قطب های علمی به عنوان پایگاه ارتباط دولت و بخش های تحقیقاتی شناخته شوند

 دکتر سید محمد شهرتاش  در گفت و گو با  ایرنا ضمن آسیب شناسی وضعیت قطب های علمی در کشور اظهار داشت: ایده قطب های علمی در ادوار گذشته مطرح شد تا محورهای پژوهشی اعضای هیات علمی به هم پیوند زده شود و هم افزایی اتفاق بیافتد و به نوعی، پایگاه های علمی برای ارتباط متخصصان حوزه های مختلف با یکدیگر و استفاده از تجربیات آنها در کشور فراهم شود.

وی افزود: در این مسیر ابتدا باید مانند همه دنیا، زمینه های خاص، منحصر به فرد، قابل اتکا و مورد نیاز کشور را شناسایی کرده و روی آنها سرمایه گذاری و حرکت کنیم اما وقتی شاهد تعدد زیادی در زمینه های پژوهشی هستیم به معنای آن است که ما نمی خواهیم به هیچ یک از آنها برسیم.
شهرتاش خاطرنشان کرد: هنگامی که یک قطب علمی، احساس کند امکانات، بودجه و حتی شخصیت و شان اجتماعی که در اختیار او قرار می گیرد به دلیل تعدد قطب ها، درحد قطره چکانی است بنابراین توجه و پیگیری او هم در همان حد خواهد بود.

وی به فعالیت بیش از 150 قطب علمی در کشور اشاره کرد و گفت: وقتی تعداد قطب ها زیاد باشد و علاوه بر آن، ساختاری هم برای آنها در ساختار علمی کشور لحاظ نشده باشد طبیعی است که نمی توان انتظار چندانی از آنها داشت.

استاد مهندسی برق دانشگاه علم و صنعت افزود: به عنوان مثال، این سوال مطرح است که نقشه جامع علمی کشور چه جایگاهی برای قطب های علمی قائل شده است و یا اینکه چرا مبالغی که در اختیار قطب ها قرار می گیرد آنقدر ناچیز است که کفاف حداقل ها را هم نمی دهد.

وی با اظهار این عقیده که قطب ها هنوز ساختار قطب پیدا نکرده اند، تصریح کرد:مشکل اصلی این است که قطب ها به نظر من قطب نشده اند زیرا قطب، یک ساختار دو طرفه است که در یک طرف، تمام امکانات، بودجه و منابع انسانی در زمینه تخصصی مشخصی جمع شده اند که در این صورت، طرف مقابل که به این هم افزایی احتیاج دارد برای آن سرمایه گذاری خواهد کرد.

رییس اسبق دانشگاه علم و صنعت ایران، لازمه شکل گیری قطب ها را ایجاد شبکه های علمی دانست و از محقق نشدن این مهم، ابراز تاسف کرد.

وی در ادامه پیشنهاد کرد قطب های علمی به عنوان پایگاه یا پایانه تخصصی ارتباط دولت و علم و فناوری و تحقیق به رسمیت شناخته شوند که اگر دولت به موضوع علمی احتیاج داشت از طریق قطب های علمی این نیاز مرتفع شود.
مدیر قطب علمی اتوماسیون و بهره برداری از سامانه های قدرت تاکید کرد: قطب ها باید بتوانند هم از طریق استادان دانشگاه، نیروهای تحقیقاتی تحصیلات تکمیلی، آزمایشگاه های تخصصی در دانشگاه به صورت یک بال و شرکت های دانش بنیان به عنوان بال دوم، پاسخگوی نیاز علمی فناوری و تحقیقاتی دستگاه های اجرایی باشند.

وی اضافه کرد: وظیفه اصلی دانشگاهها، تحقیق و تولید دانش فنی است و وظیفه تولید فناوری برعهده شرکت های دانش بنیان است که از دل دانشگاه ها بیرون آمده اند.

شهرتاش به تجربه موفق همکاری قطب اتوماسیون و بهره برداری از سامانه های قدرت و شرکت توانیر اشاره کرد و گفت: مثلا ما به شرکت توانیر پیشنهاد دادیم که نیازهای خود را به قطب علمی دانشگاه علم و صنعت ارجاع دهد و این قطب نیز محوریت کار را برعهده داشته باشد و در این مسیر، از همفکری و همکاری استادان دیگر دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان استفاده کند و اگر این مدل پیاده شود قطب های علمی در جایگاه پاسخگویی قرار خواهند گرفت.

وی درعین حال یادآور شد: البته عملی شدن این پیشنهاد مستلزم ایجاد شبکه های علمی است که مدیریت آنها در قطب علمی مربوطه صورت گیرد و دبیرخانه قطب های علمی وزارت علوم نیز مدیریت این مجموعه شبکه ها را عهده دار شود.

شهرتاش که در سالهای 80-1379 مدیرکل دفتر پژوهشی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بود با استفاده از تجربیات گذشته خود، یک مدل علمی برای افزایش کارآیی و تاثیر قطب های علمی طراحی کرده است.

