اختلاف 115 هزار مدرکی تولیدات علمی ترکیه با ایران

دکتر جعفر مهراد در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این که سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 ویژگی‌های مهمی را برای جامعه ایرانی برمی‌شمارد، افزود: دست‌یافتن به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی با تاکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقای نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل از جمله تاکیدات این سند است.

وی با بیان این که بیش از یک دهه است که جنبش نرم افزاری و تولید علم در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی مورد توجه بوده است، اظهار کرد: از این رو اعضای هیات علمی و پژوهشگران موسسات علمی در زمینه تولیدات علمی و انتشارات مقالات پژوهشی در مجلات معتبر بین‌المللی اهتمام ورزیده‌اند.

مهراد، کل تولیدات علمی کشور را که در پایگاه اسکوپوس از ابتدا نمایه شده است، 357 هزار و 779 مدرک ذکر و اضافه کرد: نظر به تاکید سند چشم انداز در افق 1404 به جایگاه اول جمهوری اسلامی ایران، کشور ترکیه تنها کشور این ناحیه جغرافیایی است که در تولید علم با ایران می‌تواند مورد مقایسه و محاسبه قرار گیرد.

رییس بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شیراز با اشاره به وضعیت تولیدات علمی کشور ترکیه، خاطر نشان کرد: این کشور از سال 1828 تا 2017 که در حدود 7 ماه به ورود به سال 2017 باقی مانده است، 437 هزار و 570 مدرک تولید کرده است.

به گفته وی، تفکیک تولیدات علمی ترکیه بر حسب سال نشان می‌دهد که در حال حاضر آمار تولیدات علمی این کشور در مقایسه با ایران کمتر است.

جدول تفکیک تولیدات علمی ترکیه و ایران بر حسب سال

مهراد با تاکید بر این که ثبت آثار علمی ایران در اسکوپوس از سال 1877 میلادی آغاز شده است، ادامه داد: به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که شروع تحقیقات و نشر مقالات علمی در جمهوری ترکیه 49 سال زودتر از ایران آغاز شده است.

وی ادامه داد: در طی این مدت و در سال‌های پس از آن نیز انتشار نتایج تحقیقات علمی در قالب مقالات تحقیقاتی و پژوهشی در ترکیه از نرخ رشد بیشتری برخوردار بوده است.

_{اختلاف تولیدات علمی ایران با ترکیه}

رییس بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شیراز با مقایسه کل تولیدات علمی ایران و ترکیه، یادآور شد: مقایسه کل تولیدات علمی این دو کشور اختلافی برابر با 115 هزار و 791 مدرک را نشان می‎دهد.

به گفته این چهره ماندگار علمی کشور، اگر تفاوت‌های زمانی نشر مقالات و ثبت و نمایه سازی آثار علمی ایران و ترکیه را در پایگاه اسکوپوس نادیده بگیریم، می‌توان به این مهم اشاره کرد که از سال 2002 میلادی گرچه آثار علمی ایران از مرز 3 هزار مدرک گذشته و از آن پس نیز هر سال بر تعداد انتشارات علمی ایران به طور کامل افزوده شده است؛ ولی روند رشد انتشارات علمی ترکیه در سال‌های مورد بحث از یک رشد مناسب و هماهنگی بیشتری برخوردار بوده است.

مهراد ادامه داد: این در حالی است که اکنون ساختار تولیدات علمی در ایران تقریبا استحکام پیدا کرده و این افزایش با شتاب نسبتا اندکی همچنان ادامه دارد؛ از این رو به نظر می‌رسد که سیاست‌های معمول لازم است پیوسته ادامه یابد.

^{جدول روند رشد انتشارات علمی در ایران و ترکیه}

ساختار جمعیت دانشجویی کشور

مهراد جمعیت دانشجویی در دانشگاه‌های ایران را بالغ بر 4 میلیون و 800 هزار نفر ذکر کرد و افزود: سهم اندکی از این جمعیت به دانشجویات تحصیلات تکمیلی به ویژه دوره‌های دکتری اختصاص دارد.

وی تعداد اعضای هیات علمی کشور را حدود 75 هزار نفر دانست و گفت: با هم افزایی نیروهای علمی و با سیاستگداری‌های موثر و تدوین برنامه‌های پژوهشی، می‌توان با حفظ روند رشد فعلی بر کیفیت تولیدات علمی افزود، ضمن آن که رتبه اول منطقه را مطابق سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 برای ایران ثبت کرد.