ضرورت آموزش نحوه صحیح مصرف گیاهان دارویی به سالمندان
یافته‌های یک مطالعه نشان داد که سالمندانی که از گیاهان دارویی استفاده می‌کنند، تبعیت دارویی کمتری دارند و به پزشک خود مصرف گیاهان دارویی را اطلاع نمی‌دهند.
با افزایش سن، احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن و عوارض ناشی از آن افزایش می‌یابد و تبعیت بیماران از توصیه‌های دارویی پزشک می‌تواند در درمان موفقیت‌آمیز این بیماری‌ها مؤثر باشد. عوامل مختلفی از جمله خصوصیات فردی بیماران، رابطه پزشک و بیمار، وضعیت بیماری؛ عوامل اقتصادی-اجتماعی و … می‌توانند در تبعیت دارویی مؤثر باشند.
بسیاری از بیماران سالمند، با این فرض که گیاهان دارویی بدون خطر و عوارض هستند، آن‌ها را خودسرانه مصرف می‌کنند. از طرف دیگر، به دلیل این‌که افراد معمولاً داروهای دیگری نیز استفاده می‌کنند، مصرف همزمان گیاهان دارویی می‌تواند برای آن‌ها مشکل‌ساز شده و درمان آن‌ها را مختل کند.
اثرات درمانی گیاهان دارویی مورد تایید است و استفاده از آن‌ها در نظام سلامت بسیاری از کشورهای جهان رواج یافته است؛ اما با این حال ناآگاهی مردم و باورهای اشتباه مبنی بر سالم و بی‌ضرر بودن گیاهان دارویی ممکن است، سبب عوارض نامطلوب و خطرناک شود.
بر همین اساس پژوهشگران با انجام یک مطالعه، ارتباط سابقه مصرف گیاهان دارویی را با میزان تبعیت دارویی در سالمندان مبتلا به بیماری مزمن بررسی کردند.
این مطالعه در سال‌های ۱۳۹۹-۱۳۹۸ در بیمارستان شهید مدرس ساوه انجام شد. در این مطالعه، ۳۵۸ بیمار مبتلا به بیماری‌های عروق کرونر، فشار خون بالا، دیابت نوع دو و بیماری‌های مزمن تنفسی مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌های این مطالعه نشان داد که میانگین تبعیت دارویی سالمندان مبتلا به بیماری مزمن، در محدوده ضعیف است و حدود دوسوم از مشارکت‌کنندگان در سال گذشته از گیاهان دارویی استفاده کرده بودند و سالمندانی که سابقه مصرف گیاه دارویی داشتند، تبعیت دارویی کمتری داشتند. از طرف دیگر؛ درصد قابل توجهی از سالمندان مصرف گیاهان دارویی را به پزشک معالج خود اطلاع نداده بودند.
به گفته پژوهشگران این مطالعه، اگرچه بسیاری از گیاهان دارویی، فواید بالقوه‌ای دارند، اما ممکن است این گیاهان به علت داشتن تاثیرات مضر و ناشناخته، در خصوص مصرف همزمان با داروهای خوراکی، سلامتی بیماران را به مخاطره بیندازد. بنابراین مطلع کردن مصرف‌کنندگان از خطرات احتمالی گیاهان دارویی بسیار ضروری است.
در این مطالعه مشخص شد که درصد زیادی از شرکت‌کنندگان، مصرف گیاهان دارویی را به پزشک اطلاع نمی‌دهند که این مسئله می‌تواند منجر به بروز تداخلات دارویی شود.
محققان این مطالعه می‌گویند که این مطالعه دارای برخی محدودیت‌ها است. به دلیل این‌که این مطالعه فقط در یک بیمارستان آموزشی درمانی انجام شده، تعمیم‌پذیری آن به سایر محیط‌ها باید با احتیاط انجام شود. بنابراین پیشنهاد می‌شود مطالعات بیشتری، در سایر مراکز و یا در سالمندان غیر بستری و با حجم نمونه بیشتر انجام شود.
با توجه به نتایج این مطالعه، باید در مورد رعایت تبعیت دارویی، نحوه صحیح مصرف گیاهان دارویی، عوارض جانبی آن‌ها، تداخلات دارویی- گیاهی و همچنین لزوم اطلاع دادن مصرف گیاهان دارویی به پزشک، آموزش‌های لازم ارائه شود.
در انجام این مطالعه حمیدرضا کوهستانی و نیره باغچی؛ پژوهشگران مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «بررسی ارتباط سابقه مصرف گیاهان دارویی با میزان تبعیت دارویی در سالمندان مبتلا به بیماری مزمن بستری در شهر ساوه (۱۳۹۸-۱۳۹۹)» در مجله سالمندی ایران منتشر شد.
No tags for this post.
