سواد رسانه ای و تفکر انتقادی برای مقابله با اخبار جعلی

دکتر محمد سلطانی‌فر در کتاب اخبار جعلی و مهارت‌های مقابله با آن که با همکاری مریم سلیمی و سید غلامرضا فلسفی تالیف شده است در تعریف اخبار جعلی، این اخبار را بر پایه اطلاعات جعلی می‌دانند و معتقدند این اخبار مغرضانه بوده و به ‌منظور جهت دادن به افکار عمومی، در جهت کسب منافعی خاص، به واسطه رسانه‌های فردی و ارتباط جمعی تولید و منتشر می‌شوند.

دکتر محمد سلطانی‌فر در گفتگو با خبرنگار سیناپرس پیرامون این پدیده گفت: امروزه با توجه به گسترش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی معضلی به نام اخبار جعلی شیوع پیدا کرده که در همه جوامع نیز دیده می شود و همه دولت ها، حکومت ها، نهادها و افراد را درگیر خود کرده است و این موضوع تنها مختص کشور ما نیست.

وی در تعریف اخبار جعلی گفت: اخبار جعلی گزارش هایی را دربر می گیرد که اغلب جنجالی بوده و در حیطه پوشش گزارش های خبری مطرح می‌شوند. از این رو، می توان گفت کلیک خوردن، کسب درآمد، افشای محرمانه ها، دیده شدن، منافع سیاسی و مادی و اجتماعی، سریع تر از دیگران بودن، طنز، ربات ها، تحریف و بزرگ‌نمایی واژه ها نقش مهمی در شکل‌گیری اخبار جعلی دارند.

این استاد ارتباطات افرود: از سوی دیگر، مشکلاتی که برای روزنامه نگاران و رسانه های رسمی و سنتی به وجود آمده است و شکل گیری پدیده ای به نام شهروندخبرنگاران که اغلب هویت منابع در اخبار منتشر شده از سوی آنها ناشناس بوده و فقط با هدف جذب مخاطب، دیده شدن و خود ابرازی و افشاگری دست به انتشار خبر می زنند و همچنین قدرت پیام‌های تصویری که به باور خبر توسط مخاطب کمک می کنند، دلیل اصلی شیوع اخبار جعلی است.

وی تصریح کرد: برای مقابله با رشد و شیوع انتشار اخبار جعلی باید تفکر انتقادی و سواد رسانه ای را در همه سطوح جامعه و درمیان همه افراد، آموزش داده و نهادینه کنیم. چراکه، آموزش سواد رسانه‌ای در میان تک تک اعضای جامعه و شیوع فرهنگ گفتمان سازی در رابطه با رشد اخبار جعلی نکات مهمی در این مقوله است که باید مورد توجه قرار گیرد.

اخبار جعلی گزارش هایی را دربر می گیرد که اغلب جنجالی بوده و در حیطه پوشش گزارش های خبری مطرح می‌شوند.

سلطانی‌فر عنوان کرد: ضمن اینکه، دولت، نهادهای رسمی و خدمات رسان، باید از انتشار هرگونه اخبار جعلی در راستای بازگرداندن اخلاق به جامعه به شدت خودداری کنند.

وی در پایان صحبت هایش با اشاره به این موضوع که نقش روابط عمومی ها در این حوزه بسیار حائز اهمیت است، تاکید کرد: معرفی وسیع و همگانی اخبار جعلی، آموزش شناسایی این اخبار که باید توسط نهادهایی مانند آموزش و پرورش و آموزش عالی صورت گیرد و از سوی دیگر، ایجاد مرجعیت رسانه ای برای شبکه های اجتماعی و کانال های خبررسانی از مهمترین اقداماتی است که باید در حوزه مقابله با اخبار جعلی صورت بگیرد.

گفتگو: هانیه حقیقی

 

No tags for this post.