عصبی که دردناک شدنش زندگی را مختل می کند
به گزارش سیناپرس، سیاتیک طولانی‌ترین عصب داخل بدن است که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه های دیگر تقسیم می شود. هرگونه فشاری در طول این مسیر می تواند درد سیاتیک را ایجاد کند.
دلایل مختلفی می تواند باعث فشار بر عصب سیاتیک شود و با توجه به طول زیاد این عصب، نوع مشکلات افراد مختلف درگیر با آن متفاوت بوده و درد سیاتیک انواع متفاوتی دارد. البته در برخی موارد هم هیچ گاه علتی جهت درد سیاتیک پیدا نشده و مشخص نمی شود که چرا این عصب بدون فشار خارجی دچار تحریک شده است. مهم ترین دلیل بروز درد عصب سیاتیک، بیرون زدن دیسک بین مهره ای و فشار آن روی رشته های عصبی است.
در اصطلاح پزشکی به این حالت، فتق دیسک بین مهره ای نیز گفته می شود. عوامل دیگری از قبیل تنگی ستون مهره ها در بخش کمر و رشد بیش از اندازه استخوان ها نیز می تواند منجر به تحریک عصب سیاتیک شوند.
درد های عصب سیاتیک تا حد زیادی متأثر از نحوه و سبک زندگی افراد بوده و کسانی که شغلشان نیاز به چرخش مکرر کمر دارد، یا افرادی که بارهای سنگین حمل می‌کنند و کسانی که به مدت طولانی رانندگی می‌کنند، بیش از سایر افراد دچار بیماری ها و عوارض مرتبط با عصب سیاتیک می شوند. به گزارش سیناپرس،البته لزوماً همیشه درد های سیاتیکی ناشی از شرایط محیطی نبوده و در برخی موارد فاکتور های ژنتیکی نیز در ابتلا به این درد ها بی تأثیر نیستند. افراد مبتلا به بیماری دیابت نیز به دلیل آسیب و تخریب عصبی که در اثر دیابت در آن ها ایجاد می‌شود، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری سیاتیک خواهند بود.
مطالعات دکتر گوردون مک مورلند (Gordon McMorland) از پزشکان مرکز ملی درمان ستون فقرات در کالگری واقع در آلبرتای کانادا، نشان می دهد که درمان های فیزیکی ستون فقرات، احتمالاً واکنشی در سیستم عصبی فرد به وجود می آورند که درد سیاتیک را تسکین می دهد و تحرک طبیعی ناحیه آسیب دیده را بازمی گرداند.
جینگ دوان یانگ (Jingduan Yang)، استادیار مرکز پزشکی دانشگاه جفرسون دیگر پژوهشگری است که اخیراً در این رابطه به تحقیق پرداخته و معتقد است که طب سوزنی روشی مناسب برای درد های سیاتیکی است.
جف اسموت (James W. Carson)، معاون انجمن آمریکایی ماساژ درمانی نیز تریگرپوینت تراپی را بهترین روش درمانی سیاتیک می داند. رگ سیاتیک زیر عضله‌ای به نام پیریفورمیس قرار دارد که زیر باسن واقع‌شده و زمانی که این عضله کشیده و تنگ شود، به عصب سیاتیک فشار وارد شده که این امر سبب بی حسی و سوزن سوزن شدن پا می شود. او این فشار را با بخش های ماشه ای در ماهیچه پیریفورمیس و همچنین عضلات بخش‌های پایین تر و باسن مرتبط می داند و معتقد است این عارضه با نوعی تریگرپوینت تراپی قابل درمان است.
علائم سیاتیک را بشناسیم
علائم سیاتیک می تواند از یک درد خفیف تا ناتوانی و ازکار افتادگی کامل متغیر بوده و گاهی نیز با احساس خارش، سوزش، بی حسی و ضعف عضلانی همراه باشد. درد سیاتیک به طور تدریجی در بیماران آغاز شده و با گذشت زمان افزایش پیدا می کند. در مراحل بعدی این درد بیشتر و بیشتر شده و روند عادی زندگی را تحت تأثیر قرار می دهد؛ به طوری که درد افراد بیمار در هنگام نشستن، برخاستن یا حتی عطسه و سرفه کردن بدتر می شود.
