مهارت محوری آموزش دانشگاه ها نیاز به یک عزم فرابخشی دارد
دکتر زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این نشست گفت: حدود 9 ماه از شکل گیری این اتاق های فکر می گذرد بنابراین طبیعی است که همراه با کم و کاستی هایی باشد. این اتاق های فکر باید استمرار یابند به طوری که وزیر بعدی نیز چنین رویکردی را به علت دستاوردهای خوب این اتاق ها که حاصل تراوشات فکری حدود 300 نفر افراد دغدغه مند کشور است را ادامه دهد.
وی افزود: اکنون برپایی چنین اتاق های فکری ظرفیت بسیار خوبی را برای وزارت عتف ایجاد کرده است بنابراین باید ضمن تشکیل فصلی شورای رهبری، چارچوب و شیوه نامه ای نیز برای این اتاق های فکر تدوین شود.
وی اظهارداشت: با هم اندیشی اعضای اتاق فکر می توان بندهایی را به آیین نامه ها اضافه کرد. به عنوان مثال اعضای اتاق فکر می توانند عنوان کنند که مصوبه های پایه های تشویقی، نحوه امتحان گرفتن، شیوه دفاع از پایان نامه ها ایراد دارد اما پیشنهاد ما انجام چنین کاری است.
در بخش فرهنگی نیز باید آئین نامه پایه های تشویقی را ذکر کنیم. در این بخش باید دریابیم که کدام شاخص ها قابل ارزیابی هستند. همچنین در بخش آموزشی نیز باید دریابیم چه اقدامی انجام دهیم تا سرآمد بخش آموزشی باشیم؟ ما در این بخش باید چه اقدامی برای پایه تشویقی انجام دهیم؟ برای کارکنانی که قصد رشد علمی و ادامه تحصیل دارند باید چه اقداماتی انجام دهیم و چه استانداردهایی را تعیین کنیم؟
وی تصریح کرد: در حال حاضر آموزش های مهارت محوری دانشگاه هایمان کم است. ما باید بفهمیم چه اقدامی انجام دهیم که دانشگاه ها مهارت محور شوند؟ آیا بخش صنعت، خودور، داروسازی دانشجوی مقطع ارشد و دکترای ما را می پذیرند؟ آیا خوراک، خوابگاه و وسیله ایاب و ذهاب آنها را فراهم می کنند؟
به گفته وی، اکنون مهارت محور کردن آموزش های دانشگاه ها نیاز به یک عزم فرابخشی دارد. مثلا دولت یا مجلس باید تصویب کند که هر بخش صنعتی هنگام پذیرش دانشجو باید تسهیلاتی به دانشجویان اختصاص دهد. همچنین دانشجویان ما نباید نگاهشان پشت میز نشینی باشد بلکه باید نگرشی کارآفرینانه داشته باشند.
وی تاکید کرد: ما اکنون در رشته های علوم پایه با چالش فراوانی مواجه هستیم. امکان دارد طی چند سال آینده اتفاق های نامناسبی برای این رشته ها رخ دهد. اکنون تفاهم نامه ای با معاونت علمی ریاست جمهوری امضا کرده ایم. طبق این تفاهم نامه بنیاد ملی نخبگان 100 نفر از رتبه های برتر علوم تجربی، ریاضی و انسانی و همچنین 50 نفر از رتبه های برتر هنر و زبان خارجی و همچنین مدال آوران را حمایت کرده و وزارت علوم نیز پس از پایان فارغ التحصیلی مقطع دکترای این افراد، آنها را به عنوان عضو هیات علمی دانشگاه پذیرش می کند.
دکتر زلفی گل خاطرنشان کرد: متاسفانه اکنون ما درگاهی برای شناسایی دانشمندان در کشورمان نداریم. اکنون اتاق فکر نخبگان به ما پیشنهاد درگاه آشنایی با نخبگان در پایگاه ISC را داده که در حال بررسی است. مساله امریه پسادکترا را نیز در دستور کار قرار داده ایم. اکنون خروجی این اتاق های فکر این دو دستاورد مهم است. امیدواریم اتاق های فکر دیگر نیز در آینده خروجی های خوبی به همراه داشته باشند.
