اسکناس پلیمری هزینه دولت را کاهش می دهد

شاید مراحل تکامل پول کاغذی یا اسکناس در مناطق مختلف جهان کاملا متفاوت باشد اما همه سازندگان و تولید کنندگانش به استحکام و امنیت آن می اندیشیده اند.

اگرچه با اولین نگاه به اسکناس های امروزی و توجه به جنس آنها تصور می کنیم که کاغذ ،اولین ماده مصرفی در آنهاست اما این کاغذ معمولی نیست بلکه از کاغذی کاملا منحصر بفرد و با فرمولی ویژه به عنوان اولین ماده تشکیل دهنده اسکناس استفاده می شود. اولین مشخصه کاغذهای اسکناس بحث امنیت اسکناس و اصالت آن است. اهمیت و اصالت اسکناس رابطه کاملا مستقیمی با امنیت اقتصادی و ملی هر کشوری که آن را تولید می کند خواهد داشت ،بنابراین تمام تولید کنندگان کاغذ اسکناس و بطور کلی اسناد بهادار در مناطق مختلف جهان سعی می کنند از همین ابتدای کار، بحث امنیت کامل اسکناس را در نظر بگیرند. چراکه این اسکناس ها هستند که به پشتوانه خزانه، چرخ اقتصادی کشورها را به حرکت در می آورند و در صورت عدم رعایت مباحث امنیتی اسکناس، اقتصاد کشورها کاملا آسیب پذیر خواهد شد.

امنیت و دوام بیشتر در سایه جنس اسکناس

به طور کلی اسکناس های امروزی با ترکیبی از کاغذ، پنبه یا ترکیبی از کاغذ و الیاف کتانی و پارچه تولید می شوند که دلیل افزودن برخی از مواد یاد شده به کاغذ در واقع بالابردن مقاومت کاغذ اسکناس در مقابل انواع فرسایش ها از جمله رطوبت است. اگرچه در برخی موارد این مواد به ضریب امنیتی کاغذ اسکناس کمک می کند اما عمده کمک آنها به طول عمر مفید اسکناس است.

در حال حاضر هشت‌ میلیارد قطعه اسکناس در کشور وجود دارد که 10 درصد آن فرسوده است و باید برای امحاء به بانک ‌مرکزی برگردد و بازسازی شود.

آنچه که شاید بتوان گفت در ایران بیشتر از هر کشور دیگری به چشم می خورد وجود اسکناس های پاره و مخدوش در دست مردم باشد که به نظر کارشناسان مربوطه، دلیل آن را می توان در دو حوزه جست و جو کرد. نخست نبود فناوری های مناسب در تولید کاغذ اسکناس و دیگری که شاید مهمترین نیز باشد ،نبود فرهنگ مناسب استفاده از اسکناس و نگهداری از آن به عنوان سرمایه ملی در میان مردم است.

بد نیست که بدانید سالانه بين ۵۰۰ الی ۷۰۰ميليون قطعه اسکناس در ايران امحاء می شود، کامران صداقت، کارشناس مسایل بانکی و اقتصادی کشور در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس، در رابطه با هزینه چاپ هر قطعه اسکناس در کشور گفت: هر چند رقم دقیقی از هزینه چاپ هر قطعه اسکناس وجود ندارد، اما می‌توان تخمین‌هایی زد. بر این اساس، این هزینه تقریبا 60 الی80 تومان است که گاهی به صدتومان هم می‌رسد.

او با اشاره به تعداد اسکناس‌های موجود در کشور ادامه داد: در حال حاضر هشت‌ میلیارد قطعه اسکناس در کشور وجود دارد که 10 درصد آن فرسوده است و باید برای امحاء به بانک ‌مرکزی برگردد و بازسازی شود.

بر اساس گفته های این کارشناس و با حسابی سرانگشتی می توان دریافت که سالانه چیزی در حدود 56 میلیارد تومان بابت امحاء و نوسازی اسکناس هایی که پاره و مخدوش شده اند هزینه به دولت تحمیل می شود.

اسکناس های پلیمری جایگزین اسکناس های کنونی

برای ما که همه روزه با پول های کثیف، پاره، کهنه و مملو از یادگاری ها و یادداشت های مختلف سر و کار داریم شاید تصور داشتن اسکناس هایی مقاوم و تمیز و سالم دور از ذهن باشد اما، در سراسر جهان کشورهای زیادی در حال تغییر و انتخاب اسکناس های پلیمری به جای اسکناس های کاغذی هستند تا زمان استفاده و دوام آنها را افزایش داده و همچنین ویژگی های امنیتی اسکناس ها بهبود پیدا کند. 

دو کاربر بزرگ جهانی اسکناس کاغذی، هند و انگلستان برنامه ریزی های سالانه خود را بر اساس تولید اسکناس های پلیمری ساماندهی کرده اند. علاوه بر این، برخی از کشورها مثل استرالیا، بلغارستان و تایلند و دیگر کشورها نیز برای چاپ اسکناس هایشان از این فناوری استفاده می کنند. این اسکناس های پلیمری در واقع هم طول عمر بیشتری دارند و هم امنیت بالاتری را برای دارنده آنها تضمین می کند. با ظهور این روش چاپ می توان گفت که صنعت انتشار اسکناس وارد روند نوینی شده و به زودی شاهد تغییرات عمده ای در این زمینه خواهیم بود.

صرفنظر از موضوع ظهور فناوری جدید در چاپ اسکناس و اینکه این فناوری چه زمانی وارد کشور شده و یا اینکه چه زمانی ایران می تواند در زمینه تولید اسکناس های پلیمری به خودکفایی برسد؟ به نظر می رسد بهتر باشد در وهله اول بر روی فرهنگ خود کار کرده و به اسکناس به عنوان سرمایه ملی نگاه کنیم، تا علاوه بر لذت بردن از در دست گرفتن اسکناس های نو، هزینه های کمتری بابت امحاء و نوسازی اسکناس هایی که به خاطر سهل انگاری ما از رده خارج شده اند به دولت تحمیل کنیم.

گزارش: هانیه حقیقی

No tags for this post.