گزارش تصویری و تحلیل فنی گور شاه دامغان

بدنه اصلی بنای گورشاه از خشت  خام  ساخته شده و دارای گنبد است، البته در طول زمان قسمت های زیادی از گنبد ریخته و امروزه تنها بخش کمی از آن باقی مانده است. در قسمت باقی مانده گنبد یک پنجره کوچک وجود داشته و در قسمت بیرونی و داخلی بنا  تزئینات خاصی دیده نمی شود. بنای بقعه به صورت مربع بوده در چهارگوشه ساقه داخلی گنبد آثار فیلپوش های مقرنس دار  دیده می شود.

بنای گورشاه به علل مختلفی از جمله خارج از مسیر اصلی بودن ، نوع سازه آن که از خشت خام ساخته شده، عدم وجود تزئینات خاص و … مورد بی مهری قرار گرفته است و رو به ویرانی می رود .

 متاسفانه در قسمت مرکزی بنا و دیواره های آن حفاری غیر مجاز متعددی صورت گرفته  که این موضوع سبب آسیب دیدگی جدی بنا شده است.  البته لازم به ذکر است که به دلیل استفاده از خشت خام در ساختمان این بنا، دیواره های آن قطور بوده و در حدود یک متر ضخامت دارد. آثاری نیز از دو دیوار به ارتفاع حدود سه متر باقی مانده است که دارای سقف هستند  و احتمال می رود کاربری اصلی آن ها ایوان ورودی بنا باشد زیرا آثاری از قوس در آن دیده می شود .                                  

در بالای مدخل ورودی فعلی  یک پنجره مستطیل شکل مشهود است . در اطراف   بنا ، سازه های دیگری نیز بوده که از بین رفته است و   آثاری از آن به جا مانده است.

محراب بنا  تقریباً تخریب شده  است و بخش اندکی از آن باقی است که در آن آثار گچ کاری دیده می شود. در قسمت پائین محراب نیز حفاری  غیر مجاز انجام گرفته است.  در ساقه گنبد و فاصله دو فیلپوش در هر دیوار اصلی ، یک پنجره نورگیر تعبیه شده که در حاشیه آن قاب بندی پنج ضلعی همراه با تزئینات مشاهده می شود  و در حال حاضر تنها آثار نا چیزی از آن  باقی مانده است.

بنای فوق در محوطه وسیع دشت مانندی قرار دارد که در این فضای وســیع آثــار مــتـعــددی از  سازه های مختلف ساختمانی دیده می شود و بعضاً این سازه ها با فاصله های بسیار زیاد از هم واقع شده اند و در سطح وسیعی از منطقه نیز مقادیر زیادی سفال های مربوط به دوره های مختلف اسلامی پراکنده است که تعداد سفال های لعابدار ایلخانی آن بر اساس بر رسی های میدانی صورت گرفته در هنگام بر رسی بنا توسط اعضای تیم ، بیشترین حجم را به خود اختصاص داده است و  در  واقع این منطقه یک محوطه ایلخانی دست نخورده است که نیاز به حفاری در آن به شدت احساس می شود .

بنای گورشاه به علل مختلفی از جمله خارج از مسیر اصلی بودن ، نوع سازه آن که از خشت خام ساخته شده، عدم وجود تزئینات خاص و … مورد بی مهری قرار گرفته است و رو به ویرانی می رود .

 بخش هایی از دیواره ضلع شمال و غرب بنا  بر اثر  بارندگی های امسال به صورت آوار فرو ریخته است .

این بنا به شماره 5669  در فهرست آثار تاریخی ملی ایران به ثبت رسیده است.

گزارش تصویری و تحلیل فنی: احسان محمدحسینی – فاطمه کردی

No tags for this post.