لزوم تعریف سیستمی برای شناسایی و ارایه نیازهای جامعه به پژوهشگران

سیناپرس : دکتر علی حیدری در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس، با تاکید بر لزوم رفع موانع برای انجام پژوهش های کاربردی در کشور، گفت: در حال حاضر، سهم پژوهش های کاربردی در کشور ما با وجود مشکلات کشور، کم است. اولین و مهم ترین دلیلش آن است که پژوهش کاربردی مبتنی بر درک نیاز و تقاضا است. وقتی متقاضی به درستی نمی تواند نیازش را اعلام کند و این نیاز به درستی به پژوهشگران منتقل نمی شود، باید به تولید کننده حق داد که تولیدش به درد متقاضی نخورد. بنابراین گیر اولیه در سازمان ها و شرکت هاست.

 

حیدری افزود: سیستم پژوهشی ما شامل دانشگاه ها و مراکز پژوهشی است. این سیستم شناخت درستی از نیازهای جامعه ندارد چون جامعه نیازش را به درستی به او منتقل نکرده است. بنابراین پژوهش های ما تقاضامحور نیست.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران، خاطرنشان کرد: برای حل این مشکل، می بایست سیستمی تعریف شود که نیازهای دستگاه های اجرایی و شرکت ها، تحت مکانیسمی شناسایی شود و به مراکز تحقیقاتی و دانشگاه ها ارایه گردد.

سیستم پژوهشی ما شناخت درستی از نیازهای جامعه ندارد چون جامعه نیازش را به درستی به او منتقل نکرده است. بنابراین پژوهش های ما تقاضامحور نیست.

وی در ادامه اظهار کرد: ارتباط صنعت و دانشگاه در کشور ما مشکل دارد و این اشکال از یک طرف نیست بلکه دوطرفه است. اگر دانشگاه نمی تواند با صنعت ارتباط برقرار کند، ایرادهایی در بخش صنعت است که باعث می شود دانشگاه احساس نیاز و رضایت برای گرفتن ارتباط نکند. بخشی از ایرادها هم به نظام دانشگاه برمی گردد. وقتی دانشجویی مقاطع مختلف تحصیلی را به صورت پیوسته طی می کند و به عضویت هیات علمی در می آید، این فرد برای جوابگویی به نیاز صنعت تربیت نشده است و اصلا احساس نمی کند که بخشی به نام صنعت وجود دارد که می شود با آن ارتباط گرفت. به بیان دیگر، اشکال نظام آموزشی ما مبتنی بودن آن بر حرکت سریع دانشجویان به سمت مقاطع تحصیلی بالاتر است بدون اینکه اجازه دهد این افراد به میان جامعه بروند و با آن ارتباط برقرار کنند.

رییس پیشین صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران، تاکید کرد: وقتی از اقتصاد دانش بنیان صحبت می کنیم، منظور آن است که شرکت ها و تولیدکنندگان به این باور برسند که از تکنولوژی، نوآوری و دانش، پول خلق می شود. اگر این احساس در آنها به وجود بیاید، به سراغ کسانی می روند که تخصص این کار را داشته باشند و آن افراد می آیند در سیستم تولید این شرکت ها نقش آفرینی می کنند.

حیدری یادآور شد: مشکل بازار رقابتی ما این است که شرکت ها به صورت کلان این باور را ندارند که تکنولوژی، نوآوری و دانش برای آنها پول خلق می کند. چون این باور را ندارند، در نتیجه به دانشگاه احساس نیاز نمی کنند. بنابراین پژوهشگر هم برای دل خودش پژوهش می کند نه رفع نیاز صنعت. تا این مشکلات مرتفع نشود، بحث ارتباط صنعت و دانشگاه، بحثی سمبلیک خواهد بود.

وی با اشاره به بودجه اندک بخش پژوهش در کشور، گفت: هرچند در سطح کلان، به لحاظ ذهنی احساس نیاز به برقراری ارتباط صنعت و دانشگاه وجود ندارد، اما این بدان معنی نیست که این نیاز نمی تواند ایجاد شود و یا این نیاز نسبت به 10 سال پیش افزایش پیدا نکرده است. اما یک مساله مهم آن است که بودجه پژوهشی ما با توجه به حجم فارغ التحصیلان و اعضای هیات علمی کشور و نیز حجم اقتصاد کشور، مطلوب نیست. و تنها بخشی از این جایگاه نامطلوب، به دولت بر می گردد و بخش عمده آن به این بر می گردد که سهم بخش خصوصی در R&D تقریبا نزدیک به صفر است. در صورتی که در کشورهای توسعه یافته، بخش عمده ای مربوط به بخش خصوصی است. مشکل دیگر هم این است که سهم بخش دولتی که به پژوهش تخصیص می یابد، مبتنی بر رقابت نیست. در صورتی که می بایست منابع پژوهشی به افراد توانمند اختصاص یابد.  

     

No tags for this post.