امروزه ما تنها انسان‌های موجود روی کره زمین هستیم. بااین‌حال، اگر می‌توانستید از یک ماشین زمان استفاده کرده و 100 هزار سال به عقب برگردید، می‌توانید دنیایی را مشاهده کنید که در آن گونه‌های مختلف انسانی ازجمله انسان‌های مدرن، نئاندرتال ها و دنیسووا ها در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند.
درحالی‌که مطالعات پیشین دانشمندان و باستان شناسان منجر به جمع‌آوری داده‌های کافی از بقایای اسکلت‌های باستانی شده‌اند تا به کمک آن‌ها بتوانند تصویری زیبا از نئاندرتال ها را ترسیم کنند، اطلاعات ما نسبت به انسان دنیسووا بسیار اندک است. در حال حاضر به لطف تحقیقات جدید پژوهشگران، امکان بررسی و مطالعه این جد باستانی ما به‌طور بهتری امکان‌پذیر است.
محققان 56 ویژگی را که موجب تمایز و تفاوت دنیسووا با نئاندرتال ها و انسان‌های مدرن می‌شد، کشف کردند که 34 مورد از این تفاوت‌ها در جمجمه آن‌ها قرار داشت. پژوهشگران همچنین دریافتند که انسان‌های دنیسووا احتمالاً دارای برخی صفات نئاندرتال ها مانند صورت کشیده‌تر و لگن وسیع‌تری هستند، اما تفاوت‌های منحصربه‌فردی نیز مانند قوس دندانی بزرگ‌تر و جمجمه پهن‌تری نیز دارند.
باید توجه داشت که پیش‌ازاین دانشمندان فقط مجموعه کوچکی از بقایای اسکلتی مرتبط با انسان دنیسووا را که در غاری به همین نام در جنوب سیبری کشف‌شده بود را در اختیار داشتند. این بقایا شامل بخشی از استخوان انگشت کوچک از یک زن کم سن و سال، چند دندان و یک فک پایین است.
پس از استخراج موفقیت‌آمیز دی ان ای از استخوان انگشت این اسکلت، دانشمندان دریافتند که دنیسوواها ازنظر ژنتیکی با نئاندرتال ها و انسان‌های مدرن متفاوت هستند. متأسفانه این اطلاعات استخراج‌شده برای ترسیم و مطالعه آناتومی این انسان‌ها کافی نبوده و فقط مشخص شد که انسان منقرض‌شده دنیسووا دارای موها، پوست و چشم تیره است.
به‌تازگی تیمی از پژوهشگران با استفاده از داده‌های به‌دست‌آمده از طریق متیلاسیون دی ان ای (DNA methylation) موفق به بازسازی کامل یک انسان دنیسووا شدند.
دی ان ای هر موجودی دارای دستورالعمل‌های ژنتیکی مورداستفاده برای تمام زندگی آن موجود است و از چهارپایه اصلی تشکیل می‌شود. این عوامل به نام‌های آدنین (A)، سیتوزین (C)، گوانین (G) و تیمین (T) شناخته می‌شوند. دنباله اصلی As، Cs، Gs و Ts دستورالعمل‌های بیولوژیکی را در یک‌رشته DNA تعیین می‌شود. متیلاسیون دی ان ای تغییری است که بدون تغییر در توالی مهم As، Cs، Gs و Ts بر فعالیت ژنتیکی تأثیر می‌گذارد.
پژوهشگران با مقایسه و تطبیق فعالیت متیلاسیون دی ان ای بین گروه‌های انسانی دنیسووا، نئاندرتال ها و انسان‌های مدرن، بخش‌هایی را در ژنتیک آن‌ها یافتند که دارای تفاوت بوده و نشان می‌دهد ازنظر ژنتیکی بین این گونه‌ها تفاوت وجود دارد. پژوهشگران در ادامه بر اساس اختلالات موجود در ژنتیک انسانی دریافتند وقتی‌که همان ژن‌ها عملکرد خود را از دست می‌دهند به چه صورتی بوده و به دنبال یافتن شواهدی در مورد شکل ظاهری احتمالی انسان‌های دنیسووا بودند.
دیوید گوکهام (David Gokhman) سرپرست این تیم تحقیقاتی در رابطه با یافته‌های ناشی از این پژوهش‌ها اعلام کرد: «با این کار می‌توان پیش‌بینی کرد که چه قسمت‌های اسکلتی تحت تأثیر تنظیم و ضریب تغییر هر ژن قرار داشته و در چه جهتی آن قسمت اسکلتی تغییر می‌کند. به‌عنوان‌مثال با این روش می‌توان بررسی کرد که استخوان ران یک‌گونه انسانی، طولانی‌تر یا کوتاه‌تر بوده است.»
در پایان، محققان 56 ویژگی را که موجب تمایز و تفاوت دنیسووا با نئاندرتال ها و انسان‌های مدرن می‌شد، کشف کردند که 34 مورد از این تفاوت‌ها در جمجمه آن‌ها قرار داشت. پژوهشگران همچنین دریافتند که انسان‌های دنیسووا احتمالاً دارای برخی صفات نئاندرتال ها مانند صورت کشیده‌تر و لگن وسیع‌تری هستند، اما تفاوت‌های منحصربه‌فردی نیز مانند قوس دندانی بزرگ‌تر و جمجمه پهن‌تری نیز دارند.
لیران کارمل (Liran Carmel) از دیگر اعضای این تیم تحقیقاتی، در رابطه با تفاوت‌های بین این گونه‌های انسانی اعلام کرد: «مطالعه آناتومی انسان دنیسووا می‌توان اطلاعات زیادی در رابطه با تطبیق‌پذیری، فشارهای تکاملی، توسعه و رشد و تعامل ژن و محیط انسان و رابطه آن‌ها با بیماری‌ها ارائه کند. در سطح عمومی‌تر، این کار گامی است برای اینکه بتوانیم آناتومی فردی را بر اساس دی ان ای وی استنباط کنیم»
مترجم : احسان محمدحسینی
No tags for this post.