ژن ها می گویند که چه بخوریم
به گزارش سیناپرس همدان، در یکی از اولین مطالعات مقیاس بزرگ در مورد ژن های مرتبط با رژیم غذایی، محققان تقریباً 500 ژن را کشف کردند که به نظر می رسد مستقیماً بر غذاهایی که می خوریم تأثیر می گذارد. این یافته ها گامی مهم به سمت استفاده از ژنتیک افراد برای توسعه استراتژی های تغذیه دقیق است که به بهبود سلامت یا پیشگیری از بیماری کمک می کند.
دکتر جوآن کول، سرپرست تیم تحقیقاتی، استادیار دپارتمان انفورماتیک زیست پزشکی در دانشکده پزشکی دانشگاه کلرادو، گفت: برخی از ژن‌هایی که ما شناسایی کردیم به مسیرهای حسی مربوط می‌شوند، از جمله آن‌هایی که مربوط به طعم، بو و بافت غذا هستند و همچنین ممکن است پاسخ پاداش را در مغز افزایش دهند.
از آنجایی که برخی از این ژن‌ها ممکن است مسیرهای روشنی برای تأثیرگذاری بر دوست داشتن یا عدم علاقه یک فرد به غذا داشته باشند، می‌توانند به طور بالقوه برای ایجاد پروفایل‌های ژنتیکی حسی برای تنظیم دقیق توصیه‌های غذایی افراد بر اساس غذاهایی که دوست دارند استفاده شوند.
برای این مطالعه، محققان از Biobank بریتانیا، که حاوی داده‌های 500000 نفر است، برای انجام یک مطالعه ارتباط گسترده (PheWAS) استفاده کردند که ژن‌ها را بیشتر از هر عامل دیگری مانند سلامت یا سبک زندگی مرتبط با رژیم غذایی شناسایی کرد. مطالعات PheWAS برای یافتن ارتباط بین گونه های ژنی مورد علاقه و طیفی از صفات و رفتارهای انسانی، از جمله دریافت رژیم غذایی استفاده می شود.
کول گفت: غذاهایی که ما برای خوردن انتخاب می کنیم تا حد زیادی تحت تأثیر عوامل محیطی مانند فرهنگ، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و دسترسی به غذا قرار دارند. از آنجایی که ژنتیک نقش بسیار کمتری در تأثیرگذاری بر مصرف رژیم غذایی نسبت به همه عوامل محیطی ایفا می کند، ما باید صدها هزار نفر را برای شناسایی تأثیرات ژنتیکی در میان عوامل محیطی مورد مطالعه قرار دهیم. داده های لازم برای انجام این کار تا همین اواخر در دسترس نبوده است.
کول این یافته ها را در NUTRITION 2023، نشست سالانه انجمن تغذیه آمریکا که در بوستون برگزار شد، ارائه کرد.
یکی از چالش‌های شناسایی ژن‌های مرتبط با رژیم غذایی این است که آنچه افراد می‌خورند با بسیاری از عوامل دیگر، از جمله عوامل سلامتی مانند کلسترول بالا یا وزن بدن و حتی وضعیت اجتماعی-اقتصادی مرتبط است. در کار جدید، محققان روش‌های محاسباتی را برای بررسی اثرات مستقیم انواع ژنتیکی که بر رژیم غذایی تأثیر می‌گذارند و جدا کردن آنها از اثرات غیرمستقیم مانند مواردی که یک ژن بر دیابت تأثیر می‌گذارد و ابتلا به دیابت نیاز به مصرف قند کمتری دارد، به کار بردند.
این طرح مطالعه به این دلیل امکان پذیر بود که Biobank انگلستان نه تنها حاوی اطلاعات ژنتیکی عمیق است، بلکه داده های بهداشتی و اجتماعی-اقتصادی دقیقی نیز دارد. این به محققان اجازه داد تا انواع ژنتیکی فردی را برای ارتباط با هزاران صفت آزمایش کنند و سپس انواع ژن های غیرمستقیم را که به شدت با عوامل دیگر مانند دیابت مرتبط بودند حذف کنند.
این تجزیه و تحلیل نشان داد که حدود 300 ژن مستقیماً با خوردن غذاهای خاص مرتبط هستند و تقریباً 200 ژن مرتبط با الگوهای غذایی که غذاهای مختلف را با هم گروه بندی می کنند، به عنوان مثال، مصرف کلی ماهی یا مصرف میوه.
کول گفت: این مطالعه نشان داد که الگوهای رژیم غذایی دارای اثرات ژنتیکی غیرمستقیم بیشتری هستند، به این معنی که با بسیاری از عوامل دیگر همبستگی دارند. این نشان می‌دهد که چقدر مهم است که الگوهای غذایی را به تنهایی و تفکیک شده مطالعه نکنید، زیرا تأثیر الگوی غذا خوردن بر سلامت انسان ممکن است به طور کامل توسط عوامل دیگر میانجی‌گری یا مخدوش شود.
در کوتاه مدت، کول در حال مطالعه ژن های مرتبط با رژیم غذایی است که به تازگی شناسایی شده اند تا عملکرد آنها را بهتر درک کند و در عین حال برای شناسایی ژن های بیشتری که مستقیماً بر ترجیحات غذایی تأثیر می گذارند، کار می کند. او مایل است بر اساس این یافته ها چندین خط تحقیق ترجمه ای را دنبال کند. به عنوان مثال، او علاقه مند به مطالعه این است که آیا استفاده از ژنتیک یک فرد برای انطباق با مشخصات طعم یک رژیم غذایی طراحی شده برای کاهش وزن می تواند پایبندی را بهبود بخشد یا خیر.
همچنین ممکن است بتوان از این بینش های جدید برای تطبیق غذاها با استعداد ژنتیکی افراد استفاده کرد. کول گفت: اگر بدانیم ژنی که یک گیرنده بویایی در بینی را کد می‌کند، علاقه فرد به میوه‌ها را افزایش می‌دهد و پاسخ پاداش را در مغز تقویت می‌کند، می‌توان از مطالعات مولکولی روی این گیرنده برای شناسایی ترکیبات طبیعی یا مصنوعی که به آن متصل می‌شوند، استفاده کرد. سپس، می‌توانیم ببینیم که آیا افزودن یکی از این ترکیبات به غذاهای سالم، آن غذاها را برای آن فرد جذاب‌تر می‌کند یا خیر.
منبع: medicalxpress
مترجم: کیانوش کرمی
