چگونه مردم را به استفاده از محصولات ارگانیک سوق دهیم؟
به گزارش سیناپرس، با توجه به جمعیت رو به رشد جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه، کمبود مواد غذایی از مدت ها پیش از مباحث قابل توجه بوده است و به دنبال افزایش جهانی جمعیت درقرن بیستم، سامانه های کشاورزی بیش ازپیش به نهادها و عملیات خارج از مزرعه برای تولید محصولات غذایی در راستای تأمین امنیت غذایی متکی شدند.
هرچند عملکرد بسیاری از محصولات زراعی طی این دوره به گونه ای چشمگیر افزایش یافت، اما رهیافت مبتنی بر توسعه با ابزار فناوری نوین تنها به امنیت غذایی منجر نشده، بلکه در بسیاری موارد به ویژه در کشورهای در حال توسعه باعث بروز پیامدهای نامطلوب بوم شناختی، فنی، اقتصادی و اجتماعی شده است.
به گفته متخصصان، علاوه بر آسیب های متعدد به محیط زیست، بروز انواع نقایص مادرزادی، تولد نوزادان با وزن کم، سقط جنین، بلوغ زودرس و یا دیررس، کاهش باروری، تغییر در سرعت سوخت وساز بدن، اختلال در دستگاه غدد داخلی، ضعف عضلانی، کاهش حافظه، آسیب به دستگاه عصبی و مغز و کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن از آثار سوء مصرف محصولات کشاورزی و دامی دارای بقایای ترکیبات شیمیایی گوناگون هستند.
به گزارش سیناپرس، امروزه اهمیت پرداختن به غذاهای سالم با توجه به فواید فراوان این محصولات، بیش ازپیش در نظر دانشمندان، دولتمردان و مصرف کنندگان آشکار شده است و به همین دلیل، ضرورت دارد که کشاورزی ارگانیک به عنوان یکی از مهم ترین نظام های کشاورزی جایگزین برای تولید مواد غذایی سالم و بدون هرگونه مواد شیمیایی مورد توجه بیشتری قرار گیرد.
در این راستا، تیمی چهارنفره از محققان دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در مطالعه ای به بررسی تمایل مردم به تهیه و مصرف محصولات ارگانیک پرداخته و روش های توسعه آن را ارزیابی کرده اند.
در این مطالعه پرتقال ارگانیک به عنوان محصول کشاورزی مورد نظر انتخاب شد و پس از انتخاب تعدادی از شهروندان ساری به صورت تصادفی، گردآوری اطلاعات و داده های مطالعه از آن ها با استفاده از پرسشنامه انجام گردید.
نتایج این بررسی ها نشان داد که اگر همه شرایط ثابت باشد و آگاهی و درآمد افراد نسبت به کیفیت محیط زیست و برچسب ارگانیک روی محصول افزایش یابد، احتمال تمایل مصرف کنندگان برای خرید پرتقال ارگانیک افزایش می یابد.
به گزارش سیناپرس، در این خصوص، حمید امیرنژاد، دانشیار و محقق اقتصادکشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و همکارانش می گویند: «تاکنون تعریف های بسیاری برای کشاورزی ارگانیک بیان شده است، اما تعریف مصوب فدراسیون جنبه های بین المللی کشاورزی ارگانیک در سال ۲۰۰۸ عبارت است از: کشاورزی ارگانیک یک نظام تولیدی است که سلامت خاک زیست بوم ها و انسان ها را پایدار می سازد».
به گفته آن ها، «طبق نتایج مطالعه ما، افزایش سن مصرف کنندگان و داشتن سابقه مصرف محصولات ارگانیک موجب افزایش تمایل به پرداخت برای ویژگی برچسب ارگانیک توسط آن ها شده است. ازاین رو ضروری است که افزون بر سازمان دهی ساز و کاری مرتبط با اعطای گواهی استاندارد برای محصولات ارگانیک، با ارائه این محصولات در قالب بسته بندی مناسب در بازار، اعتماد عمومی به این فرآورده ها جلب شود».
طبق این نتایج، افزایش آگاهی و درآمد مصرف کنندگان موجب تمایل به پرداخت بیشتر برای مصرف پرتقال ارگانیک در میان آن ها می شود. لذا به اعتقاد امیرنژاد و همکارانش، «در راستای افزایش آگاهی مصرف کنندگان، نهادهای اجرایی ذی ربط باید از طریق مدارس، دانشگاه ها، رسانه های جمعی، نصب بیلبورد در سطح شهر و برگزاری همایش اقدام کنند تا از این رهگذر آگاهی شهروندان نسبت به خطرات ناشی از مصرف کودها و سموم شیمیایی و در پی آن تمایل آن ها به خرید و مصرف محصولات ارگانیک افزایش یابد».
همچنین بر اساس این یافته ها، در طرف عرضه نیز با توجه به زمان بر بودن تولید محصولات کشاورزی ارگانیک و نیاز به مشارکت جمعی تولیدکنندگان پیشنهاد شده است که در راستای تولید محصولات ارگانیک در کشور، اقداماتی همچون برگزاری کلاس های آموزشی و ترویجی برای کشاورزان و تولیدکنندگان محصولات کشاورزی و دامی از سوی دولت و نهادهای ذی ربط انجام گردد.
به علاوه مجریان پژوهش فوق پیشنهاد داده اند که «برای توسعه و حمایت از محصولات ارگانیک، دولت با ارائه طرح های تشویقی و اعطای تسهیلات ارزان قیمت و یارانه به تولیدکنندگان، شرایط کاهش هزینه تولید را برای آن ها فراهم سازد تا با کاهش قیمت چنین محصولاتی، افراد با درآمد کم و متوسط هم توان خرید آن ها را داشته باشند».
قابل ذکر است این یافته های پژوهشی را فصل نامه «اقتصاد کشاورزی و توسعه» متعلق به مؤسسه پژوهش های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی منتشر نموده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
