معضلی به نام هم خانگی دختران و پسران
به گزارش سیناپرس، رشد و توسعه جوامع، با پیشرفت علوم و فناوری، منجر به تحول شیوههای زندگی بشری شد و فرایند گذر از سنت به مدرنیته تبعات و پیامدهایی برای جوامع به ارمغان آورد.
در مدرنیته همهچیز بهسرعت هر چه تمامتر درحالتوسعه و دگرگونی است. در عصر حاضر، افراد فرصتهای بیشتری برای شکل دادن به زندگی خویش دارند. سنت تا پیشازاین نفوذ بسیار قدرتمندی بر زندگی مردم داشت و عواملی مثل طبقه اجتماعی، جنسیت، قومیت و غیره میتوانست دروازههایی را به روی افراد ببندد یا بگشاید، اما در دنیای مدرن مردم ناچارند خویشتن خویش را فعالانه بسازند.
نتایج این پژوهش نشان داد که افراد مشارکتکننده در کنار احساس برابری جنسیتی و استقلال و آزادی عمل بیشتر و تغییر نگرش به نقشهای جنسیتی، با چالشهایی جدی از جمله انگ و طرد اجتماعی، کاهش سرمایه اجتماعی، احساس ناامنی، رفتارهای پرخطر نظیر مصرف مواد مخدر و سیگار و همچنین خشونت مواجه بودهاند.
به گفته پژوهشگران، در مدرنیته جایگاه اجتماعی زنان تغییر کرده است و زنان بسیاری وارد بازار کار شدهاند. این واقعیتی است که زندگی شخصی هر دو جنس را بهشدت تحت تأثیر قرار داده است.به گزارش سیناپرس، فرصتهای وسیع حرفهای و تحصیلی بسیاری از زنان را به کنارگذاشتن ازدواج و بچه دارشدن ترغیب کرده است. در دنیای مدرن انسانها عاملان فعالی هستند که نقشها را برای خود خلق و تعدیل میکنند. بنابراین مدرنیته همه کشورهای جهان را تحت تأثیر قرار داده و باعث شکلگیری الگوهای جدیدی از زندگی مشترک بدون ازدواج شده است.
یکی از افراطیترین شکلهای روابط پیش از ازدواج، پیدایش الگوهای هم خانگی بر اساس الگویی از رابطه است که ریشههای عمیق غربی دارد و ناشی از تحولات اجتماعی و اقتصادی اواسط قرن بیستم در این کشورهاست. این موضوع مورد توجه محققانی از دانشگاه علامه طباطبائی قرار گرفته تا ابعاد آن را مورد بررسی قرار دهند.
در این تحقیق که با هدف بررسی تجارب و چالشهای دختران با سابقه همخانگی با پسران انجام شده، محققان با استفاده از روش مصاحبه نیمهساختارمند، به تحلیل وضعیت تعدادی از دختران دارای تجربه همخانگی ساکن شهر تهران پرداختهاند.
نتایج این پژوهش نشان داد که افراد مشارکتکننده در کنار احساس برابری جنسیتی و استقلال و آزادی عمل بیشتر و تغییر نگرش به نقشهای جنسیتی، با چالشهایی جدی از جمله انگ و طرد اجتماعی، کاهش سرمایه اجتماعی، احساس ناامنی، رفتارهای پرخطر نظیر مصرف مواد مخدر و سیگار و همچنین خشونت مواجه بودهاند.
منصور فتحی، پژوهشگر گروه آموزشی مددکاری اجتماعی دانشگاه عالمه طباطبائی و همکارانش در این خصوص می گویند: «تحلیل اطلاعات بهدستآمده از مصاحبهها هشت مضمون اصلی را آشکار کرد: احساس برابری جنسیتی و استقلال و آزادی عمل در عرصه تعادل جنسیتی؛ نگرش منفی به ازدواج؛ تغییر نگرش به باکرگی و نقشهای جنسیتی؛ طرد و انزوای اجتماعی؛ ترس از افشای رابطه؛ نبود احساس امنیت در رابطه؛ نگرانی از بارداری؛ پرخطر و خشونتآمیز بودن رفتارها».
به گفته آنها، «بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که برخی از دختران جامعه ما به عنوان کنشگرانی عامل، هم خانگی با جنس مخالف را به عنوان سبکی جدید که مغایر با هنجارها و ارزشهای جامعه است انتخاب کردهاند و در کنار برخی احساسات مثبت، با چالشهایی جدی نیز مواجهاند که بایستی به دقت مورد توجه قرار گیرند».
به گزارش سیناپرس، این محققان برای رهایی از تبعات نامطلوب چنین جریانی در جامعه، پیشنادات زیر را مطرح کردهاند:
– میتوان با بررسی همهجانبه ابعاد این پدیده از پیامدهای گسترش این سبک زندگی که نهاد خانواده و ازدواج را تضعیف میکند و زمینهساز برخی انحرافات و آسیبهای اجتماعی در جامعه میشود جلوگیری کرد.
– با توجه به این که اغلب مشارکتکنندگان یکی از دلایل انتخاب این شیوه زندگی را بیعدالتی و تبعیض جنسی میدانند، میتوان نسبت به رفع تبعیضهای جنسی و آزادیهای مشروع زنان اقدام کرد.
– با توجه به آمار بالای طلاق عاطفی و قانونی در کشور و بهتبع آن نگرش منفی به ازدواج، لازم است که متولیان و سیاستگذاران فرهنگی و اجتماعی زمینههای ازدواج آسان و عالمانه را برای جوانان فراهم کنند.
– با توجه به این که برخی از مشارکتکنندگان از نداشتن امکانات مادی و رفاهی برای تشکیل زندگی مشترک شکایت داشتند و تنها راه مناسب برای بودن در کنار فرد موردعلاقهشان را همین سبک زندگی میدانستند، میتوان با فراهم کردن امکانات زندگی شرایط ازدواج آسان را برای جوانان فراهم کرد.
این یافتههای مهم که میتوانند در آگاه سازی جوانان و والدین آنها نقش موثری داشته باشند، در فصل نامه «رفاه اجتماعی» متعلق به دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی منتشر شدهاند.
گزارش: محمدرضا دلفیه