ام اس، بیماری که رنج بیشمار می آورد

بیماریی که متاسفانه هنوز درمان قطعی برای آن وجود ندارد و مبتلایان به این بیماری باید علاوه درد و ناراحتی روحی بیشمار، هزینه های درمانی گزافی را نیز متحمل شوند و چشم امیدشان به سوی روش های جدید درمانی از جمله سلول های بنیادی باشد.

دکتر مسعود نبوی، مدیر بالینی مرکز تحقیقات مغز و اعصاب رویان در این خصوص به سیناپرس گفت:  MS یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به طور غیر عادی و نا به جا بر علیه بخش هایی از بافت هایی از مغز و نخاع فعالیت می کند.

این عضو هیات مدیره انجمن مغز و اعصاب افزود: در واقع بیماری «ام اس» میلین( که یک ماده پوششی برای انتقال پیام های عصبی است) را تخریب می کند. پس از آن سلول های عصبی نیز به مرور زمان تخریب می شوند.

این بنیان گذار انجمن ام اس ایران خاطرنشان کرد: این بیماری که مخصوص مغز و نخاع است، معمولا در طول زمان علایمی متعدد عود کننده یا پیشرونده ای ایجاد می کند. ایجاد اختلالات بینایی، حسی، حرکتی، تعادلی و شناختی از جمله عوارض این بیماری است.

به گفته وی، MS ، بیماری مزمن و طولانی است و معمولا جوان ها و به خصوص زنان را بیشتر درگیر می کند و در تمام دنیا نیز وجود دارد.

وی اظهارداشت: اکنون مکانیزم ها و سازو کارهای دقیقی که این بیماری را ایجاد می کند یا منجر به پیشرفت بیماری ام اس می شود، مشخص نشده است و درمان قطعی نیز برای این بیماری وجود ندارد.

وی بیان کرد: هرچند این بیماری درمان قطعی ندارد اما طی دو دهه گذشته راه های پیشگیری خیلی زیادی به منصه ظهور رسیده است و اکنون بسیاری از پژوهشگران دنیا به دنبال راهکاری مناسب برای درمانی این بیماران هستند. کشور ایران نیز از این قاعده مستنثنی نیست. محققان این حیطه سالیان سال پژوهش های زیادی پیرامون درمان این بیماری به انجام رسانده اند.

وی ادامه داد: طی پانزده سال اخیر پژوهشگران پژوهشگاه رویان نیز فعالیت های گسترده ای پیرامون این مساله انجام داده و در مجامع بین المللی شرکت کرده اند. سالانه ایران با حضور در کنگره جهانی ام اس و نورولوژی مقالات و سخنرانی های مختلفی ارایه داده است. امسال به دلیل شیوع کووید 19، بسیاری از برنامه های جهانی کنسل و به صورت مجازی ارایه شد.

وی به دستاوردهای پژوهشگاه رویان در خصوص این بیماری اشاره کرد و گفت: اکنون در زمره بیماری های تحلیل برنده و تخریبی مهمترین تمرکز ما به روی بیماری های آلزایمر، پارکینسون و « ای ال اس» است اما در زمینه بیماری MS ، علت بیماری و راهکارهای درمانی آن و همچنین بیماری  N.M.O ( بیماری التهابی نادر سیستم عصبی مرکزی با مکانیزمی شبیه بیماری ام اس) نیز تحقیقاتی انجام داده ایم.

به عنوان مثال از سلول های بنیادی مزانشیمی به صورت تزریق وریدی به داخل رگ برای درمان بیماران پیشرونده MS  که تاکنون به دارو و درمان جواب نداده‌اند، استفاده کرده ایم که نتایج خیلی خوبی نیز حاصل شده است. اکنون نتایج کارآزمایی بالینی این مطالعه در کنگره بین المللی MS  در حال تحلیل و آنالیز است و به زودی طی دو ماه آینده معرفی می شود.

وی تصریح کرد: از دیگر پروژه های ما در زمینه بیماری ام اس، استفاده از محتویات سلول های بنیادی (که اصطلاحا به آنها اگزوزوم گفته می شود) برای ترمیم بافت های آسیب دیده است.

نبوی ادامه داد: پروژه دیگری با عنوان یافتن بیومارکر ( نشانگرهای زیستی) نیز برای بیماری ام اس تعریف کرده ایم؛ این بیومارکرها به ما برای تشخیص بیماری یا ترمیم پیش آگاهی بیماری یا مانیتور درمان بیماری کمک می کنند.

مدیر بالینی مرکز تحقیقات مغز و اعصاب رویان، به مشکلات اجرای این طرح ها اشاره کرد و گفت: روش های سلول درمانی بسیار پر هزینه هستند. متاسفانه اکنون بودجه کافی برای انجام این پروژه ها وجود ندارد.

طرح هایی که اکنون در زمینه بیومارکر انجام می شود به صورت علوم پایه است که خرج کمتری دارد. خوشبختانه این طرح ها ادامه می یابند اما متاسفانه به علت هزینه زیاد، دیگر پروژه ها ادامه نمی یابند یا شروع نمی شوند از اینرو افرادی که دلسوز بیماران ام اس در سطح دنیا هستند، می توانند گوشه چشمی به پروژه های تحقیقاتی داشته باشند و با حمایت مالی شان ما را در انجام این طرح ها یاری کنند.

وی در پاسخ به این سوال که اکنون این پروژه ها در چه مرحله ای به سر می برند، به سیناپرس گفت: عمدتا یک سری از پروژه های بیومارکر و علوم پایه در محیط آزمایشگاهی و حیوانی و بخشی دیگر در سطح انسانی انجام می شوند. مثلا یافتن نشانگر بیولوژیک تشخیص و درمان و پروژه های بالینی مان اکنون در مرحله انسانی هستند و عمدتا از سلول های بنیادی برای ترمیم و کاهش التهاب همراه با داروهای ام اس داریم استفاده می کنیم.

این عضو هیات مدیره انجمن مغز و اعصاب عنوان کرد: اکنون روی طرح هایی کار می کنیم که بتوانیم از سلول های بنیادی به عنوان کاهنده یا تعدیل کننده التهاب استفاده کنیم تا همراه با داروها و زمانی که بیماری ام اس در مرحله اولیه آغاز شده است، بیماری بهتر کنترل شود؛ سلول های بنیادی در شرایط خاصی پرورش می یابند که می توانند با شرایط ویژه ای با کمک داروها نقش موثری در کنترل بیماری داشته باشند.

نبوی یادآور شد: اکنون پانزده تا شانزده داروی موثر برای کنترل بیماری ام اس در دنیا و ایران وجود دارد. با استفاده از روش های کمکی دیگر مانند سلول درمانی، این داروها تاثیر بهتری می توانند پیدا کنند؛ با استفاده از این روش ها دیگر نیاز بیماران به داروهای سنگین تر کمتر می شود.

این بنیان گذار انجمن ام اس ایران در خصوص بی خطری این روش های درمانی نیز اظهارداشت: تمام روش هایی که اکنون در این مرکز مورد استفاده قرار می گیرند، اصول کارآزمایی های بالینی و تحقیقاتی را به صورت علمی رعایت می کنند. مهمترین اصل، استفاده از روشی ایمنی و بی خطری برای بیماران است.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.