تاثیر مشاورۀ گروهی بر بهبود وضعیت قند خون دیابتی‌ها
شیوع بیماری دیابت در جهان چیزی حدود 6.4 درصد است که بسته به منطقه جغرافیایی تفاوت هایی دارد. محققین اعتقاد دارند تعداد افراد مبتلا به دیابت که هنوز بیماری آن ها تشخیص داده نشده است، در بعضی مناطق بیش از 50 درصد باشد و همچنین انتظار می رود که تا سال 2030 میلادی تعداد افراد مبتلا به این بیماری در جهان به 366 میلیون نفر برسد! انواع اصلی این بیماری شامل نوع (1) و نوع (2) می باشند که دومی بیش از 90 درصد موارد دیابت را شامل می شود.
در دیابت نوع دو بیش از 95 درصد فرایند درمان توسط خود بیمار انجام می گردد و تیم درمانی در فواصل بین ملاقات ها، کنترل کمی بر بیمار دارد. چنین موضوعی باعث می شود که لزوم ارتقای فعالیت های خودمراقبتی که شامل ابعاد مختلف فیزیولوژیک، اجتماعی، عاطفی و معنوی می باشند اهمیت بیشتری یابد. خودمراقبتی فرایندی فعال و عملی است که توسط بیمار هدایت شده و برای پیشگیری از بروز عوارض کوتاه و بلندمدت ضروری است. یکی از مهم ترین عوامل افزایش عوارض بیماری دیابت و عدم خودمراقبتی درست در بیماران، نداشتن دانش و آگاهی کافی و همچنین فقدان انگیزه برای پیگیری بیماری است.
در همین راستا پژوهشگرانی از دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه فردوسی مشهد با همکاری کلینیک دیابت پارسیان این شهر، پژوهشی را به منظور بررسی تاثیرات مشاوره گروهی بر «بعد فیزیولوژیک» خودمراقبتی و همچنین میزان قند خون بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام داده اند.
بنا بر تعریف این پژوهشگران، «بعد فیزیولوژیک» شامل تغذيه، اثرات و عوارض داروها، ورزش، نحوه پيشرفت بيماری و عوارض آن، روش های پيشگيری و کنترل قندخون و همچنین نحوه تعديل مقدار داروها مي باشد که از ابعاد مهم خودمراقبتي به شمار می روند.
این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی بوده و بر روی 75 نفر از بیماران مراجعه کننده به کلینیک دیابت پارسیان مشهد به انجام رسیده است. بیماران به دو گروه «مداخله» و «شاهد» به ترتیب با تعداد نفرات 37 و 38 نفر تقسیم گردیده و قبل از انجام مداخله، با استفاده از پرسش نامه های علمی مرتبط، مورد آزمون «میزان خودمراقبتی» قرار گرفتند و سپس میزان «هموگلوبین گلیکوزیله» آن ها که شاخص مناسبی برای میزان قند خون به شمار می آید، با دستگاه اندازه گیری گردید.
این بیماران سپس به مدت حدود یک ماه تحت جلسات مشاوره گروهی قرار گرفتند. این جلسات به مدت 1.5 ساعت و دو بار هفته با نظارت مشاور تخصصی با مدرک دکترای روانشناسی بالینی برگزار می شد و طی آن بیماران به صورت گروهی و با استفاده از مهارت های گوش دادن، همدلی، درک احساسات، همدردی، همراهی به مشکلات یکدیگر توجه نموده و با نظارت مشاور مربوطه، راه حل هایی را ارائه می دادند. در نهایت راه حل های ارائه شده با استفاده از «تکنیک حل مسئله گروهی» مورد بررسی قرار گرفته و بهترین راه حل انتخاب می شد و سپس از افراد درخواست می شد که پس از اتمام جلسه شروع به اجرای راه حل پیشنهادی نمایند. پس از اتمام آخرین جلسه دو ماه به بیماران فرصت داده شد تا مطالب فراگرفته شده را در زندگی روزمره خود به کار گیرند. 
نتایج این پژوهش جالب نشان می دهد که به کارگیری چنین فرایندی، می تواند منجر به حدود 58 درصد افزایش در بعد فیزیولوژیک و همچنین حدود 14 درصد کاهش قند خون شود. در واقع مشاوره گروهی موجب ارتقای خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو و همچنین بهبود وضعیت قند خون آن ها می گردد.
بنا بر اظهار مجریان این پژوهش، برنامه مشاوره گروهی می تواند مواردی نظیر رعایت صحیح رژیم غذایی و همچنین مراقبت از پا را که از ابعاد مهم فیزیولوژیک می باشند، به سامان رسانده و در این خصوص کمک ارزشمندی به بیمار نماید.
گفتنی است که محققین نشان داده اند که با هر یک درصد کاهش در هموگلوبین گلیکوزیله، از عوارض ناشی از دیابت که مرتبط با عروق خونی بزرگ و کوچک هستند به ترتیب به میزان 37 و 21 درصد کاسته می شود.
گزارش علمی و پژوهشی تحقیق مورد بحث در بالا، در «فصل نامه مراقبت مبتنی بر شواهد» دوره 5 شماره 15 به چاپ رسیده است.
منبع: مظلوم، س.، فیروز، م.، حسن زاده، ف.، کیمیایی، س. و رئوف صائب، ع. 1394. تأثیر مشاوره گروهی بر بُعد فیزیولوژیک خودمراقبتی و میزان هموگلوبین گلیکوزیله بیماران مبتلابه دیابت نوع دو. فصل نامه مراقبت مبتنی بر شواهد، دوره 5، شماره 15، ص‌ص 36-25
No tags for this post.
