بررسی اولویت ورزش در اسلام
نگاه به ورزش نگاهی علمی شده و ورزش به یکی از اثرگذارترین پدیده‌ها در اوضاع اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع تبدیل شده است. به طورکلی، ورزش در تمام دوران زندگی انسان از اهمیت زیادی برخوردار بوده و در تامین سلامت جسمی و روحی تاثیر بسیار زیادی دارد.
بسیاری از آثار نامطلوب محیط اجتماعی، اقتصادی، وضعیت خانوادگی، وراثت و نظایر آن با استفاده از ورزش می‌تواند کاهش یابد و یا حتی به طور کامل از بین برود. فواید آشکار مشارکت در فعالیت‌های بدنی را می توان در سه حوزه فواید جسمانی مشارکت در فعالیت های بدنی افزایش سطح سلامت، افزایش آمادگی جسمانی، افزایش قدرت بدنی برشمرد.
از کارکردهای روان شناختی یا فردی مشارکت در فعالیت های بدنی نیز می توان از افزایش بهزیستی روان شناختی، کسب شادی و طراوت، لذت و تفریح و از جمله کارکردهای اجتماعی آن می توان به گسترش شبکه روابط اجتماعی اشاره کرد.
با توجه به اینکه امروزه ورزش به عنوان یک پدیده مهم اجتماعی در تمامی جوامع پیشرفته مطرح است، آیین مقدس اسلام نیز از این قاعده مستثنی نبوده و تربیت بدنی و ورزش را به طور اعم در نظر داشته است.
اسلام مکتبی است که مخصوص یک یا چند زاویه از زندگی انسان نیست، در مکتب اسلام، جسم و روح با یکدیگر تلفیق شده اند و فکر و روح سالم را در بدن و جسم سالم می‌توان یافت. در اسلام به تربیت بدنی و ورزش با توجه به شکل و اهداف آن، بیشتر از سایر جنبه های حرکت اهمیت داده شده است.
ورزش های مدرن دنیای امروز که پس از رنسانس رایج شده‌اند، بیش از 200 سال عمر ندارند. اینگونه ورزش ها با شکل و محتوای امروزی در صدر اسلام وجود نداشتند و طبیعتا در آن زمان اظهارنظری هم راجع به آنها نشده است.
این مهم نیست که پدیده ای در صدر اسلام وجود داشته و راجع به آن اظهارنظر شده است یا خیر؛ مهم هدف و جهت حرکت پدیده است که به کدام سو می رود و چه اهدافی را تعقیب می کند. در اسلام هدف از ورزش، جمع مال و ثروت و کسب وجه و شهرت نیست، بلکه وسیله ای برای سالم زیستن، قوی بودن، بهتر عبادت کردن و خدمت بهینه به خلق است. بدون تردید تقویت جسم، بدون تمرین و ورزش ممکن نیست. ورزش هدفمند مورد توجه پیشوایان دین اسلام بوده و هست. ورزشی که باعث تقویت قدرت جسمانی انسان شود و یا او را در جهت مبارزه دشمنان دین یاری کند (مانند تیراندازی و سوارکاری)، در دین مبین اسلام بیشتر مورد توجه بوده است.
قرآن کریم نیز به مناسبت های مختلف قدرت جسمانی را یکی از مشخصه های انسان های برگزیده اعلام می کند. ازاین‌رو، توسعه و اعتلای تربیت بدنی و ورزش در جامعه ما به عنوان یک جامعه اسلامی، منوط به تحول سازنده و مثبت در برنامه های جاری ورزشی است. بازنگری در برنامه های گذشته و جاری و تدوین برنامه های کارآمد و موثر، بی‌شک نیازمند تحقیقات گسترده و همه جانبه است که نتایج آن بتواند خط مشی برنامه جدید را تعیین و صحت انطباق آن را با نیازهای اساسی جامعه در حال تحول ما تضمین کند.
سال ها بعد اولویت های ورزش در اسلام در پژوهش های مول و همکاران (2005)، نیز مشاهده شد، آنها در پژوهشی رویکرد سلسله مراتبی ورزش را معرفی کرده اند. آنها ساختار ورزش و تربیت بدنی را شامل چهار بخش ورزش آموزشی، ورزش همگانی و تفریحی، ورزش قهرمانی و ورزش حرفه ای متصور شده‌اند.
نکته ای که در این میان حائز اهمیت است این است که میزان گستردگی هر کدام از ورزش ها در اسلام نیز تعیین شده است. به این معنا که در قاعده هرم، ورزش آموزشی و در راس آن ورزش حرفه ای قرار دارد.
*محمد نامور- کارشناس تربیت بدنی و علوم ورزشی
No tags for this post.
