رشد چشمگیر جهاددانشگاهی در تبدیل دانش فنی به محصول و رساندن آن به بازار

به گزارش سیناپرس، دکتر محمدرضا پورعابدی در گفت و گو با روابط عمومی جهاددانشگاهی گفت: انجام طرح‌های پژوهشی و فناورانه دقیقا در راستای پایدارسازی تولید فناوری در کشور است و جهاددانشگاهی با بومی‌سازی فناوری و ساخت محصول و تجاری‌سازی، در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی که حرکت کرده است. این نهاد در حوزه پژوهش و فناوری در راستای تأکیدات مقام معظم رهبری بر اقتصاد دانش بنیان، حرکت خود را مضاعف کرده، طرح‌های زیادی را به اجرا گذاشته و به دنبال توسعه این طرح‌ها است.
 

تولید سه عدد رشته لوله مغزی سیار برای دستیابی به دانش فنی ساخت داخل آن

وی افزود: در خصوص راهبرد ملی افزایش نقش علم و فناوری در توانمندسازی و ارتقای بهره‌وری در بخش‌های صنعتی و تولیدی و خدمات تخصصی، با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارتخانه ها و دستگاه های مهم کشور طرح هایی در دست اجرا است که از جمله آن ها می توان به تولید سه عدد رشته لوله مغزی سیار برای دستیابی به دانش فنی ساخت داخل آن، طراحی و ساخت موتور درون چاهی مورد استفاده در حفاری جهت دار چاه های نفت، طراحی، مدل سازی و ساخت پکیج نمک زدایی نفت خام به روش الکترواستاتیک در مقیاس صنعتی به منظور دستیابی به دانش فنی، دستیابی به دانش فنی و احداث واحد پایلوت تولید کربن فعال با پایه قیر طبیعی و با ظرفیت 100 تن، طراحی و ساخت پکیج پرتابل بازیافت و زیست پالایی پسماندهای جامد آلوده به مواد نفتی و بومی سازی مته های حفاری دندانه ای مدلG3 و R2 اشاره کرد.

معاون پؤوهش و فناورری جهاددانشگاهی اظهار کرد: این نهاد خود را ملزم به شناسایی و بهره‌گیری مناسب از دستاوردهای علمی و فناوری کشور می داند و در خصوص بازارسازی برای محصولات نوآورانه به ویژه از طریق اولویت‌دهی به محصولات و خدمات داخلی، اقدامات و طرح هایی همچون "بومی سازی سیستم رانش قطارهای شهری را دنبال کرده است.

 

دکتر پورعابدی در ادامه افزود: در حال حاضر جهاددانشگاهی برنامه ساخت سیستم رانش در واگن های مترو که تاکنون از خارج تامین شده است، سازندگان محدودی در دنیا دارد و دانش فنی آن در انحصار شرکت های بزرگ چند ملیتی است، را با همکاری شرکت های بزرگ برای انتقال این تکنولوژی به کشور در دست اجرا دارد.

وی تصریح کرد: جهاددانشگاهی همچنین برای انجام راهبرد ملی تسهیل و کارآمدسازی فرآیند عرضه و تقاضا و انتقال و انتشار علم و فناوری و توسعه ی زیر ساخت‌های رقابت‌پذیری در تولیدات فناوری و خدمات و محصولات مربوطه و در راستای ماموریت های محوله از سوی دولت و نقشه جامع علمی کشور اقدام به بررسی و مطالعات مورد نیاز نموده است که حاصل این مطالعات دو گزارش "اسناد پشتیبان اساسنامه سازمان ملی پژوهش و فناوری" و" نقشه راه استقرار نهاد ملی پژوهش و فناوری" می باشد.

معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی با اشاره به این که این نهاد در راستای انجام پژوهش های کاربردی توانسته است طرح های پژوهشی کلانی را با وزارتخانه ها و دستگاه های دولتی داشته باشد، افزود: در حوزه های تخصصی پزشکی، فنی و مهندسی و علوم پایه، کشاورزی و منابع طبیعی، علوم انسانی و مطالعات اجتماعی توسط واحدها، پژوهشکده ها و پژوهشگاه ها طرح های شاخص با کارفرمای معین، پایان یافته و در دست اجرا است که از مهمترین این طرح ها می توان "بررسی عوارض پیوند سلول های واجد 133 CD مشتق از مغز استخوان در بیماران مبتلا به فلج مغزی"، "اثرات جلوگیری کننده دوز پایین 5-فلوئورواوراسیل، بوسولفان و یا ترئوسولفان در گسترش نوتروفیل ها و سلولهای سرکوب کننده سیستم ایمنی"، "تدوین دانش فنی تولید آنتی بادی منوکلونال درمانی ضد مارکر 20CD با مشابهت عملکرد زوالین"، "تولید داروهای درمانگر با برند لوسیمد"، " طراحی و ساخت دستگاه لوله‌مغزی سیار"، "تولید سه عدد رشته لوله مغزی سیار نمونه برای دستیابی به دانش فنی ساخت داخل آن"، "طراحي، ساخت و نصب بازوهاي بارگيري (فاز ساخت، نصب و راه اندازي)"، "طراحی، مدل سازی و ساخت پکیج نمک زدایی نفت خام به روش الکترواستاتیک در مقیاس صنعتی به منظور دستیابی به دانش فنی"،  "تدوین دانش فنی و ساخت مته های حفاری دندانه ای" و تدوین دانش فنی و ساخت نمونه مته های حفاری PDC" اشاره کرد.

وی افزود: "بومي‌سازي دانش فني توليد مواد مؤثره شكننده امولسيون نفتي مصرفي شركت ملي نفت ايران"، "برنامه جامع آموزشی برای نیروی کار ایرانی از طریق توسعه محتوای الکترونیکی برای 5 محصول کشاورزی"، " تولید سبوس برنج پایدار شده و اسنک های حجیم فراسودمند"، "دستیابی به فناوری تولید و تجاری سازی قارچ ارینجی"، " بومی سازی دانش فنی تولید بچه ماهی و پرورش ماهی در قفس در سواحل مکران"، "بهینه سازی تولید جلبک اسپیرولینا در مقیاس نیمه صنعتی به عنوان مکمل غذایی دام"، "پیشنهاد پیمایش ملی ارزش‌ها، نگرش‌ها و رفتارشناسی گردشگری در ایران"، "آسيب‌شناسي و شناسايي فرصت‌ها و زمينه‌هاي اشتغال و كارآفريني در 20 رشته تحصيلي دانشگاهی"، "تدوین برنامه جامع هدايت شغلي دانشجويان و دانش‌آموختگان"، "شناسایی موانع کسب و کار شرکت های دانش بنیان"، "طراحی سامانه ملی پالایش سرمایه انسانی و توسعه انسانی و گزارش دهی سالانه بر اساس برنامه ششم توسعه"، "طرح ملی سنجش و تحلیل فضای سرمایه گذاری در اقتصاد ایران" و "طرح پيمايش ملي خانواده" از دیگر طرح هایی است که می توان نام برد.

دکتر پورعابدی اظهار کرد: جهاددانشگاهی در مجموع هر ساله ضریبی از رشد را در فعالیت ها و دستاوردهای علمی و فناوری خود دارد که این رشد در تعامل با وزارتخانه ها و دستگاه های اجرایی شکل می گیرد.این مجموعه دانش بنیان طرح های پژوهشی فناورانه خود را در راستای پاسخگویی به نیازهای دانشی کشور قرار داده است، به گونه ای که اکثر طرح های فناورانه جهاددانشگاهی دارای کارفرمای مشخص از وزارتخانه ها و دستگاه های دولتی و خصوصی می باشند. 

وی یادآور شد: جهاددانشگاهی در خصوص تبدیل دانش فنی به محصول و رساندن محصول به بازار در سال گذشته رشد چشمگیری داشته است و توانسته است توانمندی پژوهشگران خود رابه سمت اجرای طرح های کاربردی، سوق دهد.