اتاق های فکر باید استمرار پیدا کنند
دکتر علی خیرالدین، معاون فناوری و نوآوری وزارت عتف نیز در این نشست گفت: در حال حاضر حدود 10 ماه از تشکیل اتاق های فکر می گذرد. سال گذشته گزارشی مدون از نخستین جلسه این نشست چاپ شد و اکنون نیز به دنبال تدوین دومین مجلل عملکرد اتاق های فکر هستیم. همچنین ما در این مدت اتاق های فکر را به مسوولان و معاونان وزیر علوم و همچنین مسوولان مراکز مختلف متصل کرده ایم تا جلساتی هدفمند داشته باشیم. همچنین در نظر داریم با همفکری و هم اندیشی اتاق های فکر، با معاونت های مختلف ارتباط ایجاد کنیم.
وی افزود: اکنون یکی از مشکلات اتاق های فکر ما این است که به تدریج به سمت سکوت طی طریق می کنند. در حالی که ما باید این مسیر را زنده نگه داریم. در این مدت برخی از اتاق های فکر عملکرد بسیار خوبی داشتند. در مقابل برخی دیگر در جلسات شرکت نکردند. ما قصد داریم دوستانی که همکاری نمی کنند را با یک سری اعضای جدید جایگزین کنیم. اخیرا چنین اتفاقی در اتاق فکر تحول علوم انسانی رخ داده است. همچنین از طریق یکی از پارک های علم و فناوری نیز پیگیر پرداخت حق جلسات اتاق فکر ها هستیم.
پیگیر تشکیل اتاق فکر تخصصی در دانشگاه ها هستیم
دکتر امید رضایی فر، سرپرست دفتر پشتیبانی امور فناوری و نوآوری وزارت عتف نیز یکی از راهبردهای مهم معاونت فناوری و نوآوری وزارت عتف را ماموریت گرایی و هدایت ظرفیت های فناورانه جهت رفع نیازها و مسائل کلان کشور عنوان کرد و گفت: ما برای تحقق این ماموریت سعی کرده ایم بحث مدیریت اتاق های فکر، سامانه نظام ایده ها و نیازها(نان) را پیگیری کنیم.
"ارائه راهکاری عملیاتی برای حل مسائل شناسایی شده"،" مساله شناسی چگونگی نیل به اهداف کوتاه، میان و بلند مدت"،" توسعه فرهنگ مشارکت و تربیت نخبگان و صاحبنظران"،" پشتیبانی فکری و مشاوره ای سیاستگذاران و تصمیم گیری"،" رصد فعالیت علمی دنیا به همراه نیاز سنجی و نیاز آفرینی در حوزه عتف" و همچنین" درک و تحلیل روشمند و به هنگام چالش های محیطی حوزه علم، پژوهش و فناوری فراروی وزارت و ارائه راهکارهای موثر" از اهداف تشکیل اتاق های فکر است.
وی اظهارداشت: ماموریت اصلی اتاق های فکر، افزایش کیفیت و اثر بخشی تصمیم ها و سیاست های اتخاذ شده، بهره گیری از نتایج مطالعات آینده نگرانه، ایده ها، راهکارهای عرضه شده توسط خبرگان و صاحبنظران، ایجاد گفتمان سازی و تعامل با ذی نفعان کلیدی و همچنین نهاد تصمیم سازبرای حاکمیت است.
وی بیان کرد: اکنون اتاق های فکر با یک سری چالش ها مانند" عدم انگیزه اعضا"،" الزام حضور روسای اتاق فکر و تداخل برنامه ها"،" انصراف روسا به دلیل عدم تحقق مصوبات"،" عدم پرداخت های مالی"،" مشکلات بازتاب خبری" و … مواجه هستند.
وی خاطرنشان کرد: ما در طرح توسعه اتاق های فکر بحث ایجاد اتاق فکر تخصصی در دانشگاه ها و دفتر نهاد مقام معظم رهبری دانشگاه ها را دنبال می کنیم. همچنین در معاونت فناوری گرنت نوآوری را بر مبنای ایده ها و مصوبات سامانه نان، تعریف کرده ایم تا پیشنهادات افراد این حوزه در اتاق های فکر مطرح و مورد تشویق و حمایت قرار بگیرد.
وی تصریح کرد: اکنون مجموعه اتاق های فکر در سامانه نان از دو بخش ایده و نیاز تشکیل شده است. سامانه نان یک سکوی جنرال و عمومی است برای اینکه ساختار مورد نظرمان را بتوانیم در هم رسانی و موضوعات تعاملی به یک مجموعه اجرایی منتهی کنیم. در مقابل بخش نیاز، بخش تقاضا را نیز مطرح کرده ایم. اگر به مجموعه های دیگر مانند مرکز هم اندیشی یا سایر اندیشکده ها نیز مجوز دهیم، می توانیم در مجموعه سامانه نان سمت تقاضا را نیز داشته باشیم.
