دختری که 12 سال است دیگر ایدز ندارد
ویروس اچ.آی.وی از راه های مختلفی می تواند از فرد مبتلا به فردی دیگر منتقل شود. انتقال از مادر به جنین یکی از این شیوه ها به شمار می رود. ایدز هیچ درمان شناخته شده ای ندارد و استفاده از داروهای موسوم به «ضد رترو ویروسی» می تواند تا حدی جلوی پیشرفت بیماری و فعالیت های تکثیری ویروس در بدن را بگیرد. با این حال بررسی وضعیت سلامت دختر 18 ساله فرانسوی که از ابتدای تولد به ایدز مبتلا بوده و اکنون هیچ اثری از ویروس در بدنش مشاهده نمی شود، شگفتی جامعه پزشکی را به همراه داشته است.
از وقتی که او یک ماه بود، پزشکان تشخیص دادند که به ایدز مبتلا است . از همان زمان بود که داروهایی ویژه ضد رترو ویروسی برای جلوگیری از فعالیت ویروس برایش تجویز شد. این داروها تا شش سالگی توسط او مصرف می شد تا اینکه خانواده اش تصمیم گرفتند که دیگر نباید به مصرف دارو ادامه دهد.
در هفت سالگی بود که پزشکان یک بار دیگر او را معاینه کردند و در کمال شگفتی، هیچ اثری از ویروس در خون او نیافتند و به همین دلیل، پایان فرآیند درمانی او را اعلام کردند. اکنون پس از گذشت 12 سال از قطع مصرف دارو و 11 سال پس از عدم مشاهده هر گونه ویروس در خون این دختر، هنوز هم هیچ اثری از این بیماری در او دیده نمی شود. در واقع او توانسته 12 سال بدون مصرف هر گونه دارویی، یک زندگی بدون اچ.آی.وی را در پیش گیرد.
گفتنی است این دختر هیچ گونه فاکتور ژنتیکی که سبب مقاومت طبیعی او در برابر ویروس شود ندارد. دانشمندان بر این باورند که شاید مصرف زودهنگام داروهای ضد رترو ویروسی عامل این بهبودی باشد.
درمان یا کنترل؟
آیا می توان گفت که این دختر اکنون کاملاً درمان شده است؟
وقتی فردی به ویروس اچ.آی.وی مبتلا می شود، این ویروس نه تنها در جریان خون او حرکت می کند، بلکه در برخی سلول های بدن فرد (نظیر سلول های معده) نیز به صورت دایمی مستقر می شود. با اینکه با استفاده از داروهای ضد رترو ویروسی می توان جلوی تکثیر ویروس های موجود در جریان خون را گرفت، اما ویروس های پنهان شده در سلول ها همچنان از دسترس داروهای مرسوم و شناخته شده خارج هستند. به همین دلیل است که درمان هایی که به کمک آن ویروس های اچ.آی.وی موجود در جریان خون از بین می روند را در اصطلاح «درمان عملی» (functional cure) می نامند، زیرا این ویروس دیگر در از طریق خون در بدن جریان ندارد. در مقابل، این نوع درمان هیچ تضمینی نمی دهد که ویروس دیگری در سلول های بدن پنهان نشده باشد.
آیا این بدان معناست که احتمال بازگشت مجدد بیماری وجود دارد؟
متاسفانه بله. در گذشته هم شاهد بودیم که پس از سال ها عدم مشاهده ویروس اچ.آی.وی در خون فرد مبتلا، ناگهان پس از چند سال این بیماری خودش را نشان می دهد. تا وقتی که حتی فقط یک ویروس در یک سلول پنهان شده باشد، احتمال بازگشت و فعالیت مجدد آن وجود دارد.
پیش از این نیز شاهد درمان عملی یا همان دوره های عدم مشاهده ویروس در جریان خون افراد مبتلا به ایدز بودیم. اما ماجرای این دختر فرانسوی چه تفاوتی با بقیه دارد؟
تاکنون کمتر از 20 نفر از افراد مبتلا به ایدز به صورت عملی درمان شده اند. در چند نفر از آنها، حدود 10 سال است که نشانه ای از ویروس اچ.آی.وی در خون مشاهده نشده است. همه این افراد در فاصله کوتاهی پس از آلودگی به ویروس، تحت درمان با داروهای ضد رترو ویروسی قرار گرفتند. اما این دختر نخستین کسی بود که از اولین روزهای پس از تولد این دارو را دریافت می کرد. به این ترتیب می توان نتیجه گیری کرد که بهبودی بلند مدت ایدز در کودکان نیز امکان پذیر است.
آیا ماجرای این دختر می تواند روند درمان ایدز را دگرگون سازد؟
سالهاست نوزدانی که با ویروس اچ.آی.وی به دنیا می آیند، تحت درمان با داروهای ضد رترو ویروسی قرار می گیرند. اما در همه این موارد، به محض قطع دارو، ویروس به سرعت فعالیت خود را از سر گرفته است. شاید دلیل بهبودی این دختر، سیستم ایمنی خاص او باشد. در هر صورت این نمونه خاص را باید بیشتر مورد بررسی قرار داد تا دلیل اثربخشی این نوع درمان در او شناسایی شود.
No tags for this post.
