نگاهی به جذب گردشگر از طریق جشنوارههای هنری/7
ایجاد زیرساخت؛ لازمه جذب گردشگر فرهنگی در سیستان و بلوچستان
عیسی بلوچ، نوازنده دونلی براین باور است: اگر این نوع موسیقی به‌درستی معرفی و تبلیغ شود و زیرساخت‌های گردشگری مناسب در کنار آن توسعه پیدا کند، می‌تواند به یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری فرهنگی ایران تبدیل شود و نقش بسزایی در رونق اقتصادی و حفظ هویت فرهنگی بلوچستان داشته باشد.
زهره نیلی: موسیقی بلوچستان یکی از غنی‌ترین سنت‌های موسیقایی ایران و بخش‌هایی ازهند، افغانستان و پاکستان است. قرار گرفتن این منطقه در مسیر تبادلات فرهنگی باعث تأثیرپذیری آن از فرهنگ‌های مختلف شده، درحالی‌که اصالت بومی خود را هم حفظ کرده است. این موسیقی، برپایه مقام‌های سنتی است که به‌صورت شفاهی و سینه به سینه انتقال یافته‌اند. بیشتر نغمه‌های آن روایی و حماسی‌اند و موضوعاتی چون عشق، طبیعت، عرفان و داستان‌های پهلوانی را در برمی‌گیرند.
عیسی بلوچ، نوازنده دونلی است یعنی دو نی را به‌طور همزمان می‌نوازد. او در گفت‌وگو ی اختصاصی با خبرگزاری سینا به انواع مختلف موسیقی بلوچستان اشاره و بیان می‌کند: موسیقی حماسی و روایی، موسیقی عرفانی که «کواتی» جزو آن است ودر مراسم مذهبی و صوفیانه همراه با ذکر و مناجات اجرا می‌شود؛ موسیقی کار و زندگی روزمره که نغمه‌های مرتبط با ماهیگیری، دامداری و کشاورزی را دربرمی‌گیرد، موسیقی شاد که در جشن‌ها و عروسی‌ها به اجرا درمی‌آید و البته موسیقی زار که نوعی موسیقی درمانی است و برای خروج جن از روح و روان جن‌زدگان به‌کار می‌رود، گونه‌های مختلف موسیقی بلوچستان را تشکیل می‌دهند و برای اجرایشان از سازهای محلی چون قیچک، تنبورگ، دونلی، سرود که یک ساز بادی شبیه نی با نوای غمگین و عرفانی است، دهل و دمام استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید:
موسیقی اقوام ایرانی را درست و جذاب معرفی کنیم
عاشیق حسن اسکندری: فضای دائمی به موسیقی عاشیقی اختصاص داده شود
به گفته این نوازنده بلوچ، «کواتی» یکی از شاخه‌های مهم موسیقی بلوچستان است که در جنوب شرق ایران و بلوچستان پاکستان رواج دارد و با محتوای عرفانی و مذهبی شناخته می‌شود و در مراسم مولودی‌خوانی و جشن‌های مذهبی، همچنین در ذکر و سماع صوفیانه برای ایجاد حالت وجد و جذبه به اجرا درمی‌آید.
موسیقی کواتی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین میراث‌های معنوی بلوچستان همچنان زنده است و در روستاها و شهرهای بلوچ‌نشین توسط گروه‌های موسیقی سنتی اجرا می‌شود.
بلوچ به شباهت‌ها و تفاوت‌هایی میان موسیقی کواتی و زار که همچنان در بخش‌هایی از بلوچستان اجرا می‌شود، اشاره و بیان می‌کند: هر دو موسیقی ریشه‌های آیینی و عرفانی و ریتم‌های تکرارشونده دارند و با اجرای گروهی همراه هستند. اما «زار» بیشتر در سواحل بلوچستان رواج دارد و برای درمان و دفع نیروهای منفی استفاده می‌شود. در حالی‌که «کواتی» در مناطق مذهبی‌تر اجرا می‌شود و جنبه‌ی عرفانی و صوفیانه دارد.
به گفته این نوازنده دونلی، موسیقی بلوچی به‌خاطر هویت منحصر به فرد و اصالت و تنوعی که دارد هم می‌تواند برای مستندسازان و گردشگران خاص جذاب باشد و هم با ریتم‌های شاد و تکرارشونده‌اش، توجه گردشگران عام را به خود معطوف کند. به عبارتی، موسیقی بلوچستان به دلیل اصالت، تنوع و ارتباط عمیق با آیین‌های فرهنگی و آداب و رسوم مردم بلوچ، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران دارد. اگر این موسیقی به‌درستی معرفی و تبلیغ شود و زیرساخت‌های گردشگری مناسب در کنار آن توسعه پیدا کند، می‌تواند به یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری فرهنگی ایران تبدیل شود و نقش بسزایی در رونق اقتصادی و حفظ هویت فرهنگی بلوچستان داشته باشد.
بلوچ، برگزاری جشنوارههای موسیقی محلی، ایجاد تورهای گردشگری فرهنگی با محوریت موسیقی بلوچی، تبلیغ موسیقی بلوچستان از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی و اجرای کنسرت‌های مشترک با هنرمندان نواحی دیگر را راهی برای معرفی موسیقی بلوچستان می‌داند و می‌گوید: پدرم، یکی از بهترین نوازندگان دونلی در بلوچستان بود اما نه بیمه داشت نه درآمد ثابت ماهانه. جز او می‌توان به کسانی چون ماشاالله بامری و شیرمحمد اسپندار اشاره کرد که از مفاخر موسیقی بلوچستان بودند و هستند اما قدر ندیدند و به سختی روزگار گذراندند. امید که به موسیقی اقوام ایرانی و نوازندگان آن، توجه ویژه‌ای شود.
