کشف دلایل غیر‌ ژنتیکی سرطان

این کشف یک دستاورد بزرگ به شمار می‌رود، زیرا تا به امروز علت اصلی تمام انواع سرطان انحرافات ژنتیکی در نظر گرفته می‌شد.

بر اساس این پژوهش، عدم تعادل پروتئین یک ابزار قدرتمند است که نشان می‌دهد آیا بیماران به شیمی‌درمانی پاسخ می‌دهند یا خیر. از سوی دیگر احتمال دارد این شیوه بتواند گسترش تومور به کل بدن را پیش‌بینی کند. این یافته‌ها همچنین امکان طراحی درمانهای جدید را با هدف جلوگیری از عدم تعادل خطرناک در سلولها فراهم می‌کند.

این مطالعه که بر مسیر AKt (یک مسیر سیگنالینگ بین سلولها که شکل‌گیری سرطان و گسترش آن در بدن را نشان می‌دهد) متمرکز است، یک اقدام بزرگ برای بررسی توالی ژنوم انسان است، زیرا با به دست آوردن تمام اطلاعات ژنتیکی مربوطه می‌توان پیش‌بینی کرد که آیا فرد استعداد ارثی برای ابتلا به سرطان را دارد یا خیر. پس از آن می‌توان رویکرد درمانی مناسب را یافت. مطالعه نشان می‌دهد که بررسی عوامل ژنتیکی به تنهایی کافی نیست.

در شرایط عادی، سلول سیگنالهای خارجی را از طریق یک گیرنده (در این مطالعه FGFR2) که به دیواره سلول متصل شده است دریافت می‌کند. در نتیجه این تحریک، گیرنده FGFR2 در داخل سلول فعال می‌شود. این کار منجر به سیگنالینگ پروتئین‌ها و آغاز مسیر AKt می‌شود. مسیر AKt یک مسیر انتقال سیگنال است که سبب تکثیر سلولهای سرطانی شده و مانع از عملکرد موفقیت‌آمیز شیمی‌درمانی می‌شود. در این مسیر پروتئین‌های کلیدی و مهم درگیر هستند. در برخی از سلولهای سرطانی این مسیر به طور مداوم فعال است. روشی که در مورد تشخیص این نوع سرطان مرسوم است، اصلاح ژنتیکی گیرنده است، که می‌تواند مسئول حفظ حالت فعال باشد.

این مطالعه جدید سلولهای سرطانی را بدون تحریک خارجی به طور جداگانه بررسی کرده و نشان داد که مسیر Akt می‌تواند بدون تغییر ژنتیکی فعال شود. دو پروتئین Plcγ1 و Grb2 برای اتصال به گیرندهFGFR2  رقابت می‌کنند. غلظت نسبی این پروتئین‌ها تعیین می‌کند که کدام‌ یک به گیرنده متصل خواهد شد. هنگامی که Plcγ1 غالب می‌شود، مسیر Akt را ایجاد می‌کند. به این ترتیب یک عدم تعادل در مقدار دو پروتئین ایجاد شده و منجر به تکثیر سلولی و شکل‌گیری سرطان می‌شود.

این رقابت برای اتصال به گیرندهFGFR2  نشان‌دهنده یک مسیر غیرمنتظره است که سرطان می‌تواند در آن رخ دهد. دانشمندان دریافتند در سلولهایی که در آن پروتئین Grb2 کاهش می‌یابد، گیرنده برای اتصال به Plcγ1 آسیب‌پذیر شده و این منجر به تکثیر کنترل نشده سلولهای سرطانی می‌شود. افزایش پروتئین Grb2 سبب می‌شود تا فعالیت گیرنده FGFR2 به طور طبیعی حفظ شود. ظاهرا در شرایط عادی این دو پروتئین به طور مساوی رقابت می‌کنند و زمانی که عدم تعادل رخ می‌دهد Plcγ1 می‌تواند از کنترل خارج شود.

محققان همچنین این فرآیند را در موشها بررسی کرده و دریافتند کاهش Grb2 به گسترش تومور چندگانه در مجاورت تومور اولیه منجر می‌شود، که این نشان می‌دهد عدم تعادل پروتئین می‌تواند در متاستاز یا گسترش سرطان در بدن نقش داشته باشد.

در نهایت محققان به بررسی اینکه آیا عدم تعادل بین دو پروتئین Plcγ1 و Grb2 قادر به پیش‌بینی پیشرفت سرطان تخمدان در بیماران هست یا خیر پرداختند. اندازه‌گیری سطح پروتئین‌ها در بافت بیمار پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات بالینی دایره‌المعارف ژنوم سرطان شناسی نشان داد که سطح بالای نسبت Grb2 به Plcγ1 به طور قابل توجهی مطلوب‌تر از بیمارانی بود که در آنها سطح Plcγ1 بالا بود.

طبق آمار کمتر از 40 درصد از بیماران که در آنها تعادل پروتئین مطلوب وجود داشت هفت سال پس از نمونه‌برداری هنوز زنده مانده بودند. کمتر از 10 درصد از بیماران با سطح بالایی از Plcγ1 و اتصال آن به گیرنده FGFR2 توانستند به همان میزان، جان سالم به در ببرند.

یافته‌های پژوهشهای قبلی بر ریشه داشتن سرطان در جهش ژنتیکی تاکید کرده‌اند. برخی از مطالعات بر سرطانهایی که بدون عوامل ژنتیکی مانند تغییرات اپی‌ژنتیک پروتئین‌ها رخ می‌دهند اشاره دارند، هر چند این مطالعه نشان می‌دهد که سیگنالینگ گیرنده‌های روی دیواره سلولی بدون فعال‌سازی گیرنده می‌تواند رخ دهد و در نتیجه سرطان می‌تواند دلایل غیر ژنتیکی نیز داشته باشد.

پژوهشگران در حال حاضر این مطالعه را که در رابطه با سرطان تخمدان انجام شده بود روی سایر انواع سرطان بررسی می‌کنند. همچنین در جستجوی گیرنده‌های مشابه گیرنده FGFR2 هستند تا بتواند بدون اینکه خودش فعال شود، فعالیت سیگنالینگ را حفظ کند.

این پژوهش در Oncogene منتشر شده است.

No tags for this post.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا