درمان ناباروری به کمک سلول های بنیادی

نتایج پژوهش های جدید نشان می دهد که احتمالا در آینده ای نه چندان دور بتوان سلول های پوست بدن مردان نابارور را به اسپرم تبدیل کرده و به آن ها اجازه تحقق رویای داشتن فرزند را داد. آزمایش ها و پژوهش های انجام شده روی موش های آزمایشگاهی نشان می دهد که امکان استخراج کروموزوم های جنسی از پوست بدن موش های تازه متولد شده و تبدیل آن ها به اسپرم های قابل استفاده وجود دارد.

استفاده از روش مبتنی بر تبدیل سلول های پوستی به اسپرم اگر چه می تواند منجر به کنترل سندرم Klinefelter شود اما در این میان مواردی جانبی نیز وجود دارد زیرا پژوهشگران هنوز دقیقا نمی توانند این سلول ها را به طور کامل تبدیل به اسپرم کنند و پس از تزریق این سلول ها به موش ها اگر چه قدرت باروری آن ها احیا می شود اما در 29 تا 50 درصد از نمونه ها، شاهد ایجاد تومورهای سرطانی هستیم.

بیشتر مردان دارای دو کروموزوم جنسی X و Y هستند اما برخی افراد خاص دارای سه کروموزوم هستند که این مساله سبب ایجاد مشکلاتی در باروری و قدرت اسپرم آن ها می شود. بر اساس آمارهای موجود از بین هر 500 مرد؛ یکی از آن ها با سندروم موسوم به Klinefelter به دنیا می آید که این سندرم موجب می شود افراد فوق دارای یک کروموزوم X بیشتر باشد. البته حدودا در بین هر هزار نفر نیز یک نفر دارای دو کروموزوم Y است که این مساله خود منجر به ظهور سندرومی متفاوت می شود.

در همین رابطه جیمز ترنر (James Turner) از موسسه فرانسیس کریک در لندن به همراه تیمی از همکاران خود موفق به کشف راه حلی برای ایجاد قدرت باروری در افرادی شدند که دارای سندرم فوق هستند. این تیم پژوهشی در ابتدا موش هایی را با سندروم های فوق ایجاد کردند که در ساختار سلولی خود دارای کروموزومی اضافه بودند. در ادامه دانشمندان تلاش کردند سلول های پوست آن ها را برنامه ریزی دوباره کرده و این سلول ها را به  induced pluripotent stem cells (iPS)  تبدیل کنند که امکان تهیه و ساخت سایر سلول ها از آن ها وجود دارد. پژوهشگران با کمال ناباوری مشاهده کردند که یک سوم از این سلول ها کروموزوم اضافی خود را از دست داده و آماده استفاده برای باروری شدند. این سلول ها پس از تبدیل شدن به اسپرم دارای قابلیت 50 تا 60 درصدی باروری بودند.

خطر ابتلا به سرطان

پژوهش های فوق نشان می دهد که استفاده از روش مبتنی بر تبدیل سلول های پوستی به اسپرم اگر چه می تواند منجر به کنترل سندرم Klinefelter شود اما در این میان مواردی جانبی نیز وجود دارد زیرا پژوهشگران هنوز دقیقا نمی توانند این سلول ها را به طور کامل تبدیل به اسپرم کنند و پس از تزریق این سلول ها به موش ها اگر چه قدرت باروری آن ها احیا می شود اما در 29 تا 50 درصد از نمونه ها، شاهد ایجاد تومورهای سرطانی هستیم.

ترنر در این رابطه اعلام کرد: «مهمترین موضوعی که در این فرایند باید به آن دست پیدا کنیم، قدرت تبدیل کامل سلول های بنیادی iPS به اسپرم است.»

احسان محمدحسینی

منبع: newscientist

No tags for this post.