موزه های علم و فناوری صدای محیط زیست را به گوش جهان می رساند

به گزارش سیناپرس، چهل و هشتمين كنفرانس بين المللي موزه ها و مراكز علم دنيا (سيموست 2021 تهران) روز یکشنبه با عنوان «نقش موزه ها و مراكز علم در حفاظت از محيط زيست» روز یکشنبه شانزدهم آبان ماه سال جاری در بستر مجازی برگزار شد.

در این مراسم سيف اله جليلی، دبير علمی كنفرانس سيموست 2021 تهران و رئيس موزه ملي علوم و فناوري ايران، آلبرتو گارلانديني، رئيس شورای بين المللی موزه ها (ايكوم)، ايچ چركی دمالی، رئيس كميته بين المللی موزه های علوم و فناوری جهان (سيموست)، بائو كی دونگ، رئيس موزه هاي آسيا و اقيانوسيه (ASPAC) و سيد احمد محيط طباطبايی، رئيس ايكوم ايران به سخنرانی پرداختند.

دمالی در ابتدای این نشست گفت: به چهل و هشتمین کنفرانس سیموست (CIMUSET)که امسال با همکاری عضو فعال ما موزۀ ملی علوم و فناوری ایران برپا شده است، خوش آمدید. همانگونه که مستحضر هستید موضوع در نظر گرفته شده برای این کنفرانس از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ تغییرات آب و هوایی یک مبحث هم در جهان است و موزه ها و جامعۀ موزه ها باید دربارۀ این موضوع صحبت کنند.

وی ادامه داد: در سرتاسر دنیا سیموست فعالیت های زیادی را انجام داده است اما برای این برنامه اموست هم مشارکت زیادی داشته است در وهله اول سیموست ترجیح داد که با کمک اینموست و سازمان های دیگر همکاری هایی را انجام دهد؛ برای مثال برای اوین بار سیموست وارد قاره آفریقا شد و در مراکش فعالیت هایی را انجام داد دلیلی دوم ما برای توسه فعالیت در ایسران اعضای ما بوند که می خواستمند با فناوری ها در ایارن بیشتر آشنا شویم اعضای سیموست مایل بودند که در رابطه با ترکیب ایران و ترکیب آن با علم و فناوری آموزش ببیند

رئيس كميته بين المللی موزه های علوم و فناوری جهان گفت: با توجه به موضوع این کنفرانس باید بگویم موزه ها نقش پررنگی در انجام فعالیت های زیست محیطی دارند. بنابراین ما معتقد هستیم که موزه ها باید در موضوعاتی که به تغییرات اقلیمی و موضوعات زیست محیطی مداخله و در مذاکرات شرکت کنند. تاکید من بر موزه های علم و فناوری است که بسیار در تغییرات اقلیمی تعیین کننده هستند.

دمالی با اعتقاد بر لزوم تغییر در مدل کسب و کار گفت: میراث صنعتی قدیمی ما که به صورت سنتی کار خود را پیش می برد می تواند با استفاده از فناوری های جدید به فعالیت خود ادامه دهد و به حفاظت از محیط زیست کمک کند. تمام جامعه موزه دارها باید مدل های کسب و کاری خود را تغییر دهد چراکه با توجه به پاندمی کرونا مدل های کسب و کار قدیمی پاسخگوی ما نخواهد بود.

موزه ها بازوی مهم حفاظت از محیط زیست هستند

در ادامه گارلاندينی در یک پیام ویدیویی به تاثیر فعالیت موزه هادر حث تغییرات اقلیمی پرداخت و گفت: بعنوان رئیس آیکوم (ICOM) از ارائۀ سخرانی در سیموست (CIMUSET) در تهران بسیار خرسندم. مادامی که ما به آرامی از دوران همه گیری خارج می شویم، با وجود در اختیار داشتن فرصت، این وظیفه را هم بر عهده داریم تا بهتر بازسازی کنیم. علاوه بر بهبودی در این دوران، باید خودمان را دوباره احیا کنیم و در ساخت تصویری از موزه در آینده بازنگری کنیم. من اطمینان دارم که ساخت موزه های متعلق به آینده از قبل آغاز شده است. هر روزه افراد حرفه ای در حوزۀ موزه در حال ایجاد ارتباطات جدید با جوامعشان و آزمایشات گوناگون جهت حفظ منابع طبیعی با اشکال نوآورانۀ مشارکت ها و راهبردهای فرهنگی هستند. این همه گیری بطور چشمگیری سبب افزایش نابرابری در دسترسی به میراث و مشارکت در زندگی فرهنگی شده است.