وی با استناد به این مدل اظهار داشت: پیشنهاد مشخص ما موظف کردن دستگاه های اجرایی به ارتباط با شبکه قطب های علمی است که براساس آن، هر سندی که دولت می خواهد ارائه دهد اگر پشتوانه توجیهی از نظر قطب های علمی نداشته باشد از دستور کار دولت خارج شود.

شهرتاش تاکید کرد: اگر قطب های علمی، شانیت لازم را پیدا کنند و از طرف دیگر، دستگاه های اجرایی نیز موظف به برقراری ارتباط با قطب های علمی باشند این قطب ها از رکود خارج شده و اثرگذاری های علمی، اقتصادی و اجتماعی خواهند داشت و این الگو در کشورهای پیشرفته دنیا تجربه شده و نتایج موفقیت آمیزی هم داشته است که اجرای آن در کشور ما نیز مطمئنا ثمربخش خواهد بود.

وی در تشریح اقدامات قطب علمی اتوماسیون و بهره برداری از سامانه های قدرت نیز به سابقه فعالیت این قطب از سال 1381 اشاره کرد و گفت: قطب علمی بهره برداری از سامانه های قدرت اکنون در هفت زمینه تخصصی در حوزه اتوماسیون و بهره برداری شبکه های قدرت فعالیت می کند و در سال 1384 به عنوان قطب اول فنی مهندسی کشور انتخاب شده است.

شهرتاش درمعرفی زمینه های فعالیت قطب علمی اتوماسیون و بهره برداری از سامانه های قدرت نیز گفت: سامانه های قدرت بخش های مختلف تولید، انتقال و توزیع (از تولید تا مصرف) و تمام تجهیزات و دستگاههای موجود در این بخش ها را شامل می شود.

وی توضیح داد: بهره برداری به معنای نظارت، کنترل و هماهنگی تمامی اجزای سیستم قدرت بوده و نیروی انسانی (بهره بردار) در کنار تجهیزات نقش بسیار مهمی را ایفا می کند و بهره برداری از سامانه های قدرت اهمیت ویژه ای در اقتصاد کشور دارد.

استاد دانشگاه علم و صنعت ایران بیان داشت: اتوماسیون استفاده از روش های کامپیوتری در سامانه های قدرت نیز می تواند با توجه به رشد روزافزون تقاضای برق و پیچیده تر شدن روش های بهره برداری از تجهیزات، نقش نیروی انسانی در امور اجرایی و کنترل سیستم را کاهش داده و سیستم های خودکار و اتوماتیک جایگزین شوند تا تصمیمات سریع و صحیح صورت پذیرد.

وی در تشریح اهداف این قطب علمی گفت: قطب علمی اتوماسیون و بهره برداری از سامانه های قدرت، اهداف مهمی همچون مشارکت در گسترش مرزهای دانش و اعتلای موقعیت علمی کشور در زمینه بهره برداری از سامانه های قدرت،

تقویت فعالیت های علمی و فناورانه گروهی، فراهم سازی محیط علمی برای پرورش پژوهشگران و تولید علم، حرکت به سمت پیاده سازی مصوبات نقشه جامع علمی کشور و محورهای تحقیقاتی مصوب شورای عتف، هم افزایی با تأکید بر کار گروهی اعضای هسته قطب و جمع آوری مرجعیت علمی و فناوری در زمینه تخصصی قطب را دنبال می کند.

شهرتاش، استفاده از فناوری های نو در زمینه تخصصی قطب، بسترسازی و فراهم آوردن زمینه مناسب برای مشارکت مراکز داخلی علمی با مراکز علمی بین المللی، حرکت به سمت تدوین و بازنگری دروس دانشگاهی در زمینه قطب و استفاده از روش ها و فناوری های نو در ارائه دروس، تولید هدفمند دانش کاربردی برای حل مشکلات در زمینه بهره برداری مناسب از سامانه های قدرت، تولید دانش بومی در حوزه بهره برداری شبکه های برق و ایجاد و جلب فرصت های همکاری با دیگر گروه های تحقیقاتی سامانه های قدرت در داخل و خارج از کشور در زمینه تخصصی قطب را از دیگر اهداف قطب علمی اتوماسیون و بهره برداری از سامانه های قدرت برشمرد.

وی یادآور شد: فعال سازی آزمایشگاه های تحقیقاتی رشته های مهندسی برق در دانشگاه علم و صنعت، ایجاد رشته جدید کارشناسی ارشد با عنوان حفاظت سیستم ها و قدرت که مورد توجه وزارت نیرو نیز واقع شده است و بازنگری درس های مهندسی برق در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به همت و همکاری اعضای قطب اتوماسیون و بهره برداری از سامانه های قدرت نیز از جمله اقداماتی است که طی سالهای فعالیت این قطب علمی صورت گرفته است.

No tags for this post.