با این جانوران دریایی، سالک را درمان کنید

لیشمانیاز یا لیشمانیوز یک بیماری است که بر اثر یک موجود تک یاخته انگل به نام لیشمانیا به وجود می آید و از طریق نیش نمونه های خاصی از پشه خاکی گسترش می یابد. این بیماری به سه صورت عمده ظاهر می شود: لیشمانیوز پوستی، پوستی-مخاطی و احشایی. نوع پوستی این بیماری، نشانگانی همچون زخم پوست دارد و عموما به آن سالک می گویند.

نشانگان نوع پوستی-مخاطی این بیماری زخم پوست، دهان، و بینی هستند. ولی لیشمانیاز احشایی در آغاز نشانگانی همچون زخم پوست دارد و سپس نشانگانی همچون تب، کاهش گلبول قرمز، و بزرگ شدن طحال و کبد بروز پیدا می کند.

بیش از ۲۰ گونه از انگل لیشمانیا وجود دارند که باعث ایجاد عفونت در انسان ها می شوند و راه تشخیص هر سه نوع بیماری فوق، دیدن انگل آن ها در زیر میکروسکوپ است. البته نوع احشایی بیماری را می توان از طریق آزمایش خون نیز تشخیص داد. آمارها نشان می دهند که هرساله نزدیک به ۲ میلیون فرد به این بیماری آلوده می شوند که برخی از موارد حتی به مرگ نیز می انجامد. از این رو سازمان های جهانی و متخصصان سراسر جهان همواره در تلاش برای یافتن راه هایی برای پیشگیری و درمان این بیماری هستند.

در همین راستا، پژوهشگرانی از دانشگاه علوم پزشکی بوشهر و دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون در پژوهشی جالب، عصاره های حاصل از سه نوع جانور دریایی بومی خلیج فارس را برای درمان سالک به کار گرفته و نتایج خوبی گرفته اند.

برای انجام این تحقیق، پژوهشگران فوق هر سه جاندار فوق را شامل خیار دریایی، ستاره دریایی و توتیای دریایی از آب های ساحلی استان بوشهر جمع آوری و پس از جداسازی پوسته و احشاء آن ها با استفاده از حلال های مختلف، مورد عصاره گیری قرار دادند و سپس اثرات ضدلیشمانیایی آن ها را بررسی کردند.

یافته های این تحقیق جالب توجه نشان دادند که هم نوع عصاره و هم غلظت های استفاده شده از آن دارای تأثیر بسیار قابل قبولی بر کنترل عامل بیماری سالک هستند.

مرادعلی فولادوند، محقق دانشگاه علوم پزشکی بوشهر و همکارانش در این خصوص می گویند: «بیشترین فعالیت ضدلیشمانیایی مربوط به عصاره های متانولی پوسته خیار دریایی و احشاء توتیای دریایی با غلظت 800 میکروگرم/میلی لیتر بود و کمترین میزان کنترل نیز در عصاره آبی ستاره دریایی با غلظت 20 میکروگرم/میلی لیتر دیده شد».

به بیان این محققان، «با توجه به اثرات ضدسالکی عصاره های هر سه جاندار دریایی و وجود ذخایر غنی از آن ها در خلیج فارس ایران، می توان با انجام یک سری مطالعات تکمیلی در شرایط درون تنی و مشخص نمودن ترکیبات مؤثر این عصاره ها، گام های مؤثری در راستای تولید دارویی مؤثر در کنترل و درمان بیماری لیشمانیوز جلدی یا سالک که در کشورمان به عنوان یک بیماری مهم مطرح است، برداشت».

گفتنی است این یافته های علمی پژوهشی در دوماهنامه «ارمغان دانش» متعلق به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی یاسوج منتشر شده اند.

گزارش: محمدرضا شجاعیه

No tags for this post.