پهباد، عصای دست علم یا یک بحران فرهنگی؟

پهباد یا Drone به عنوان پدیده ای مدرن درحال بازکردن جای خود در جامعه مدرن امروزی است ولی این ابزارها به صورت واضحی با مشکل فرهنگ سازی روبرو هستند و به نظر می رسد که شاید جهان ما هنوز درک درستی از این ابزارها را ندارد.

پهبادها می توانند ابزارهایی مفید برای انسان باشند، به تازگی شرکت‌ های بزرگ برای تحویل محصولات خود از این پهبادها استفاده کرده اند ولی این موضوع تنها بعد تجاری استفاده از این ابزارهای ویژه را نشان می دهد و شاید بعد علمی آن به عنوان یک موضوع بسیار برجسته تر قابل بررسی باشد.

در بعد علمی نمی توان محدوده ای را برای استفاده از پهبادها متصور بود، به کمک پهباد  می توان در مکان هایی که حضور انسان در آنها با خطراتی روبرو است حضور پیدا کرده و شاهد کشفیات جدیدی بود که پیش از این امکان دست یابی به آنها وجود نداشته است و یا اینکه می توان با کمک پهباد ها اطلاعات مربوط به آزمایش ها را بدون درگیری با ترافیک شهری و با کمترین هزینه، مابین مراکز تحقیقاتی جابجا کرد.

با این حال مشکل اصلی این است که دقیقا بیش از 90 درصد استفاده از پهبادها به کارهایی غیر از این موارد اختصاص دارد. پهباد عملا به یک ابزار تفریحی تبدیل شده است. بسیاری از افراد پهباد را با بادبادک اشتباه گرفته اند و آن را در هر محیطی به پرواز در آورده و البته این کار را کاملا بدون هدف انجام می دهند که در بسیاری از موارد نتایجی فاجعه بار به وجود می آورد.

برای نمونه می توان به رخداد بسیار بزرگی که چند روز پیش در اتوبان های ایالات متحده آمریکا رخ داد اشاره کرد. در این رخداد، یک زنجیره از تصادف های رانندگی موجب ایجاد یک آتش سوزی بسیار شدید شد و نیروهای امدادی به علت مسدود شدن راه، امکان امداد زمینی را نداشتند و تنها راه امداد هوایی بود ولی حضور یک پهباد ناشناس در منطقه عملا موجب اختلال در عملیات امداد شده و به سوختن چندین خودرو منتهی شد و می توانید تصویر آن را در ابتدای این متن مشاهده کنید.

با این وجود و با توجه به اینکه پهبادها در کشور ما هنوز به پدیده ای چندان مطرح تبدیل نشده اند می توان از تجربه جهانی عرضه این محصولات درس گرفت و ابتدا فرهنگ سازی مناسب برای استفاده علمی پژوهشی از این ابزار را ایجاد کرد. نخستین گام این است که باید پهباد را به عنوان یک ابزار تحقیقاتی و نه یک ابزار تفریحی معرفی کرد و در دومین گام نیز می توان با ختصاص بودجه به این طرح، دانشمندان داخلی کشور را با استفاده از این ابزارها آشنا کرده و حتی امکان ساخت پهبادهای تحقیقاتی بومی را نیز فراهم ساخت و در ادامه نیز می توان کاربری های متعددی را برای این پهبادها تعریف کرد.

به عنوان نمونه در جاده های منتهی به شمال کشور بارها شاهد رخدادها و سوانح ناگواری هستیم که به علت ساختار این جاده ها نیز امکان امدادرسانی در آنها دشوار خواهد بود، حال استفاده از پهباد این امر را بسیار ساده تر می سازد زیرا پهباد برخلاف باگرد به فضای بزرگی برای فرود نیاز ندارد و می توان با کمک آن ابزارهای مختلفی را به محل حادثه رساند. دیگر کاربر برای این امر نیز می تواند استفاده از پهبادها برای شناسایی بازماندگان زلزله ها و یا محیط های تخریب شده دانست.

همانطور که پیش از این نیز به این موضوع اشاره کردیم، پهبادها کاربری خود را تنها با خلاقیت دانشمندان محدود خواهند ساخت و با توجه به بار خلاقیت علمی در کشور ما می توان از این ابزارها استفاده بهینه ای داشت ولی دو پیش نیاز آن این است که ابتدا فرهنگ سازی مناسب در این زمینه آغاز شده و در ادامه جلوی تجاری شدن و مصرف عمومی و غیر علمی آن گرفته شود.

احمد محمد حسینی

No tags for this post.