زنبور عسل، معلم جدید پرواز برای پهپادها

در یک تحقیق بین المللی که به سرپرستی محققان استرالیایی انجام شده است، رازهای جدیدی از پرواز ماهرانه و خودآگاه زنبورها کشف شده که می توانند درآینده نزدیک برای طراحی نسل بعدی هواپیماهای بدون سرنشین و پهپادهای کوچک کاربرد داشته باشند.

در این پژوهش، چگونگی حرکت زنبورهای عسل از درون تونلی با مجموعه ای از دروازه ها که دارای روزنه هایی با اندازه های مختلف بودند، مطالعه شد. نتایج مشاهدات نشان داد که زنبورهای عسل، به لطف توانایی عجیبشان در درک اندازه بدن خود و همچنین شناسایی دقیق دهانه موانع، می توانند با موفقیت از درون روزنه ها عبور کنند.

بنا بر نتایج این تحقیق، زنبورهای عسل قادرند پس از اسکن روزنه، با تغییر در سرعت نزدیک شدن و همچنین تغییر حالت بدن خود و حتی در صورت کوچک تر بودن روزنه نسبت به اندازه بدن آن ها، از طریق پرواز به پهلو از دروازه ها بگذرند.

چنین رفتاری به گفته محققان، نیاز به آگاهی از شکل و ابعاد بدن نسبت به موانع دارد و اولین بار است که در بی مهرگان پرنده دیده می شود.

این پژوهشگران می گویند: «تحقیقات قبلی نشان داده بود که فرایندهای پیچیده ای مانند درک اندازه خود، امری شناختی به حساب می آید و فقط در حیواناتی که مغز بزرگ دارند، دیده می شود. با این حال، تحقیقات ما نشان داد که حشراتی نظیر زنبور عسل که مغزی به مراتب کوچک تر دارند نیز می توانند اندازه بدن خود را درک کرده و هنگام پرواز در یک محیط پیچیده از این اطلاعات استفاده نمایند».

طبق نتایج این تحقیق، قابلیت این حشرات در درک عمق موانع و آگاهی فضایی، به آن ها امکان می دهد حتی زمانی که در حالت عادی نمی توانند از روزنه ای رد شوند، با چرخش بدن و پرواز به پهلو، از عهده این کار برآیند. این رفتار مشابه حالتی است که ما انسان ها هنگام عبور از یک درگاه باریک با چرخاندن شانه های خود انجام می دهیم».

مجریان این تحقیق اشاره کرده اند: «ما واقعاً از دیدن چنین توانایی هایی در زنبور عسل شگفت زده شدیم و بسیار مشتاقیم تا دیگر رفتارهای مخفی آن ها را نیز کشف کنیم. این تحقیق همچنین می تواند الهام بخش استفاده از ویژگی های زنبورها در علوم رباتیک برای نسل های بعدی هواپیماهای بدون سرنشین و ریزپهپادها باشد».

این محققان معتقدند: «حشرات مدل های خارق العاده ای برای ربات ها هستند، زیرا علیرغم داشتن مغز بسیار کوچک، قادر به انجام کارهای بسیار پیچیده ای هستند. در واقع طبیعت در طول هزاران سال، حشرات را با برخی ویژگی های شگفت انگیز کدگذاری کرده است. چالش ما اکنون این است که ببینیم چگونه می توانیم این کار را انجام دهیم و کدگذاری مشابهی را برای سیستم های رباتیک آینده اعمال می کنیم تا از این طریق، عملکرد آن ها را در دنیای طبیعی بهبود ببخشیم».

شایان ذکر است در این تحقیق که نتایج آن در مجموعه مقالات آکادمی علوم ملی ایالات متحده آمریکا (PNAS) منتشر شده است، محققانی از UNSW کانبرای استرالیا، دانشگاه بیله فلد و موسسه ماکس پلانک آلمان و دانشگاه های براون و کالیفرنیا مشارکت داشته اند.

 نویسنده: محمدرضا دلفیه

No tags for this post.