آیا افسردگی پس از زایمان نگران کننده است؟

دخترم پس از زایمان دچار افسردگی شده است. آیا امکان دارد، به غیر از افسردگی، مبتلا به بیماری های روانی دیگر شود؟ در این صورت چگونه باید با این مساله برخورد کنیم؟

برخی از مادران پس از وضع حمل و تولد فرزندشان، از نظر خلق و خو و عاطفی دچار حالتی می شوند که به آن غم مادری می گویند. هرچند این حالت غمگینی (که حاکی از نگرانی آنهاست) تا حدودی شدید است اما به حد بیماری افسردگی نمی رسد. در این حالت مادر( به ویژه مادرانی که برای اولین بار حس مادری را تجربه می کنند) از چیزی لذت نمی برد. بیش از حد به فرزندش توجه نشان می دهد و مدام می ترسد. در این وضعیت هیچ نیازی به مراجعه به پزشک و مصرف دارو نیست اما باید به شدت تحت حمایت اطرافیان قرار گیرند. دور و اطراف آنها باید شلوغ باشد؛ این افراد باید با کسانی که بیشتر دوست شان دارند یا علاقمند هستند، در ارتباط باشند. اغلب غم مادری، پس از گذشت یک دوره کوتاه، با توجه اطرافیان و اقدامات آنها برطرف می شود.

اما برخی از مادران پس از وضع حمل دچار افسردگی می شوند. این افسردگی گاهی شدید نیست و فرد نیازی به مراجعه به پزشک ندارد. در این حالت نیز باید شرایط مادر، حضور و میزان کمک اطرافیان، صحبت هایی که میان آنها رد و بدل می شود و همچنین میزان استراحت مادر، برای رفع افسردگی مورد توجه قرار گیرند.

برخی از مادران نیز به نوع شدید افسردگی(سایکوز بعد از زایمان )مبتلا می شوند. سایکوز پس از زایمان نوعی روانپریشی است که بعد از زایمان به وجود می آید. در این حالت مادر علاوه بر علایم افسردگی، علایم بیماری های روانپریشی دیگری مانند مانیا (نوع دیگری از افسردگی است که به صورت نوعی سرخوشی و شیدایی بروز می کند) و اسکیزوفرنی( نشانه های آن به شکل توهم، هذیان و رفتارهای به ظاهر آشفته) هم در مادر بروز می کند.

در این حالت بیمار باید طی 3 یا 4 ماه تحت درمان دارویی قرار گیرد تا بتواند با مراقبت های پزشکی و حمایت و توجه اطرافیان بهبود یابد. در چنین شرایطی نوزاد باید از مادر جدا شود و فرد مطمئنی از او مراقبت کند زیرا مادر به علت مصرف دارو نباید به نوزادش شیر دهد، دوم اینکه بیمار روانپریش متوجه اعمال و رفتار خود نیست و ممکن است اعمال او برای نوزاد خطرآفرین باشد. هرگاه علایم بیماری پس از دوره درمان از بین رفت یا کاهش یافت، در آن صورت مادر می تواند از نوزادش مراقب کند. ممکن است در زایمان های بعدی نیز چنین حالتی برای فرد تکرار شود.

نوع دیگری از روانپریشی وجود دارد که حتی پس از سه تا چهار ماه از بین نمی رود و ادامه پیدا می کند. اگر زمان بیماری مادر تا 6 ماه طول بکشد، نشان می دهد که او دچار یک بیماری روانپریشی شده است. بیماری که قرار بود رخ دهد اما اکنون پس از زایمان بروز کره است. لذا درمان این فرد معالجه خاصی را می طلبد.

دکتر سیما فردوسی، دکترای روان شناس بالینی، عضو هیات علمی گروه روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی

No tags for this post.