 

دکتر پورعابدی اظهار کرد: مبلغ قراردادها و طرح های پایان یافته در سال 1395 در حوزه پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی نسبت  به سال 1394 رشد قابل توجهی (حدود 50 درصد)را نشان می دهد و تعداد طرح های در دست اجرای جهاددانشگاهی در سال 1395 نسبت به سال 1394، 4.8 درصد رشد داشته است. در این خصوص پژوهشگران جهاددانشگاهی نیز از ارایه مقاله در همایش به سمت چاپ مقاله در نشریات معتبر بین المللی تغییر جهت داده اند و تعداد کل مقالات چاپ شده توسط پژوهشگران جهاددانشگاهی در سال 1395 نسبت به سال 1394، رشد 4.1 درصدی داشته است.

وی درباره اهمیت و نقش حرکت همه اجزای جهاد درمسیر برنامه ششم توسعه این نهاد گفت: برنامه های توسعه در هر جامعه و ساختار سازمانی به منظور همگرا کردن توانمندی ها برای تحقق اهداف از پیش طراحی شده است. جهاددانشگاهی به عنوان نهادی انقلابی و دانش بنیان دارای عمق و سرعت مناسب در تولید و کاربرد علم و فناوری است و در طول تقریبا چهار دهه گذشته مستمرا بر عمق و گستره فعالیت های خود افزوده است. با توسعه برنامه ها و ساختارها، ضرورت انسجام بخشی در توانمندی ها نیز بیش از پیش خود را می نمایاند. لذا به منظور بهره گیری از توانمندی های داخلی و فرصت های موجود در جامعه و همچنین ضرورت و اجتناب ناپذیری توسعه دانش بنیان جامعه و رویکردهای حاکم در برنامه های کلان توسعه کشور و اسناد بالادستی، ایجاب می کند که جهاددانشگاهی نیز نظام برنامه ریزی خود را ارتقاء داده و با همگراسازی ساختارها و با تدوین اهداف و برنامه ها قدم های موثرتری را بردارد و امید است دراین راستا در آینده شاهد دستاوردهای دانشی و فناورانه بیشتر از سوی پژوهشگران و فناوران جهادگر باشیم .

وی افزود: پیچیدگی ساختارهای موجود و چند لایه بودن نیازها و مشکلات جامعه، دلسوزان و مدیران و راهبران را بر آن می دارد که با انتخاب اهداف و جهت گیری های دقیق، استعدادها و سرمایه های مادی و معنوی جامعه را به سوی تعالی سوق دهند و این مهم با برنامه ریزی دقیق، اجرای سریع و به هنگام و کنترل و پایش مستمرمحقق خواهد شد. جهاددانشگاهی نیز درهمین راستا به امر برنامه ریزی اهتمام ویژه ای داشته خواهد داشت. 

معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی بیان کرد: درگذشته ساختارهای حوزه پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی بعضا با فعالیت در حوزه های بسیار متنوع، عدم ارتباط منظم و ساخت یافته با یکدیگر و … موجب شده بودند که تخصص گرایی در یک رشته و حوزه معین تحقق پیدا نکند و پراکنده کاری مانع عمق بخشی به برخی از زمینه های علمی حوزه ها شود. در برنامه های توسعه جهاد بویژه برنامه پنجم و ششم توسعه، سیاست بر این بوده است که هر یک از ساختارهای پژوهشی جهاد در یک یا حداکثر دو زمینه تخصصی فعالیت کنند و پس از اجرای دو برنامه، تخصص گرایی در مجموعه ها تقویت شود و با برقراری ارتباط سازمان یافته بین ساختارهاهم افزایی بیشتر صورت گیرد.

وی در رابطه با ساختار جدید حوزه پژوهش و فناوری توضیحاتی گفت: یکی از اهداف اصلاح ساختاری در حوزه پژوهش و فناوری نگاه تخصص گرایانه و تقویت جایگاه گروه های تخصصی است . در ساختار جدید گروههای تخصصی به دفتر تخصصی ارتقاء یافتند تا هم کارها بر محور تخصص بیشتر متمرکز باشد و هم از توان تخصصی آنها بهره بیشتر گرفته شود. 