از سوی دیگر ایده های افراد مختلف و دغدغه مند نیز می تواند خوراک موضوعی اتاق های فکر باشد. همچنین با ارائه گواهی به این افراد می توانیم جریانی تاثیرگذار برای نخبگان و استفاده از ظرفیت های علمی جهت تصمیم سازی خرد و کلان نظام سیاست گذاری را فراهم کنیم.
نقطه نظرات روسا و دبیران اتاق های فکر
دکتر سید مجید مطهری نژاد، رئیس اتاق فکر اجتماعی و فرهنگی در این نشست گفت: باید اتاق فکر در نظام معاونت فرهنگی و اجتماعی جایگاه عملکردی داشته باشد. اتاق های فکر باید به معاونت ها متصل شوند. قطعا با چنین رویکردی شاهد رخ دادن اتفاق های جدی تری خواهیم شد. اتاق فکر فرهنگی و اجتماعی نیز باید به معاونت فرهنگی متصل شود. همچنین ما نیاز به کارشناسان خبره در این حوزه داریم. کارشناسانی که مساله های جدی را مطرح کنند. اتاق فکر اجتماعی و فرهنگی نیاز به تدبیر جدی تر برای ماندگاری و اثربخشی دارد.
دکتر نجف لک زایی، رئیس اتاق فکر تحول علوم انسانی نیز در این نشست گفت: وضعیت حمکرانی علمی در ایران پراکنده و مغشوش است. اکنون در عرصه علوم انسانی چرخه حکمرانی علمی نداریم. وزارت علوم باید بحث علوم انسانی را مورد توجه قرار دهد و تصمیم گیری های این حوزه را به متخصصان این رشته واگذار کند. اکنون تصمیم گیری های این حوزه توسط اساتید علوم انسانی صورت نمی گیرد. همچنین وزارت علوم باید برای بخش های فرا وزارتخانه ای اقداماتی انجام دهد. چه بسا اگر وزارتخانه در این زمینه کار جدی انجام ندهد، از ایفای نقش در حوزه علوم انسانی کنار گذاشته شود.
دکتر ناصر باقری مقدم، رئیس اتاق فکر سیاستگذاری فناوری نیز در این نشست گفت: برخی از اتاق های فکر نیاز به مشورت، آینده نگری، تامین مالی، برنامه، بررسی کلان مسائل و برخی دیگر نیز نیاز به جریان سازی، هم فکر سازی و نقشه راه دارند. اکنون اتاق های فکر وزارت علوم نیاز به هسته های اندیشه ورز با کارکردهای مختلف دارند. همچنین باید دبیرخانه ها را به اندیشکده ها و مراکز تحقیقاتی متصل کنیم. به عنوان مثال در حوزه سیاستگذاری فناوری می توانیم دبیرخانه این اتاق فکر را به اندیشکده حکمرانی شریف یا مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور بدهیم تا کارشناسان تولید محتوا کنند و از طریق دبیرخانه، خروجی آن به وزارت علوم برسد.
محمد علی نوده، رئیس اتاق فکر ایثارگران نیز در این نشست گفت: اکنون ذی نفعان این اتاق فکر را سه گروه ایثارگران، اعضای هیات علمی و کارکنان و دانشجویان تشکیل می دهند. در حال حاضر برعکس سایر سازمان ها ما واحد اجرایی برای ایثارگران در وزارت علوم نداریم. هرچند در نخستین جلسه دستور شفاهی مبنی بر اجرای واحد ایثارگران را گرفتیم و اکنون این اتاق فکر چالش های خود را مشخص و بررسی کرده است اما به علت خلاء های ایجاد شده دیگر نیازی به ادامه همکاری نداریم. وجه فرهنگی آن نیز می تواند در اتاق اجتماعی و فرهنگی پیگیری شود.
دکتر مصطفی تقوی، رئیس اتاق سیاستگذاری علم نیز در این نشست گفت: خروجی های اتاق های فکر حتما باید این باشد که 3 تا 4 مساله از وزارت عتف را برطرف کنند. من معتقدم آنچه اکنون اتفاق می افتد، اتاق فکر نیست. اشتباه استراتژیک ما در این اتاق ها مراجعه کردن به افراد خبره و برجسته است. در حالی که اکنون در هیچ کجای دنیا چنین کاری انجام نمی شود. آنها تیمی را تشکیل می دهند، داده ها و ایده ها را از افراد جمع آوری می کنند، سپس راه حلی برای آن می اندیشند. اتاق های فکر با این شیوه راه به جایی نمی برند.
