سفر فضانورد و مهندس فضایی روس به ایران
الکساندورف روز یکشنبه 23 آذر 1393 ساعت ۱۴:۳۰ در فرهنگسرای رازی تهران و چهارشنبه ۲۶ آذر در باشگاه نجوم تهران واقع در مرکز علوم و ستاره شناسی، و جمعه ۲۸ آذر نیز در تبریز در انجمن نجوم آیاز حضور خواهد داشت.
او در سخنرانی خود به شرح تجربیات خود از سفرهای فضایی و سفرهای علمی خود میپردازد و در نهایت به سوالات شرکت کنندگان پاسخ میدهد.
«الكساندر الكساندروف» فضانورد كهنهكار شوروي سابق كه در حال حاضر مسئول بخش آزمايشهاي سرنشيندار موسسه موشكي و كيهاني «انرگيا» سازنده اصلي سفينههاي فضايي و ناوهاي سرنشيندار روسيه و رهبر ماموريتهاي سرنشيندار اين كشور است.
خلبان فضانورد
الکساندروف در سال 1943 در مسكو به دنيا آمد و بعد از پايان دبيرستان به آموزشگاه نظامي خلباني وارد شد. او مدتي در ارتش خدمت كرد و به اين ترتيب دوران سربازي اش را به پايان رساند. الکساندروف سپس در دانشگاه فني «بائومان» به تحصيل پرداخت و پايان نامهاش را در موضوع «مهندسي هدايت سفينههاي سرنشيندار» نوشت.
وی پس از پايان تحصيلات دانشگاهي از سال 1964 در «دفتر طراحي شماره 1» به سرپرستي «سرگئي كاراليف» (دانشمند موشکی مشهور روسیه و بنیانگذار برنامههای فضایی این کشور) مشغول به كار شد. الکساندروف با اینکه چند بار کارالیف را ملاقات كرد اما متاسفانه فرصتي براي هم صحبتي با اين دانشمند بزرگ برایش پيش نيامد.
در سال 1977 به وی پيشنهاد شد به عنوان داوطلب سفر به فضا در گزينش شركت كند. او در حالی که هرگز تصور نميكرد بتواند از سد آزمايشهاي دشوار انتخاب بگذرد اما به هر حال دل به دريا زد و ثبت نام كرد. مراحل مختلف گزينش چند ماه به طول انجاميد و سرانجام الکساندروف در كمال شگفتي متوجه شد که توانسته است با موفقيت همگي مراحل را پشت سر بگذارد. براي وی فضانوردي تنها سفر به مدار زمين نبود. او ميتوانست تجربههاي جديدي بدست آورد و از اين راه تواناييهاي علمي خود را براي طراحي و ساخت دستگاههاي جديد بالا ببرد. الکساندروف در آن زمان در چارچوب كار خودش از درجه مهندسي به سرپرستي يك گروه از طراحان رسيده بود. آنها مسئوليت كنترل اسناد و اطلاعات فني در مجتمع فني پايگاه پرتابهاي فضايي «بايكانور» را بر عهده داشتند. به هر حال او كارش را به عنوان فضانورد از آموزش براي پرواز با ناوهاي كيهاني نوع «سايوز- تي» و ايستگاه فضايي «ساليوت»، شروع كرد.
پروازهای فضایی یک مهندس
نخستين پرواز فضایی الکساندروف با «سايوز- تي9» به همراه «ولاديمير لياخف» صورت گرفت. هردو فضانورد دوره ويژهاي را گذراندند و طي آن براي انجام كارهاي تعميري و تعويضي در فضاي آزاد كيهاني آموزش دیده بوند.
اين عمليات از اهميت زيادي برخوردار بود زيرا آنها ميتوانستند نه تنها عمر فضاپیماها را افزايش دهند، بلكه مامئریت آنها براي سفرهاي بين سیارهای تجربهاي گرانبها بود. در این ماموریت وظيفه سنگيني بر دوش الکساندروف بود زيرا او به عنوان «مهندس پرواز» امور فني را بايد به نتيجه ميرساند. به هر حال او و «لياخف» توانستند كارشان را به خوبي انجام دهند.
مدتي بعد از نخستين سفر، ماموريت ديگري به عهده الکساندروف گذاشته شد و اعلام گردید که او بايد در چارچوب برنامهاي ديگر با «ژانيبكف» به «ساليوت-7» سفر كند. اما بعد از مدتي «ژانيبكف» را به گروه ديگري منتقل كردند و وی با «ولاديمير لياخف» براي سفري 150 روزه به «ساليوت-7» سفر كرد. در اين پرواز، فضانوردان روس دوبار در فضاي آزاد كيهاني راهپيمايي كردند و با نصب سلولهاي خورشیدی ميزان توليد انرژي را بالا بردند. اين كار در نوع خود بي نظير و از اهميت زيادي برخوردار بود. به طوري كه حتي بعدها تمبر يادبود براي آن چاپ كردند.
الکساندروف پس از پايان كار ايستگاه فضايي «ساليوت-7»، براي آموزش و طي دوره آمادگي براي سفر به ايستگاه مداري «مير» انتخاب شد. او و «پاپف» به عنوان جانشين آموزشهای لازم را فرا گرفتند.
ماموريت فضايي بعدي الکساندرف عضويت در گروه كيهان نوردان سوريه-شوروي بود. بوی ه همراه «ويكتورنكو» و «محمد فارس» ( از سوريه) در 22 ژوييه 1987 به ايستگاه فضايي «مير» سفر كرد. طبق برنامه، در پايان مدت كار مشترك كيهان نورد سوري، او در آنجا ماند تا «الكساندر لاوكين» مهندس پرواز به زمين بازگردد. «لاوكين» پنجم فوريه 1987 به همراه «راماننكو» به «مير» سفر كرده بود و پزشكان تشخيص دادند كه مشكلي در قلب پيدا كرده است به همين دليل الکساندروف جاي او را در مير گرفت. سفر وی 160 روز طول كشيد. پس از اين سفر به الکساندروف گفتند وظيفه ديگري را بر عهده بگيرد و میدان را براي جوانترها باز كند.
زندگی الکساندروف در فضا و پس از آن
الکساندر الکساندروف طي دو سفر، 309 روز و 18 ساعت و 2 دقيقه در ايستگاه كيهاني «ساليوت-7» و مجتمع مداري «مير» زندگي كرد. وی پس از سفر، كار اصلیاش انتقال تجربيات به مهندسان طراح دستگاههاي فضايي و كيهاننوردان جوان شد.
وی براي آنها نتيجه پروازهاي فضانوردان، دستگاهها و سامانههاي ناوهاي كيهاني را تشريح ميكرد، تا كارشناسان جوان بتوانند اصول كار را فرا بگيرند. البته الکساندروف در حال حاضر نیز در سمت مهندس فنی و مشاور فعالیت میکند.
در كنار اين كار، وی سخنرانيهايي در دانشگاههاي خارجي دارد و در اين سخنرانيها نه تنها مسايل حال بلكه درباره طرحهاي آينده و سفرهاي فضايي سالهاي پيش رو مطالب جذابی را مطرح ميكند.