انقلاب در علم پزشکی با سلول درمانی در راه است

بهاروند در سال 1373 مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه شیراز، در سال 1375 مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه شهید بهشتی و مدرک دکترای خود را در رشته زیست شناسی تکوینی از دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم سابق) در سال 1383 دریافت کرده است. او سال 1374 به پژوهشگاه رویان پیوست و  در سال 1382 گروه سلول های بنیادی پژوهشگاه رویان و در سال 1389 پژوهشکده زیست شناسی و فناوری سلول های بنیادی تاسیس کرد. دکتر بهاروند از سال 1385 تاکنون ریاست گروه زیست شناسی تکوینی دانشگاه علم و فرهنگ را نیز بر عهده دارد.

او اولین محققی است که  توانست در سال 1382 سلول های بنیادی جنینی انسانی و موشی را در ایران تولید کند و در سال 1387 نیز به همراه همکارانش موفق به تولید سلول های بنیادی پرتوان القایی انسانی و موشی بشود. این فعالیت ها  او و همکارانش را قادر ساخت تا شاخه های مختلف پزشکی بازساختی را در ایران پایه گذاری و پیگیری کنند.

دکتر بهاروند دارای 2 اختراع ثبت شده در آمریکاست و تاکنون28 جایزه ملی و بین المللی دریافت کرده است. او در دهمین، دوازدهمین و هفدهمین جشنواره رازی (سال های 1383، 1385 و 1391) موفق به کسب جایزه تحقیقات در زمینه علم پزشکی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در بیست و ششمین جشنواره بین المللی خوارزمی (سال 1391) موفق به دریافت جایزه تحقیقات در حوزه علوم پایه از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شده است.

همچنین در سال 1389 در بیست و هفتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، کتاب سلول های بنیادی به تألیف وی به عنوان کتاب برگزیده شناخته شد. دکتر حسین بهاروند در سال 1389 نیز موفق به دریافت جایزه محقق برتر جهان اسلام در حوزه فناوری و علوم از ISESCO (سازمان اسلامی آموزشی، فرهنگی، علمی) شد.

او در سال های 1388و 1392 جایزه دکتر هادوی را از جشنواره علمی فرهنگستان علوم پزشکی دریافت کرد و در سال 1394 به عنوان استاد برجسته حیطه علوم پزشکی از سوی بنیاد بین المللی آکادمیک پروفسور یلدا و همچنین چهره تاثیرگذار بیوتکنولوژی کشور معرفی شد.

او همچنین در سال 1393 جایزه علامه طباطبایی را کسب کرد و به عنوان استاد ممتاز از سوی بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شناخته شد. همچنین او در سال 1393 جایزه بین المللی یونسکو-گینه استوایی در حوزه علوم زیستی را دریافت کرد؛این جایزه به علت تحقیق بر سلول های بنیادی و کاربرد آن در پزشکی بازساختی در راستای بهبود کیفیت زندگی انسان ها به ایشان اعطا شده است.

از دکتر بهاروند 4 کتاب به زبان انگلیسی توسط انتشارات Springer و John Wiley به ترتیب در سال های 1389، 1391و 1394 چاپ شده است. تاکنون 252 مقاله بین المللی، 100 مقاله داوری شده داخلی به همراه 7  فصل در کتب بین المللی از دکتر بهاروند به چاپ رسیده است. 7 کتاب تالیفی به زبان فارسی و 8 کتاب ترجمه شده از دیگر آثار او هستند.

 

آقای دکترچه عاملی باعث شد رشته زیست شناسی محض را انتخاب کنید؟

رشته تحصیلی من در دبیرستان ریاضی بود. آن زمانی کسانی که می خواستند رشته پزشکی قبول شوند در دبیرستان رشته ریاضی می خوانند و پس از آن  سال چهارم با تغییر رشته از ریاضی به تجربی در کنکور شرکت می کردند. من سال چهارم دبیرستان زمانی که کتاب زیست شناسی را می خواندم با مبحثی جالب مواجه شدم که چندان از سر در نیاوردم. برای پاسخ جوابم به نزد دبیر زیست شناسی ام رفتم و او به من توضیح داد به این مبحث جنین شناسی می گویند. از او پرسیدم چطور می‌توانم در این رشته ادامه تحصیل بدهم. او در پاسخ سوال من جواب داد که باید در دانشگاه رشته زیست شناسی محض بخوانم یا از طریق رشته پزشکی شاخه جنین شناسی را انتخاب کنم. من از آن روز( اواخر تابستان یا مهر سال1368) تصمیم گرفتم یک جنین شناس بشوم.  پس از آن تمام انرژی ام را روی این قصه گذاشتم. سال 1369 زمانی که  می خواستم انتخاب رشته کنم فقط به دنبال دانشگاه هایی بودم که رشته زیست شناسی محض را ارایه داده بودند. آن زمان تنها دانشگاه شیراز این رشته را ارایه داده بود به همین دلیل اولین اولویتم را دانشگاه شیراز رشته زیست شناسی محض انتخاب کردم. آن سال اولین سالی بود که کنکور دو مرحله ای بود و ما می توانستیم 100تا 150 رشته انتخاب کنیم اما من  پس از انتخاب رشته زیست شناسی محض تنها 20رشته پزشکی،7 رشته دندانپزشکی و 8 رشته داروسازی را انتخاب کردم. آن زمان ما یک ناظمی داشتیم که وقتی انتخاب رشته مرا دید تغییرهایی روی آن اعمال کرد. رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی را در اولویت قرار داد و رشته زیست شناسی محض را در اولویت 36 من گذاشت. به هر ترتیب خدا خواست و من به آن چیزی که می خواستم دست پیدا کردم. به یاد دارم تنها یک نفر با پزشکی اصفهان فاصله داشتم. وقتی وارد دانشگاه شیراز شدم با تمام توان و انرژی ام درس خواندم. همه درس ها را با عشق رشته جنین شناسی می خواندم. بعد از آن هم سال 1373 با کسب رتبه یک کنکور کارشناسی ارشد وارد دانشگاه شهید بهشتی تهران و در رشته زیست شناسی تکوینی به تحصیل پرداختم. سال 1379 نیز رتبه یک کنکور دکترای دانشگاه تربیت معلم سابق( خوارزمی فعلی) را کسب کردم و سال 1382 نیز موفق به فارغ التحصیلی شدم. در تمام مدت تحصیلم از سال 1374 نیز در پژوهشگاه رویان مشغول به فعالیت بودم.