ما باید مفهوم اتاق فکر خودمان را پیش ببریم اما در کنارش از تجربه های جهانی نیز استفاده کنیم. سامانه ایده ها و نظام ها هم مشکل استراتژیک دارد. ما برای برقراری ارتباط دانشگاه و صنعت نیاز به بنگاه های صنعتی داریم. قطعا با روش های ساده و ابتدایی این مسائل رفع نخواهد شد.
دکتر رضا عامری، دبیر اتاق فکر آموزش هدفمند نیز در این نشست گفت: مطالعات نشان داده اند که تناسبی بین نیازهای جامعه و سیاست های پذیرش دانشجو وجود ندارد. ما اکنون در این زمینه راهبردهایی ارائه داده ایم و 5800 چالش در حوزه های گوناگون مرتبط با آموزش استخراج کرده ایم که اکنون به 163 چالش به اختصار پرداخته ایم زیرا تحصیل چهار و نیم میلیون دانشجو در کشور از اهمیت زیادی برخوردار است. از جمله اهداف ما در این اتاق فکر تربیت نیروهای متخصص، پژوهشگر ماهر، خلاق و کارآفرین است. در بحث راهبردی نیز بحث استعدادیابی اساتید و دانشمندان را پیگیری می کنیم. تحقق این اهداف تنها با ارائه بخش نامه و دستورالعمل از سوی وزیر و معاون ایشان امکان پذیر است.
دکتر غلامعلی منتظر، دبیر اتاق فکر ارزیابی برنامه ها و اسناد فرادستی نیز در این نشست گفت: اکنون آمار خوبی از عملکرد این اتاق های فکر داریم اما بحث مهم اثربخشی آنهاست. این اتاق فکر بیشترین تعداد جلسات را داشته است اما من اثر بخشی و کارایی در آن ندیده ام زیرا نمی دانستیم مساله مان چیست. قطعا افزایش اتاق های فکر، خروجی ملموسی نخواهند داشت. این اتاق های فکر باید حداقل 3 تا 4 مساله وزارت علوم را برطرف کنند. متاسفانه برخی از اعضای این اتاق فکر اصلا اندیشه ای برای رفع این مسائل ندارند بنابراین باید به این مساله دقت کنیم و با انتخاب افراد جایگزین گام به گام مسائل را پیش ببریم و آنها اصلاح کنیم.
دکتر میثم یاری، دبیر اتاق فکر جوانان و نخبگان نیز در این نشست گفت: ما در این اتاق فکر به روی نظرات اساتید جوان و جامعه نخبگان تمرکز کرده ایم. اکنون سند راهبردی کشور را نیز در امور راهبردی مورد بررسی قرار داده ایم. در بحث موضوع دانشمند پروری نیز پیشنهادهایی ارائه داده ایم و ابعاد مختلف مهاجرت نخبگان را بررسی کرده ایم.
همچنین نظرات اعضا به منظور ارائه راهکاری مناسب برای استفاده بهینه از نخبگان علمی با تاکید بر مهاجرت معکوس را جویا شده ایم. ذیل این اتاق فکر نیز دو کمیته" تدوین برنامه هفتم توسعه" و " تدوین منشور نخبگی" را تشکیل داده ایم. اکنون نیز دو طرح" امریه پسا دکترا" و " سامانه درگاه آشنایی با نخبگان یا سربازی دانا" را پیگیری می کنیم.
دکتر فروزان صباحی، دبیراتاق فکر خیرین ومسوولیت اجتماعی دانشگاهیان نیز در این نشست گفت: "تهیه و تدوین نقشه راه اتاق فکر"، "تدوین برنامه راهبردی ستاد خیرین وزارت علوم"،" بررسی احکام مالیاتی مرتبط با خیرین و خیریه ها"،" تدوین راهکارهای پیشنهادی به نظام های مالیاتی به منطور معافیت مالیاتی بنیادهای دانشگاهی"، "بررسی چگونگی دوره های آموزش افزایش و توانمند سازی بنیادهای حامیان دانشگاه"، برگزاری نخستین دوره ام MBA خیریه ها با همکاری دانشگاه تهران و خیرین"، "تجلیل از خیرین آموزش های عالی کشور در مشهد" و" معرفی ظرفیت های نوآورانه حوزه های مرتبط با مشارکت مردمی و خیریه ها" از جمله مباحثی است که اکنون در این اتاق فکر دنبال می شود.
No tags for this post.