نوآوری باید فراگیر باشد

وی گفت: مشارکت به معنای مداخله و ارتباط فعال شهروندان است. جوامع نه تنها نباید فقط در حد مشورت و شنیدن نظرات مورد توجه قرار بگیرند، بلکه آنها باید در تصمیم گیری ها، توسعۀ محتوا و تعریف اولویت ها مشارکت داشته باشند. دسترسی آزاد به فرهنگ یکی از حقوق بشر بوده که توسط سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است. در دنیایی که 41% از جمعیت آن هیچ دسترسی به اینترنت ندارد، نوآوری باید فراگیر باشد؛ و فراگیری یا جامعیت به نوآوری نیاز دارد. تأثیرات شوکه کنندۀ بحران آب و هوا، همچنان به آسیب رساندن به میراثِ طبیعی و فرهنگی ما در سرتاسر جهان ادامه می دهد.

به گفته گارلانديني میزان چشمگیر تنوع زیستی و تأثیرات تغییرات آب و هوایی به ما نشان می دهد که چقدر ارتباط مابین انسان، زیست کره و سنگ کره (قسمت سخت زمین)، نزدیک است. فرهنگ های فرا انسانی در حال آسیب دیدن هستند؛ چراکه مناظر، منابع طبیعی و زیست پذیری در معرض خطر هستند. جوامع بومی در خط مقدم قرار دارند. نه تنها معیشت آنها به خطر انداخته می شود، بلکه میراث فرهنگی آنها نیز نمی تواند بدون زیستگاه طبیعیشان باقی بماند.

گارلانديني گفت: موزه ها یکی از مورد اطمینان ترین نهادهایی هستند که در موقعیتی منحصر به فرد برای ارتقای همسویی در بحث محیط زیست قرار دارند. موزه ها در ترویج راهکارهای نوآورانه نقش کلیدی ایفا کرده، صدای افراد در حوزۀ محیط زیست را تقویت کرده و تمامی اعضای جامعه را در مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا درگیر می کنند.

آیکوم بطور فعال در نشست های گروه G20 شرکت می کند

رییس آیکوم افزود: آیکوم از تمامی اقدامات لازم در جهت ترویج آگاهی نسبت به عدالت آب و هوایی حمایت می کند. اقداماتی همچون مسئولیت و مشارکت مدنی. در سال 2019، مجمع عمومی آیکوم در کیوتو قطعنامۀ پایداری و اجرای برنامۀ کاری 2030 را تصویب کرد. دستیابی به اهداف توسعۀ پایدار سازمان ملل متحد و مبارزه برای عدالت آب و هوایی، برای فعالیت های آیکوم در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی طی دهۀ آتی به یک نقطۀ مرجع بنیادی تبدیل شده است. مفتخرم اعلام کنم که صدای موزه ها در تمام طول جلسات شنیده شد. آیکوم بطور فعال در نشست های گروه G20 شرکت می کند تا اطمینان حاصل کند که افراد تصمیم گیر در سرتاسر جهان موزه ها را در سیاست های خود ادغام کرده و مسائل مربوط به میراث، پایداری و بحران آب و هوایی را در نظر بگیرند.

به گفته وی، کشورهای عضو گروه G20 در اعلامیۀ نهایی خود تصدیق کردند که آیکوم یک نهاد فعال با اهمیت در سطح بین المللی بود و نقش موزه ها را در محافظت از میراث، توسعه پایدار و آموزش مورد تأکید قرار دادند. مبارزه با تغییرات آب و هوایی و از بین رفتن تنوع زیستی وظیفۀ اخلاقی موجود در دوران ماست. چالش های جهانی مستلزم واکنش های جهانی است. همکاری بین المللی در حال حاضر بیش از هر دوران دیگری مورد نیاز است. آیکوم موزه ها را فرا می خواند تا با این چالش و آخرین تغییرات آن روبرو شوند.

لزوم جوامع پایدار در آسیا

بائو كی دونگ، در ادامه این نشست مجازی گفت:  یکی از مهمترین وظایف موزه ها در آسیا پرداختن به ایجاد جوامع پایدار در آینده است. محیط زیست مهمترین مسأله ایست که بشر در هر مرحله ای از تکاملِ خود در زندگی با آن روبرو بوده. ما در محیط زیستی در حال زندگی هستیم که توسط بسیاری از منابع مختلف موجود در آن حفظ شده، با این وجود تکنولوژی های مختلف ارتباط مابین انسان و محیط زیست را تغییر داده و بقای بشریت را بواسطه انواع آلودگی های ساختۀ دستِ خود انسان در عصر مدرن به مخاطره انداخته است. آلودگی هوا و افزایش دی اکسید کربن (CO2) بعلاوۀ هدر دادن آب و آلودگیِ آن و غیره… این جهان را به مکانی نامطلوب برای هر موجودی در دورانِ پیش روی معروف به آنتروپوسین مبدل کرده است.

هوش انسان راهکار اصلی معضلات تغییر اقلیم

به گفته رئيس موزه هاي آسيا و اقيانوسيه، پایداری بیولوژیکی بعنوان حیاتی ترین مسأله در میان جامعۀ جهانی مطرح است. اما موزه ها بمنظور حل مشکلات موجود در این بحران انسانی چه کاری می توانند انجام دهند؟ من معتقدم که راهکار حل مشکلات عصر مدرن و آینده باید در هوش و بینش انسان که از طریق تجارب طولانی مدت گذشته بشر در طبیعت حاصل شده یافت شود.

