بررسی هیدروژئوشیمیایی آب مناطق مجاور پالایشگاه گاز
هیدروژئوشیمی آب های سطحی و زیرزمینی راهنمای مناسبی برای تشخیص واكنش های انجام شده در آبخوان و همچنین شناسایی عوامل آلاینده طبیعی و انسان زاد موثر بر منابع آب است. به تازگی در پژوهشی در این زمینه، 17 نمونه آب برای بررسی كیفیت آب های زیرزمینی و سطحی موجود در منطقه پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد، در شمال خاور شهر مشهد و در فاصله 35 كیلومتری شهرستان سرخس مورد مطالعه قرار گرفت و غلظت آنیون ها و كاتیون های اصلی، میزان pH، دما، هدایت الكتریكی و میزان كل مواد جامد محلول در آنها تعیین شد.
در واقع منابع آب منطقه به دلیل حضور سازندهایی با قابلیت انحلال بالا كه در سطح وسیعی رخنمون دارند كیفیت مناسبی نداشته است و از سویی سطح ایستابی به نسبت كم ژرفا و دمای بالای محیط نیز سبب تشدید آن می شود.
با استفاده از نمودار Piper نوع و رخساره سدیم سولفاتی و سدیم كلروری برای منابع آب مورد مطالعه تعیین شد. نمودارهای تركیبی به دست آمده میزان سختی كل و فشار گاز دی اکسید کربن و انحلال كربنات ها را تایید گشت.
نسبتهای یونی مختلفی نیز عواملی مانند تبادل یونی، انحلال ژیپس، هالیت و سولفات های سدیم و پتاسیم و هوازدگی كربنات ها و سیلیكات ها را به عنوان مهم ترین عوامل موثر بر تركیب شیمیایی منابع آب منطقه مشخص كرد. بر طبق نمودارهای استانداردی كه برای مشخص كردن كانی های سیلیكاتی محلول در آب استفاده می شوند، به غیر از دو نمونه كه در محدوده كانی كلینوكلر قرار گرفته اند، دیگر نمونه های مورد مطالعه انحلال كانی كائولینیت را نشان می دهند.
محاسبه نمایه های اشباع با استفاده از نرم افزار PHREEQC، مشخص كرد كه در همه نمونه ها كانی كلسیت، دولومیت و آراگونیت حالت فوق اشباع، كانی هالیت و انیدریت تحت اشباع و كانی ژیپس هر سه حالت فوق اشباع، تحت اشباع و تعادل را دارد. نمودارهای Schoeller و Wilcox كیفیت نامناسب را برای منابع آب برداشت شده برای مصارف آشامیدن و كشاورزی نشان دادند.
در واقع منابع آب منطقه به دلیل حضور سازندهایی با قابلیت انحلال بالا كه در سطح وسیعی رخنمون دارند كیفیت مناسبی نداشته است و از سویی سطح ایستابی به نسبت كم ژرفا و دمای بالای محیط نیز سبب تشدید آن می شود. با توجه به نتایج به دست آمده عوامل طبیعی نقش اصلی بر كیفیت منابع آب منطقه داشته اند.
منبع: مریم تاج بخشیان، محمد حسین محمودی قرایی، اسدالله محبوبی، رضا موسوی حرمی، ایرج اجلالی، 1394. بررسی هیدروژئوشیمیایی آب مناطق مجاور پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد با استفاده از نمودار های تركیبی، نمایه های اشباع و نسبت های یونی، فصلنامه علوم زمین ، سال بیست و پنجم، شماره 97.
No tags for this post.
