کشف راز تأثیرگذاری خواب بر عملکرد مغز

یکی از پرسشهای همیشگی در تاریخ این بوده است که «اصولا چرا می خوابیم؟» تمامی حیواناتی که تاکنون زیر نظر دانشمندان مورد بررسی قرار گرفته اند می توانند بخوابند. اما علت آن همیشه یک سؤال بوده است. هنگامی که شرایطی فراهم می شود که طی آن موشهای آزمایشگاهی برای روزهای متوالی امکان خوابیدن پیدا نمی کنند، سرنوشت آنها چیزی جز مرگ نخواهد بود. از آن گذشته وقتی انسانها برای چند روز نمی خوابند دچار اوهام و هذیان گویی می شوند که این حالت حتی ممکن است با غش کردن نیز همراه شود.

در حین خواب، ارتباطات موجود میان سلولهای مغزی به نوعی هرس شده تا فضای کافی برای ثبت خاطرات جدید در روز بعد فراهم شود

یک نظریه این است که خواب به ما کمک می کند که خاطرات جدید را با یکدیگر هماهنگ کنیم. آزمایشات صورت گرفته نشان داده که افراد پس از مدتی خوابیدن در امر یادگیری عملکرد بهتری دارند. ما این واقعیت را می دانیم که در حین بیداری، خاطرات تازه به وسیله تشدید ارتباطات بین سلولهای مغزی ثبت می شود. اما پردازش بر روی خاطرات در زمانی که خواب هستیم چگونه صورت می گیرد؟ این معمای بزرگی است که دانشمندان را متحیر کرده است.

نظریه جالبی به عنوان پاسخ این معما مطرح شده است. دانشمندانی از دانشگاه ویسکونسین مدیسون می گویند که در حین خواب، ارتباطات موجود میان سلولهای مغزی به نوعی هرس شده تا فضای کافی برای ثبت خاطرات جدید در روز بعد فراهم شود. در واقع می توان گفت: خوابیدن بهایی است که برای یادگیری بیشتر می پردازیم.

اگر این نظریه درست باشد حالا می توان گفت که مدرکی بزرگ و قاطع درباره ارتباط خواب و مغز در اختیار داریم. دانشمندان در این پروژه دست به کار جالبی زدند. آنها اندازه ارتباطات میان سلولهای مغزی یا همان سیناپسها را در بخشهای مشخصی از موش آزمایشگاهی به دقت اندازه گیری کردند. این بررسی نشان داد که سیناپسها در نمونه برداری های صورت گرفته در پایان یک دوره خواب 18 درصد کوچکتر از نمونه برداری انجام شده در پیش از خوابیدن است. این بدان معناست که سیناپسهای موجود میان نورونها در طول خواب ضعیف تر می شوند.

این یک یافته مهم محسوب می شود که جزئیات کامل آن در نشست اخیر فدراسیون جوامع علوم عصبی اروپا در کپنهاگن دانمارک ارایه شد.

به باور دانشمندان، اگر این نظریه درست باشد آنگاه می توان گفت که چرا در روزهایی که شب قبل آن خواب خوبی نداریم، در تمرکز کردن و تلاش برای یادگیری مفاهیم جدید به مشکل برمی خوریم.

منبع: newscientist

مترجم:مهدی پیرگزی

No tags for this post.