ازدواج خویشاوندی احتمال معلولیت ذهنی را افزایش می دهد

در حال حاضر عقب ماندگی ذهنی یکی از شایع ترین معلولیت هاست؛ معلولیتی که نوعی نقص هوشی محسوب می شود وعملکرد اجتماعی مبتلایان را محدود و اختلالاتی در زندگی آنها ایجاد می کند.

طی سال های اخیر، شیوع بالای عقب ماندگی ذهنی و پرداخت هزینه های کلان متخصصان و پژوهشگران این حوزه را بر آن داشته تا مطالعات بیشتری به روی علل ژنتیکی و غیر ژنتیکی عقب ماندگی ذهنی انجام دهند تا بتوانند با شناسایی این عوامل، راه کارهایی مناسب برای پیشگیری از بروز این مشکل ارایه دهند؛ قاعدتا پيش گيری، تشخيص و درمان به هنگام این مساله کمک قابل توجهي به خانواده ها و بهداشت روانی جامعه خواهد کرد.

دکتر سعید رضا غفاری، عضو تیم تخصصی پژوهشگاه ابن سینا در این خصوص به سیناپرس گفت: در حال حاضر معلولیت های مختلف که عقب ماندگی ذهنی جزیی از آنهاست حدود دو تا سه درصد افراد جامعه را درگیر می کند. معلولیت ها، اختلالات یا ناهنجاری های خفیف نیز 15 تا 20 درصد افراد جامعه را تشکیل می دهند؛ اختلالاتی که حتی گاهی خود فرد و اطرافیان او متوجه آن نیستند.

این متخصص ژنتیک افزود: در این بین عقب ماندگی ذهنی یکی از شاخص ترین معلولیت هایی است که به میزان توانایی عملکرد ذهنی افراد بستگی دارد؛ توانایی ذهنی مهمترین و شاخص ترین صفتی است که هر انسانی دارد. این صفت انسان را از سایر موجودات متمایز می کند از اینرو ناتوانایی ذهنی بزرگترین معلولیت محسوب می شود. در حال حاضر حدود یک درصد افراد در هر جامعه ای، عقب ماندگی ذهنی شدید دارند.

وی در پاسخ به این سوال که چند درصد از عقب ماندگی های ذهنی ریشه ژنتیکی دارند؟ گفت: به طور کلی نیمی از معلولیت ها از جمله عقب ماندگی های ذهنی علل ژنتیکی و نیمی دیگر علل غیر ژنتیکی دارند. علل ژنتیکی می توانند دلایل مختلفی داشته باشند که در حین بارداری ایجاد می شوند. در بدو یا پس از تولد نیز علل غیر ژنتیکی می توانند نقش موثری در ایجاد معلولیت های ذهنی داشته باشند.

وی ادامه داد: هرچند حدود 3 درصد جوامع دارای معلولیت شدید هستند اما میزان این معلولیت در جوامعی که ازدواج های خویشاوندی بسیار رایج است ( مانند کشورهای همسایه و برخی از مناطق ایران) به 5 درصد نیز افزایش پیدا می کند بنابراین ازدواج خویشاوندی در افزایش اختلالات و ناهنجاری ها از جمله عقب ماندگی ذهنی نقش بسیار زیادی دارد. البته این بدان معنا نیست که هر زوجی که ازدواج خویشاوندی دارد، فرزندش حتما معلول می شود بلکه ازدواج خویشاوندی احتمال معلولیت را افزایش می دهد.

غفاری بیان کرد: همچنین هر کسی که ازدواج غیر خویشاوندی انجام می دهد نیز به این معنا نیست که حتما صاحب فرزندی سالم خواهد بود زیرا در ایجاد همه معلولیت ها از جمله عقب ماندگی ذهنی هم علل ژنتیکی و هم علل غیر ژنتیکی نقش دارند.

این عضو تیم تخصصی پژوهشگاه ابن سینا اظهارداشت: شیوع معلولیت ها به سر دستگی عقب ماندگی های ذهنی تاثیر بد و مخرب زیادی روی فرد، خانواده  مبتلایان، بهداشت عمومی و نظام سلامت هر جامعه ای از جمله جامعه ایران می گذارد بنابراین می توانیم با انجام مراقبت های پیشگیرانه ژنتیکی و اقدامات مناسب در دوران بارداری و انجام مراقبت های  ویژه برای سلامت مادران یا نوزادان پس از تولد و همچنین رعایت مسایل بهداشتی، میزان شیوع معلولیت در جامعه را کاهش دهیم.

این متخصص ژنتیک افزود: اکنون درصد قابل توجهی از این ناهنجاری ها از جمله عقب ماندگی ذهنی با بررسی های ژنتیکی قابل تشخیص و پیشگیری هستند.

وی خاطرنشان کرد: در کنار خدمات بهداشتی و درمانی، بیمه ها در راستای وظایف خود، موظف به ارایه خدمات بیمه ای مناسب برای پیشگیری از معلولیت ها (به ویژه معلولیت های ذهنی) در جامعه هستند؛ بیمه ها می توانند با ارایه خدمات درمانی و تشخیصی مناسب، نگرانی هزینه های پرداختی خانواده ها را کاهش دهند و از ایجاد فرزندی معلول در جامعه پیشگیری کنند.

وی در پایان به سیناپرس گفت: از دیدگاه اقتصادی ارایه خدمات درمانی مانند آزمایش های تشخیصی پیش تولد کودک معلول برای بیمه ها بسیار مقرون به صرفه تر از خدماتی است که یک کودک معلول، خانواده او و جامعه و ارگان برای انجام عمل های جراحی و سایر خدمات درمانی دیگر تقبل می کند.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.