ویروس‌ها چگونه بیمارمان می‌کنند ؟
از نظر علمی ویروس‌ها قطعه‌ای از نوکلئیک اسیدهای پیچیده شده در پوششی پروتئینی هستند که عمدتاً بسیار ریز و کوچک بوده و در سلول‌های بدن میزبان خود منتشر و تکثیر می‌شود. فعالیت ویروس معمولاً منجر به بروز اختلال در عملکرد فعالیت‌های اندام میزبان شده و حاصل این فعالیت، بروز بیماری‌های مختلف است. البته باید به این موضوع نیز توجه داشت که تمامی ویروس‌ها قابلیت بیمار کردن انسان را نداشته و تنها گروهی از آن‌ها می‌توانند برای انسان دردسرساز شوند.
مهم‌ترین روش درمانی برای بیماری‌های ویروسی، تقویت سیستم ایمنی بدن است. بدن ما با ایجاد یک پاسخ التهابی و فراخوانی در سلول‌های تخصصی از بافت‌ها و اندام‌های ما، با ویروس‌ها مبارزه می‌کند. برخی از این سلول‌ها می‌توانند آنتی‌بادی‌های مؤثری را علیه ویروس بسازند، برخی از آن‌ها سلول‌های آلوده را نابود کرده و برخی دیگر برای زمان بعدی حافظه ویروسی را ایجاد می‌کنند.
به اعتقاد دانشمندان، باید اطلاع عموم مردم از این موجودات میکروسکوپی و بعضاً خطرناک افزایش پیدا کند. همان‌طور که گفتیم، ویروس‌ها موجودات نیمه زنده و یا به عبارت بهتر، انگل‌های بسیار ریز و کوچکی هستند که از مواد ژنتیکی ساخته‌شده و در پروتئین‌ها پیچیده می‌شوند.
در برخی موارد، این موجودات یک لایه غشایی بیرونی دارند که سلول‌های زنده را برای تولید مثل خود مورد استفاده قرار می‌دهند. ما هر روز در معرض ویروس‌های مختلف و متعددی هستیم، اما سیستم ایمنی بدن مانع از تصرف موفقیت اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها شده و به همین دلیل، بیمار نمی‌شویم.
این موضوع به طور خاص در مورد ویروس‌هایی که قبلاً توسط آن‌ها بیمار شده و بهبود یافته ایم و سیستم دفاعی بدن اطلاعات مبارزه با آن‌ها را داشته یا علیه آن واکسینه شده ایم، صدق می‌کند.
مشکل اصلی با ویروس‌ها این است که این موجودات مستعد جهش‌های ژنتیکی هستند و می‌توانند خود را به شکلی تغییر دهند که با اطلاعات قبلی سیستم ایمنی بدن، تطابق نداشته باشند. برای نمونه ویروس آنفولانزا دائماً در حال استفاده از این ترفند است و به همین دلیل همواره خطر ابتلا به این بیماری، وجود دارد.
نخستین مراحل یک عفونت زمانی اتفاق می‌افتد که ویروس از موانع جسمی پوست و مخاط ما عبور کرده و وارد سلول مناسبی جهت تکثیر و فعالیت شود. هنگامی که ویروس داخل سلول شد، می‌تواند کنترل این سلول را به دست گرفته و تأثیرات مخرب خود بر بدن انسان را شروع کند.
معمولاً ویروس‌ها سلول را مجبور می‌کنند تا به تکثیر آن‌ها کمک کرده و به این ترتیب نسخه‌های زیادی از ویروس به وجود می‌آید که آن‌ها نیز به نوبه خود وارد سایر سلول‌ها شده و به آن‌ها آسیب می‌رساند. در بسیاری از موارد پس از مدتی، سلول‌های فوق بر اثر فعالیت ویروس‌ها از بین رفته و نابود می‌شوند.
این چرخه همچنان در بدن بیمار ادامه داشته و ویروس‌های تازه ساخته‌شده برای یافتن سلول جدید آزاد می‌شوند. وقتی ویروس در بسیاری از سلول‌ها عفونت ایجاد کرده است، ما بیمار می‌شویم و بر اثر این فعالیت‌ها، عملکرد طبیعی بدن تغییر می‌کند.
ویروس‌ها معمولاً مکان‌های خاصی را در بدن ما آلوده می‌کنند، جایی که ما اثر آن‌ها را در روند بیماری احساس می‌کنیم. برای مثال، رینو ویروس‌ها (Rhinoviruses) مجاری هوایی فوقانی را در پشت بینی ما آلوده کرده و بدن ما به این موضوع با آبریزش بینی و عطسه پاسخ می‌دهد.
ویروس‌های عامل سرماخوردگی آنفولانزا و کرونا؛ مسیرهای تنفسی تحتانی ما، از جمله ریه‌ها را آلوده کرده و اثرات مخربی همچون بروز مشکلات تنفسی و یا به ذات‌الریه می‌شوند.
مهم‌ترین روش درمانی برای بیماری‌های ویروسی، تقویت سیستم ایمنی بدن است. بدن ما با ایجاد یک پاسخ التهابی و فراخوانی در سلول‌های تخصصی از بافت‌ها و اندام‌های ما، با ویروس‌ها مبارزه می‌کند. برخی از این سلول‌ها می‌توانند آنتی‌بادی‌های مؤثری را علیه ویروس بسازند، برخی از آن‌ها سلول‌های آلوده را نابود کرده و برخی دیگر برای زمان بعدی حافظه ویروسی را ایجاد می‌کنند.
در بسیاری از موارد علایمی همچون تب، التهاب گلو و گره‌های لنفاوی به دلیل مبارزه سیستم دفاعی بدن ما با ویروس به وجود می‌آیند و خود ویروس‌ها عامل بروز این مشکلات نیستند.
در خاتمه بد نیست بدانید که پژوهشگران اعتقاددارند با توجه به ساختار ترکیبی ویروس‌ها که از ذرات دی ان ای و آر ان ای ساخته‌شده‌اند، نمی‌توان آن‌ها را در گروه موجودات زنده دسته‌بندی کرد و از سوی دیگر ویروس‌ها دارای برخی از ویژگی‌های موجودات زنده نیز هستند.
ویروس‌ها قابلیت تولید مثل دارند و این ویژگی را می‌توان اصلی‌ترین ویژگی مشابه با موجودات زنده محسوب کرد اما از سوی دیگر ویروس‌ها توانائی سوخت‌وساز نداشته و حتی برای تولید مثل نیز باید از سلول‌های موجودات دیگر استفاده کرده و از ابزارهای ژنتیکی آن‌ها بهره ببرند.
مترجم: فاطمه کردی
No tags for this post.