دکتر پورعابدی ادامه داد: هدف دیگر نیز سرعت بخشیدن به فرآیند تصمیم سازی و تصمیم گیری است. با شکل گیری دفاتر تخصصی برخی از فرآیندها حذف شد و این باعث سرعت بخشیدن به کارها خواهد شد. بعنوان مثال فرآیند بررسی و تصویب طرح های پژوهشی بطور کامل به دفاتر تخصصی واگذار شد. بر این اساس تعیین جهت گیری های کلان در هر حوزه علمی در فرآیند گفت و گو بین محققان و متخصصان در هر حوزه علمی در جهاد انجام می شود که این خود باعث انتخاب موضوعات مناسب و مورد نیاز جامعه برای کار و سمت دهی گروه های پژوهشی به سوی پاسخگویی به نیازهای اساسی جامعه است. از سوی دیگر تعامل هوشمندانه میان دفاتر تخصصی برای انجام طرح های میان رشته ای می تواند شناسایی چشم اندازهای آینده را بهتر محقق کند.

وی تصریح کرد: ایجاد دفاتر تخصصی امکان مشارکت حداکثری محققان و متخصصان هر حوزه را در فرآیندها و برنامه ریزی کاری حوزه ها، بیشتر فراهم می کند. بنابراین تخصص گرایی، سرعت عمل در اجرای فرآیندها، انسجام و همگرایی در تصمیم و عمل، مشارکت بیشتر اعضاء، آینده نگری و شناخت بهتر نیازهای جامعه، پاسخگویی دقیق تر به نیازها و … باعث عملکرد بهتر و در نتیجه امکان رقابت با رقبا را فراهم می کند. بدیهی است که اگر ساختارهای ما چالاک و با سرعت عمل مناسب، اقدام نکنند از رقبای خود بازمانده و در فرآیند زمان دچار سستی و ضعف می شوند. 

معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی خاطرنشان کرد: در دهه اول شکل گیری جهاد، نهادهای علمی و پژوهشی در کشور هنوز شکل مناسب و فعالی نگرفته بود؛ لذا رقبای چندانی وجود نداشت، اما در سال های اخیر با توسعه سریع علمی کشور، نهادها و مراکز علمی متنوعی در بخش های دولتی و خصوصی پدید آمده اند که کارهای بزرگ و ارزشمندی نیز انجام می دهند؛در نتیجهرسالت جهاددانشگاهی حکم می کند که سطح ارایه خدمات علمی خود را ارتقاء دهد و با سرعت و دقت بیشتر در مزرهای دانش حرکت کند و در چارچوب ماموریت های خود در توسعه علمی کشور خدمات شایسته تر ارائه کند.

وی در رابطه با همکاری بخش پژوهش و فناوری با حوزه تجاری سازی درآینده گفت: یکی از چالش های بزرگی که در حوزه علم و فناوری کشور وجود دارد، تجاری سازی یافته های علمی است. متاسفانه فرآیندها و ساختارهای لازم که بتوانند حلقه های واصل بین تولیدات علمی و تولید محصولات دانش بنیان بوده و در نتیجه زمینه تجاری سازی آنها را فراهم سازد، شکل نگرفته است. لذا تولیدات علمی جامعه منفک از بخش های تولیدی و معمولا بی ارتباط با نیازهای بخش صنعت بوده است. 

دکتر پورعابدی در پایان تصریح کرد: خوشبختانه جهاددانشگاهی که انجام پژوهش های کاربردی از ماموریت های اصلی آن است، به این مهم توجه ویژه ای داشته و برای تولید محصولات فناورانه و تجاری سازی آنها برنامه های متعددی را به اجرا گذاشته است. همین رویکرد در برنامه های توسعه جهاد بویژه برنامه پنجم و ششم توسعه مورد تاکید بیشتر قرار گرفته است. ایجاد سازمان تجاری سازی و اشتغال در جهاد در همین راستا بوجود آمده است. لذا حوزه پژوهش و فناوری جهاد با بهره گیری از مدل های موفق جهانی و همچنین طراحی مدل های بومی، به تقویت پیوند و ارتباط بین ساختارهای تولید علم و فناوری با مراکز تجاری سازی فناوری ها پرداخته و تلاش دارد نسبت به پاسخگویی به نیازهای روز افزون و دانش بنیان جامعه متعهد و پایبند باشد.