ناآگاهی، عامل اصلی تلفات جانی زلزله

از سوی دیگر برخی ساختمان ها و ابنیه ها به روی گسل ساخته شده اند؛ گسل های فعال و جوانی که می توانند عامل تهدید کننده بزرگی برای ادامه حیات شهروندان آن نواحی به شمار آیند.

هرچند وقوع زلزله در نواحی پر خطر، تهدیدی بزرگی به حساب می آید و در صورت رخداد زلزله می تواند تلفات جانی و مالی زیادی به همراه داشته باشد اما تنها با رعایت چند نکته ایمنی می توان میزان این خسارات را کاهش داد؛ نکاتی که باید همواره در میان مردم آموزش داده شود.

چه بسا در صورت بی توجهی به مقوله مهم آموزش و آمادگی نداشتن مردم نسبت به این مساله، شاهد تکرار رویدادهای ناگواری مانند زلزله بم و کرمانشاه باشیم.

مهدی زارع، مدیر گروه زلزله شناسی مهندسی  پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله در این خصوص به سیناپرس گفت: گاهی بیشترین تلفات جانی زلزله‌ها به دلیل نا آگاهی افراد در نحوه برخورد با این سوانح طبیعی است؛ یكی از دلایل مهم بروز تلفات جانی، ناآگاهی مردم از نحوه برخورد با زلزله و رفتار غلطی است كه در زمان بروز زلزله از خود نشان می دهند.

این استاد تمام پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله افزود: طی سال‌های گذشته شاهد بروز زلزله‌هایی در كشور بوده ایم كه هیچ گونه ساختمانی تخریب نشده اما افراد زیادی مجروح شده اند، دلیل اصلی این مساله آشنا نبودن مردم با نحوه برخورد با زلزله است.

وی بیان کرد: در زمان وقوع زلزله افراد با هجوم به سمت درها و ایجاد ازدحام در ورودی ‌ها باعث ایجاد تلفات جانی می ‌شوند، در حالی كه اگر هر كس سعی كند در جایی كه قرار دارد پناه بگیرد بدون شك میزان خسارات تا حدودی كاهش خواهد یافت.

وی با تاکید بر ضرورت نهادینه سازی این مساله در میان مردم به ویژه دانش آموزان درگفتگو با سیناپرس اظهارداشت: یکی از روش های نهادینه سازی این مساله، اجرای مانور زلزله است. مانور زلزله از جمله طرح هایی است که هرساله هشتم آذر به همت همکاران پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در مهد كودك‌ها و مدارس ابتدایی شهر تهران برگزار می شود.

در این مانور سعی می شود به دانش آموزان آموزش داده شود كه هنگام وقوع زلزله در جای امنی مانند زیر میزها پناه بگیرند و از نقاط حساس بدنشان محافظت كنند و این روش را تا پایان زلزله ادامه دهند. پس از پایان زلزله هم با آرامش خارج شوند و به سمت درها هجوم نبرند. اگر این فرهنگ در جامعه جا بیفتد بدون شك شاهد كاهش تلفات جانی در زمان وقوع زلزله خواهیم بود.

وی خاطرنشان کرد: هم اکنون بیش از  ۱۴۰ هزار مدرسه و  ۱۴ میلیون دانش آموز در مقاطع مختلف در سراسر كشور در مانور زلزله شركت می ‌كنند. افزایش سطح آگاهی دانش آموزان در مورد زلزله و ایجاد آمادگی برای انجام واكنش‌های صحیح و سریع در برابر آن، آشنایی دانش آموزان با حوادث طبیعی و چگونگی مقابله با آن جهت ایجاد آرامش روانی و برانگیختن حس كنجكاوی دانش آموزان نسبت به پدیده‌های طبیعی از اهداف برگزاری مانور زلزله است.

آئین نامه های زلزله باید جدی گرفته شود

و اما بیش از آگاهی مردم، تدوین آیین نامه برای پیشگیری از خسارات احتمالی وقوع زلزله امری ضروری است؛ آیین نامه ایی که شاید گاهی مورد بی مهری برخی مسوولان قرار می گیرد.

زارع در این خصوص نیز به سینا پرس گفت: یکی از مهمترین کارها برای پیشگیری از خسارت های احتمالی وقوع زلزله، جدی گرفتن و تقویت اجرای آئین نامه های زلزله، به ویژه آئین نامه 2800 است.

این عضو کمیته دائمی بازنگری آئین نامه 2800 عنوان کرد: نخستین پیش نویس آیین نامه زلزله در ایران پس از زلزله 10 شهریور 1341 بویین زهرا با بزرگای 7.2 ، در سال 1341 تهیه شد؛ این آیین نامه اولیه به صورت ماده 14 قانون برنامه و بودجه و به صورت مقررات الزامی در طرح های عمرانی منتشرشد. پس از آن در آذر سال 1349 توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران فصل هشتم (حداقل بار وارده بر ساختمان ها و ابنیه فنی) در آیین نامه 519 گنجانده شد.

وی ادامه داد: پس از زلزله طبس، مشخص شد که آیین نامه ویژه و جداگانه ای برای پیشگیری از زلزله در کشور الزامی است زیرا فصل هشتم از آیین نامه  519 به صورت مختصر به زلزله اختصاص داشت.

به گفته زارع، بعد از آماده شدن پیش نویس آیین نامه، تهیه کنندگان آن به هر ارگانی مراجعه کردند اما به دلیل شرایط خاص آن دوران( به ویژه جنگ) امکان انتشار پیدا نکرد تا اینکه مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن از سوی دولت، از انتشار این آیین نامه و سپس میزبانی کمیته های بازنگری دائمی این آیین نامه (تاکنون) استقبال کرد.

این عضو کمیته های پهنه بندی خطر و طیف زلزله بیان کرد: در نهایت با توجه به اینکه در اداره استاندارد برای هر استانداردی یک شماره ارایه می شود، سال 1367 نام استاندارد 2800 از سوی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران شماره گذاری شد. در نهایت این آئین نامه در بند 6 تصویب نامه شماره 119138/ت 969 مورخ 27 اسفند 1367 هیات دولت جمهوری اسلامی به نخست وزیری مهندس میرحسین موسوی مصوب و قانونی شد. تجدید نظر در آن نیز هر 5 سال یکبار بر عهده وزارت مسکن (مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ) قرار گرفت.

وی با تاکید بر ضرورت بازنگری این استاندارد به صورت مستمر گفت: عملا از زمان نگارش اولیه( 1366) و تصویب قانونی آن (سال 1367)، این آیین نامه مورد بی توجهی قرار گرفته بود تا اینکه سال 1369 با وقوع زلزله مهیب منجیل، در مباحث عمومی و مهندسی کشور، ضرورت اعمال مقرارت ساختمانی مطابق این آیین نامه برای طرق مقاوم ساختمان ها در برابر زلزله در نظر گرفته شد. از آبان امسال نیز ویرایش پنجم این آیین نامه آغاز شده است.

این عضو کمیته اجرایی تهیه ویرایش جدید آئین نامه تصریح کرد: در تهیه و تدوین این آئین کار سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی المقدور بین این آئین کار و آئین کار کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود؛ این آئین کاربا امکانات و مهارت های موجود، انجام بازنگری در هر  5 سال یکبار ، با بررسی ویژگی های زلزله های ایران در کمیته های تخصصی 7 گانه به میزبانی مرکز تحقیقات ، راه، مسکن و شهرسازی انجام می شود.

گزارش: فرزانه صدقی

           

No tags for this post.