ابزار را در اختیار هر مخاطبی قرار ندهیم

دکتر حسن نجفی سولاری،مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتگو با خبرنگار سیناپرس در رابطه با این موضوع که شناخت وسیله چقدر می تواند به هدایت مخاطب کمک کند، گفت: در رابطه با هر ابزار و وسیله ای که در اختیار انسان قرار می گیرد چون با استفاده از آن وسیله است که ارتباط برقرار می شود، طبیعتا دو انسان در دو سر این ابزار قرار می گیرند و اگر نتوانند با سواد لازم با این ابزار ارتباط برقرار کنند، حلقه ارتباطی ناقص می شود. به عنوان مثال اینگونه در نظر می گیریم که فرستنده و گیرنده پیام ابزار را خوب نشناسند، مسلما نمی توانند ارتباط مطلوب، منطقی و ثمر بخشی را باهم داشته باشند. بنابراین، این تکنولوژی یا ماشین از این رو نیاز به شناخت دارد که دو طرف گیرنده و دریافت کننده پیام بتوانند حداکثر استفاده را از آن ببرند.

دکتر نجفی سولاری ادامه داد: وجه دیگری که وجود دارد این است که اساسا هر تکنولوژی در ذات خودش فرهنگی دارد و آن فرهنگ را به مصرف کننده خود تحمیل می کند. لذا اگر کسی نتواند از آن ابزار به درستی استفاده کند فرهنگ به شخص غالب می شود، لذا اگر قرار است از تلفن همراه هوشمند استفاده کنیم باید ابتدا فرهنگ استفاده از آن را نیز داشته باشیم، اینگونه به جای اینکه آن ابزار حاکم بر ما شود و بر ما فرماندهی کند ما  می توانیم حکمران آن باشیم.

وی تصریح کرد: نکته سومی که وجود دارد این است که اساسا ابزارها و به ویژه تلفن همراه هوشمند، انواع و اقسام امکانات و ویژگی هایی را دارد و اگر کسی به درستی ابزار را نشناسد نمی تواند از همه امکانات آن استفاده کند. اگر هزار امکان در موبایل وجود داشته باشد و فرد تنها 10 مورد آن را بشناسد، از همان تعداد می تواند استفاده کند. به عنوان مثال همه می دانیم که می شود با موبایل تماس گرفت و همه هم از این امکان استفاده می کنیم؛ ضمنا می دانیم که این وسیله امکانی دارد که می تواند اوقات شرعی را نیز اعلام کند، بنابراین وقت و زمان خود را نیز با همین وسیله تنظیم می کنیم. اما اگر ندانیم که امکانی دارد که راس ساعت مورد نظر می تواند فرد را از خواب بیدار کند، مسلما باید یک ساعت زنگدار خریداری کنیم. بنابراین دلیل سوم که لزوم داشتن سواد ابزاری را توجیه می کند این موضوع است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: اما اگر بخواهیم اینگونه ادعا کنیم که شناخت کامل ابزار توسط والدین موجب نظارت و کنترل فرزندان می شود سخت اشتباه کرده ایم. چراکه، اساسا ITU و قوانین و مقررات استفاده از سیستم های مخابراتی و سازمان های فرهنگی و حقوق بشری مانند یونسکو این موضوع که کودک یا نوجوان تا قبل از 18 سالگی ابزاری به نام موبایل یا هر ابزار دیگری که موجب بروز مشکل برای او می شود در اختیار داشته باشد را نمی پذیرد.

نجفی سولاری تاکید کرد: اما در کشور ما، هنوز نتوانستیم بین موبایل والدین و موبایل فرزندان، سیم کارت بزرگسالان و سیم کارت کودکان و نوجوانان یک سطح بندی انجام دهیم. متاسفانه فرزندان خودمان را گرفتار کردیم. حتی اگر سواد ابزاری والدین بالا رود و والدین آنقدر ابزار را بشناسند که به راحتی روی آن کنترل داشته باشند و بدانند فرزندشان چه استفاده هایی را از وسیله کرده است، باز هم این راهکار نظارت و کنترل والدین نیست و مشکل اساسی حل نمی کند.

وی با بیان اینکه درست نیست موبایل و سیم کارتی که باید در اختیار یک استاد دانشگاه باشد را در اختیار یک نوجوان دبیرستانی قرار بدهیم و بگوییم والدین باید سواد ابزاری خود را ارتقا دهند تا بتوانند فرزند خود را کنترل کنند، گفت: مگر والدین پاسبان هستند و مگر می توانند لحظه به لحظه کودک و نوجوان خود را کنترل کنند. ضمن اینکه هیچ گاه هیچ فردی نمی تواند خود را به شناخت تمامی ابزارها و تکنولوژی ها مجهز کند. چراکه، در حال حاضر لحظه به لحظه تکنولوژی ساخت ابزار در حال پیشرفت است و از سوی دیگر والدین دغدغه ها و مشکلات خاص خود را دارند و هیچ فردی نمی تواند سواد ابزاری خود را دائما به روز کند.

نجفی سولاری اظهار کرد: من فکر می کنم سرنا را از سر گشاد آن می نوازیم چرا که، به جای اینکه بگوییم والدین سواد ابزاری خود را ارتقا دهند تا فرزندان خود را کنترل کنند باید بدانیم که وظیفه سازمان های تنظیم گراست که سیم کارت کودک و نوجوان و تلفن همراه مخصوص کودک و نوجوان فراهم کند که دسترسی کودک و نوجوان محدوده داشته باشد. چطور در فضای حقیقی و در زمین بازی مراقب فرزندانمان هستیم و تمام وسیله های بازی واقعی را طبقه بندی سنی کرده ایم اما در فضای مجازی این نگرانی وجود ندارد. این در حالیست که در فضای مجازی هم مانند فضای واقعی باید حد و مرزی برای کودکان وجود داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه راهکار حل این مشکل تفکیک و طبقه بندی سنی ابزار و تکنولوژی هاست گفت: در کشورهای پیشرفته و در نقاط مختلف دنیا به ویژه در کشورهایی که در این زمینه پیشتاز هستند، ملاحظه می کنید که هم طبقه بندی ابزاری و هم طبقه بندی محتوایی صورت گرفته است. به این معنا که یک ابزار و تکنولوژی را در اختیار هر کسی قرار نمی دهند. یعنی اگر کودکی به فروشگاهی مراجعه کرده و بخواهد یک کنسول بازی یا یک نرم افزار بخرد که متناسب با سن او نیست فروشنده حق ندارد آن ابزار را بفروشد و اگر متوجه شوند والدین در خرید خود کوتاهی کرده و چیزی در اختیار فرزندشان قرار داده اند که برای او ایجاد خطر می کند، حتما از سوی دولت بازخواست می شوند.

 

گفتگو: هانیه حقیقی

No tags for this post.