آنتی بیوتیک ها تهدیدی برای آینده بشر

این بیماری ها پیش از پیدایش واکسن و آنتی بیوتیک تا اواسط قرن 20 تلفات جانی بسیار زیادی ایجاد می کردند. اولین دستاوردی که واکسن ها داشتند ریشه کنی آبله بود.

ظهور نخستین واکسن ها برای پیشگیری از 6 بیماری عفونی (دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، سرخک، سل و فلج اطفال) بودند که در برنامه ایمن سازی کشورها گسترش پیدا کردند؛ ثمره این کار باعث شد تا کزاز نوازدان در بسیاری از کشورهای دنیا به مرحله حذف برسد و به ندرت بیماری های عفونی دیفتری، سیاه سرفه و سرخک در جوامع دیده شوند. این در حالی است که بیماری سل هنوز به طور کامل ریشه کن نشده است.

خوشبختانه با پیدایش آنتی بیوتیک ها و واکسن ها و بهبود شرایط زندگی و وضع بهداشت محیط، تامین آب آشامیدنی سالم، دفع بهداشتی فضولات و برنامه های موفق مبارزه با حشره ها، ، راه درمانی موثر برای بسیاری از بیماری های عفونی و واگیر دار پیدا شد.

هرچند كشف آنتی بیوتیك ها  نوید بخش كنترل و درمان بسیاری از بیماری ها بود اما متاسفانه امروزه مصرف بی رویه و خودسرانه این داروها باعث شده تا اغلب عوامل بیماری زا درمقابل آنتی بیوتیک ها مقاومت پیدا کنند و با پدیده ای جدید به نام «مقاومت در برابر آنتی بیوتیك» روبرو گردیم؛ اخیرا نتایج پژوهشگران اروپایی نشان داده که مقاومت باکتری ‌ها به داروهای آنتی‌ بیوتیک‌ در مدت ۲۰ سال دو برابر افزایش داشته‌ است که اگر اقدامی در این رابطه انجام نشود، این رقم درآینده افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد.

دکتر داوود یادگاری نیا، رئیس مرکز تحقیقات بیماری های عفونی وگرمسیری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این خصوص گفت: مقاومت های آنتی بیوتیکی نسبت به میکروب های متعدد از جمله مشکلات جدی است که هم اکنون ایران و سایر کشورها با آن مواجه هستند.

رئیس بخش عفونی بیمارستان لبافی نژاد افزود: در حال حاضر مصرف بی رویه آنتی بیوتیک در بیمارستان ها به بیماران، استفاده بی رویه آنتی بیوتیک توسط  خود بیمار و تجویز خودسرانه اطرافیان، در اختیار قرار دادن این داروها توسط برخی داروخانه ها بدون تجویز و نسخه پزشک و همچنین  تزریق آنتی بیوتیک به حیوان ها و پرندگان طیور در کشور، همگی باعث شده‌ اند تا بخشی از میکروب هایی که پیش از این نسبت به آنتی بیوتیک ها حساس بودند، مقاوم تر شوند.

به گفته وی، متاسفانه هم اکنون میکروب های متعدد( مانند میکروب سل)، نسبت به برخی آنتی بیوتیک های رایج، مقاوم تر شده اند.

این فوق تخصص بیماری های عفونی اظهار داشت: طبیعتا مقاومت آنتی بیوتیک ها نسبت به میکروب ها می تواند پیامدهای زیادی به همراه داشته باشد. مثلا طول مدت بستری شدن افراد در بیمارستان را افزایش می دهد و خطر مرگ و میر بیماران را زیادتر می کند. از سوی دیگر هزینه های تحمیل شده به بیمار و کشور بسیار زیادتر می شود.

امروزه درمان بسياری از بيماری های كشنده مانند سل، فقط با آنتی بيوتيك امكان پذير است، همين امر نشان می دهد که مقاومت در برابر درمان این بیماری تا چه اندازه می تواند خطرناك باشد. اهمیت این موضوع باعث شده است تا سازمان جهانی بهداشت به منظور اتخاد بهترین شیوه مقابله با این معضل، دوازدهم تا هجدهم نوامبر (21 تا 27 آبان ماه) را هفته جهانی آگاهی از آنتی بیوتیک نامگذاری کند تا دولت ها اقدام جدی نسبت به اطلاع رسانی این مساله داشته باشند.

گفته می شود که اگر دولت ها اقدام جدی از نظر اطلاع رسانی  و کاهش و متوقف ساختن مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها انجام ندهند، احتمال بازگشت دوباره بیماری های کشنده واگیر دار وجود دارد یعنی پس از گذشت یک قرن به علت کوتاهی انسان ها، بزرگترین دستاورد شگفت انگیز بشر( تولید داروهای آنتی بیوتیک و واکسن ها) با شکست منجر خواهد شد.

گزارش: فرزانه صدقی

 

 

No tags for this post.