به گزارش سیناپرس،یکی از ویژگی های مهم درد عصب سیاتیک این است که معمولا فقط اندام تحتانی فرد را درگیر می کند. درد سیاتیک دردی بسیار عمیق و شدید است که از پایین یک سمت از پشت بدن شروع شده و سپس باسن و پاها را فرا می گیرد. نشانه های سیاتیک یک باره ظاهر می شود و ممکن است چند روز یا چند هفته باقی بماند.
پیشگیری و درمان
درد سیاتیک اگر در مراحل اولیه باشد نیازی به درمان ندارد چون به خودی خود ظرف ۶ ماه بهبود پیدا خواهد کرد. اگر این درد شدید‌تر و دائمی تر شود درمان های محافظه کارانه ای چون دارو درمانی و فیزیوتراپی می تواند مفید باشد اما معمولاً میزان تأثیرگذاری و نتیجه بخش بودن بسیاری از این درمان ها در بهبود سیاتیک مشخص نیست. از دیگر روش های درمان سیاتیک می توان به درمان با لیزر، ورزش و تمرین های جسمانی، طب سوزنی، ماساژ و در موارد استثنایی عمل جراحی اشاره کرد. معمولاً بیش از ۹۰ درصد افراد مبتلابه سیاتیک با روش هایی غیر از جراحی درمان می شوند.
خوشبختانه بیشتر درد های سیاتیکی بدون نیاز به جراحی با خود مراقبتی و حرکات صحیح روزمره زندگی قابل پیشگیری و حتی درمان هستند. به طور کلی در پیشگیری از درد سیاتیک باید از ایجاد فشار بر عصب سیاتیک جلوگیری کرد. در این رابطه باید نکاتی را رعایت کرد که به گفته پزشکان، برخی از مهم ترین آن ها عبارت اند از:
• وضعیت نشستن مناسب باشد تا فشار روی بخش پایین کمر کاهش پیدا کند،
• از حرکت ناگهانی خودداری شود،
• خوابیدن روی تشک مناسب که نه خیلی نرم و نه خیلی سفت باشد،
• انجام ورزش منظم و البته ملایم و متناوب به ویژه یوگا،
• پرهیز از استعمال دخانیات نیز در کاهش درد سیاتیک مؤثر است زیرا مواد موجود در سیگار باعث تخریب دیسک‌های کمر می شود.
• استفاده از مکمل‌های ویتامین C، کلسیم و منیزیم با توجه به تجویز پزشک نیز می‌تواند سودمند باشد،
• قرار دادن کیف پول بزرگ در جیب پشت شلوار نیز ممکن است به ماهیچه‌ی پیر فورمیس فشار وارد کرده و به دنبال آن درد های سیاتیکی ظاهر شوند. پس توصیه می‌شود از قرار دادن کیف پول در جیب‌های پشت خود داری کنید.
• اگر یک بار به درد سیاتیکی مبتلا شده اید، ممکن است دوباره دچار آن شوید.
• با ورزش منظم، حفظ شکل صحیح بدن هنگام نشستن یا راه رفتن و بلند کردن صحیح اجسام سنگین می توان از ابتلای دوباره به دردسیاتیک جلو گیری کرد.
باورهای غلط در مورد دردهای سیاتیکی
ورزش کردن برای درد سیاتیک مضر است: بسیاری از افراد تصور می کنند که با وجود درد سیاتیک نباید ورزش کرد اما ورزش ملائم و متناوب؛ زیر نظر فیزیوتراپ و افراد متخصص برای بهبود این درد مناسب است.
خوابیدن روی زمین نه روی تشک: افراد بسیاری فکر می کنند که مبتلایان به درد سیاتیک نباید روی تشک بخوابند و محل خوابشان باید سفت باشد که این تصور غلط است. بهتر است در این رابطه با پزشک و فیزیوتراپ خود مشورت کنید.
دردهای بخش پایینی کمر، درد سیاتیک است: همیشه درد های بخش پایینی کمردرد سیاتیک نیست بلکه بسیاری از آن ها درنتیجه کشیده شدن یا گرفتگی عضلات بخش پایینی کمر است. مشخصه مهم درد سیاتیک ادامه پیدا کردن آن در پاها است.
گزارش: فاطمه کردی