بائو كی دونگ  گفت: موزه بعنوان منزلگاهی از میراث بینش و آگاهی جمعی است مبتنی بر تمامی خاطره ها و دانش مربوط به سازگاری با طبیعت و غلبه بر تغییراتِ نامطلوبِ زیست محیطی در تاریخ و سرگذشت انسان. با دانش و خرد در حوزۀ میراث موزه ها پیامی را بعنوان یک هشدار عمومی درباره بحران زیست محیطیِ فعلی بوجود آورده و انواع فعالیت های مختلف را در این راستا انجام می دهند؛ نظیر نمایشگاه ها، آموزش و غیره. برای جامعه بین المللی موزه ها بسیار حائز اهمیت است که یک پایگاه اطلاعاتی از تمامی نمایشگاه ها و برنامه های آموزشی در این حوزه داشته باشد تا ارتباطِ ما با عموم مردم را مؤثر و کارآمد تر کند. من از آیکوم ایران و سیموسِت برای برگزاری چنین کنفرانسی با این موضوعات مهم قدردانی می کنم. این کنفرانس یکی از تلاش های ارزشمند جامعه بین المللی موزه ها در جهت بررسی نقش موزه ها در این موضوع و یافتن راهکارهایی برای بحران زیست محیطیِ پیش روی جوامع انسانی در عصر آینده و عصر معروف به آنتروپوسین است.

موزه ها نقش پر رنگی در توسعه دانش دارند

محیط طباطبایی در ادامه گفت: باید این را به یاد داشته باشیم ک موزه های علم و فناوری با در دست داشتن میراث طبیعی و بشری در بیان چشم اندازهای طبیعی بشر بسیار موثر هستند. موزه های علم و فناوری مسوول نه تنها بیان چشم انداز شرایط علمی و طبیعی کشور خود هستند بلکه نقش پر رنگی در توسعه دانش و فناوری دارند. این موزه ها شریک مناسبی از مدیریت بهره بردار از طبیعت و زمین به حساب آورد شریکی که بهتر از  هر نهاد دیگر می داند که چه چیزهایی را باید حفظ و نگهداری کند با جهانی شدن و بحران های اقلیمی باعث شده است که نقش موزه ها را در فرآیند پایداری موزه ها مهم تر از قبل بدانیم. سهم موزه های علمی در توسعه آینده بشر انکار نشدنی است و نقش آن ها در نگه داری طبیعت امری بدیهی است.

وی گفت: باید یادآور شد که نقش موزه ها برای جهانی همراه با عدالت اجتماعی بیشتر و نگه داری از محیط زیست به عنوان خانه ای که میراث فرهنگی را در خود جای داده است بسیار مهم است.

در ادامه جلیلی گفت به نظر می‌رسد تغییرات اقلیمی به مرحله خطرناکی رسیده و اثرات آن روی زندگی بشر بیش از هر زمان واضح شده است. آنچه مسلم است این تغییرات ناشی از فعالیت‌های امروز و دیروز ما نبوده است. این تغییرات حاصل سال‌ های متمادی بی‌ توجهی بشر به طبیعت و استفاده بیش از حد از منابع طبیعی و سوخت‌های فسیلی است.  باید توجه داشت که تغییرات آب و هوایی اثرات کوتاه مدت و تغییرات اقلیمی اثرات بلند مدت فعالیت مخرب بشر در محیط زیست است.

وی افزود: اگرچه حدود ۸۰ درصد از گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت کشورهای صنعتی است، اثرات این تغییرات دامن‌گیر همه بشر در این کره خاکی شده است. آنچه که بدیهی به نظر می‌رسد این است که بایستی راهی برای جلوگیری از خطرات تغییرات ایجاد شده درمحیط زیست و آب و هوا پیدا کرد و هر کشوری و هر حتی هر نفر باید در این راستا قدمی بردارد. اگرچه وظیفه موزه‌ها و مراکز علم حفاظت از میرات ملموس و ناملموس و میراث فرهنگی بشر است، به نظر می‌رسد در صورتی که نتوانیم کاری کنیم که محیط زیست را از وضعیت فعلی نجات دهیم، شاید در آینده میراثی باقی نماند که بتوان از آن محافظت کرد. اما در حال حاضر، کاری که ما می توانیم انجام دهیم آگاهی بخشی است.

به گفته دبير علمی كنفرانس سيموست 2021 تهران ، هدف اصلی این کنفرانس جلب توجه بیشتر نسبت به تغییرات آب و هوایی و همچنین تغییرات اقلیمی و همچنین ارائه راهکارهایی برای آموزش و آگاه کردن مردم در این راستا است. امید است این گردهمایی به عنوان یکی از معتبرترین کنفرانسهای موزه های علوم و فناوری گامی هر چند کوچک در جهت آگاهی بخشی به اقشار مختلف جامعه باشد.

گزارش : مهتاب دمیرچی

No tags for this post.