شناسایی و تعیین پراکنش دو ویروس بیماری‌زا در نیشکر
پژوهشگرانی از دانشگاه شهید چمران اهواز با همکاری مرکز آموزش و تحقیقات شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی و طی دو پروژه پایان نامه ای مختلف، برای اولین بار در ایران موفق به ردیابی و تعیین پراکنش دو نوع ویروس بیماری زای گیاهی در استان خوزستان شده و منشا احتمالی ورود آن ها به کشور را نیز شناسایی کردند.
این دو ویروس که «ویروس موزائیک» و «ویروس موزائیک نواری» نام دارند با ازبین بردن سبزینه گیاه و ایجاد لکه روی برگ ها، توان فتوسنتزی گیاه را کاهش داده و باعث کاهش تولید گیاه نیشکر به میزان 30 تا 80 درصد می گردند و به همین دلیل پیشگیری و مبارزه با آن ها دارای اولویت بسیاری در کشتزارهای نیشکر استان خوزستان است. این ویروس ها در صورت آلوده شدن بخشی از گیاه، قادر هستند با ورود به سیستم آوندی به کلیه قسمت های نیشکر سرایت کرده و علاوه بر کاهش عملکرد، قلمه های تولیدی آینده را نیز آلوده کنند.
ویروس های موسوم به موزائیک، با ازبین بردن سبزینه گیاه و ایجاد لکه روی برگ ها، توان فتوسنتزی گیاه را کاهش داده و باعث کاهش تولید گیاه نیشکر به میزان 30 تا 80 درصد می گردند
در این راستا، دو پژوهش همزمان توسط محققین فوق الذکر به انجام رسید. در پژوهش نخست که توسط مهندس مرادی ،دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد، با استفاده از تکنیک های مولکولی و بیوتکنولوژی، «ویروس موزائیک نواری نیشکر» برای اولین بار در ایران مورد شناسایی قرار گرفته و منشا احتمالی ورود آن به کشور نیز مشخص شد. علاوه بر این مشخصات ژنتیکی این ویروس در بانک ژن بین المللی با موفقیت ثبت شد.
در پژوهش دوم نیز که توسط مهندس سنجابی فرد از همین گروه آموزشی پژوهشی به انجام رسید، ویروس مهم دیگری به نام «ویروس موزائیک نیشکر» مورد بررسی مولکولی بیوتکنولوژیکی قرار گرفته و وضعیت پراکنش آن در استان خوزستان برای اولین بار بررسی شد.
با توجه به آن که در استان خوزستان، سطح وسیعی از اراضی کشاورزی زیر کشت نیشکر بوده و سرمایه گذاری زیادی در این خصوص به انجام رسیده است، نتایج این پژوهش ها می تواند گام مهمی در راستای بالا رفتن میزان تولید این گیاه از طریق شناسایی و عدم ورود نمونه های آلوده به مزارع باشد. ضمنا با استفاده از اطلاعات ژنتیکی به دست آمده از این دو پژوهش می توان در خصوص تولید نیشکر تراریخته مقاوم به این بیماری ها در آینده گام های موثری برداشت.
گفتنی است دکتر حمید رجبی معماری و دکتر مهدی مهرابی کوشکی از اعضای هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، راهنمایی پروژه های تحقیقاتی فوق الذکر را بر عهده داشته اند.
No tags for this post.
