در بازده ده الی بیست ساله رصد نشود. پایش این مسائل اغلب مقطعی و زود گذر هستند. این مساله نیز به نوبه خود آسیب زاست.

گفتگو: فرزانه صدقی

 

No tags for this post.