اگرچه هم اکنون بحث سلول درمانی یا پزشکی بازساختی در دوران طفولیتش به سر می برد اما آینده خیلی درخشانی در دنیا برای آن متصور می شود.

هیچ وقت از اینکه این رشته را انتخاب کردید پیشمان نشدید؟

خیر به هیچ وجه.

پس اگر زمان به گذشته برگردد و شما حق انتخاب دوباره ای داشته باشید این رشته را بار دیگر انتخاب می کنید؟

من تنها یک زمان به یکی از دوستان جراحم قبطه خوردم. یک روزی یک بیماری تصادف شدید کرده بود. او با دیدن آن بیمار زود دست به کار شد اما من همانجور ایستاده بودم و نگاه می کردم. یک روز یکی از دوستانم استدلال زیبایی کرد و گفت شما با ساخت و برپایی پروتکلی می توانید جان هزاران نفر را نجات بدهید اما یک جراح حتی اگر روزی 10 تا جراحی هم بکند تنها می تواند سالی 3 هزار و در طول عمر کاری اش چند ده هزار بیمار را تیماربکند.

توصیه ای هم به دانشجویانی دارید که قصد دارند راه شما را ادامه بدهند؟

حقیقتش من به رشته ها اعتقاد ندارم. من به آدم ها اعتقاد دارم زیرا آدم ها هستند که رشته ها را می سازند نه رشته ها آدم ها را. آدم ها وقتی می خواهند به یک چیزی برسند باید برای آن بهایی بپردازند. همانطور که بهشت را به بها می دهند نه به بهانه، برای رسیدن به هر هدف بزرگی نیز دانشجویان باید بها بپردازند. صبور باشند و تلاش کنند.

قطعا عنصر علاقه هم شرط است؟

به قول سعدی اول علاقه، دوم پشتکار، سوم استاد و چهارم استعداد عامل موفقیت است اما حافظ نیز شعر بسیار زیبایی داد که پس از این عامل ها باید به آن توجه کامل داشت. تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافری است، راهرو گر صد هنر دارد توکل بایدش.

آیا آینده روشنی برای دانشجویان این رشته در ایران تصور می شود؟

رشته ها را خودمان می سازیم اگر در آینده خوب باشد ما ساخته ایم اگر هم بد باشد بار دیگر ما ساخته ایم.

آیا تاکنون توانسته ایم پیشرفت های خوبی در این زمینه کسب کنیم؟

ما پیشرفت خیلی زیادی نسبت به چند سال گذشته در زمینه علم سلول های بنیادی و تکوینی کسب کرده ایم اما من نمی توانم در این مقام حرف بزنم چون مطالعه ای در این زمینه انجام نداده‌ام. البته اگر مقاله ها را شاخصی برای پیشرفت کشورمان در نظر بگیریم تعداد مقاله ها و ارجاع به آنها، رشد خیلی خوبی پیدا کرده است. اگرچه هم اکنون بحث سلول درمانی یا پزشکی بازساختی در دوران طفولیتش به سر می برد اما آینده خیلی درخشانی در دنیا برای آن متصور می شود. پیش بینی می شود پس از سال 2020 با کاربرد و اطلاعات این علم، شاهد انقلابی عظیم در علم پزشکی برای درمان بسیاری از تروماها مانند شکستگی ها یا آسیب‌های استحاله ای (دژنراسیون) به علت کهولت سن مانند پارکینسون و موارد زیاد ارتوپدی، دیابت قلبی عروقی و بیماری ها مرتبط با قرنیه و شبکیه باشیم.

گفتگو: فرزانه صدقی

 

No tags for this post.