لزوم بهره‌مندی ایرانیان از پزشک خانواده و نظام ارجاع
دو شیوه مدیریت در نظام سلامت در دنیا وجود دارد. در نخستین شیوه مدیریتی که به آن سیستم تعاون همگانی گفته می‌شود همه عناصر کشور به نحوی در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی شرکت دارند و همچنین بیمار این حق را دارد که به هر مرکز درمانی مراجعه کند.
اما در شیوه مدیریت دوم، حرکت بیمار جهت دریافت خدمات سلامت را «پزشک خانواده» تعیین می‌کند. پزشک خانواده، پزشکی عمومی است که خدمات سلامت را بدون در نظر گرفتن شرایط جنسیتی، اقتصادی، اجتماعی و میزان ریسک بیماری در اختیار افراد تحت پوشش و مدیریت خود قرار می‌دهد و در صورت نیاز، بیمار را به پزشک متخصص ارجاع می‌دهد.
طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع از مهم‌ترین برنامه‌های راهبردی برای نظام سلامت یک کشور به شمار می‌آید. یکی از مهم‌ترین اصول حاکم بر سیستم سلامت، برتری و اولویت بهداشت بر درمان است، حال‌آنکه در زمان کنونی، ما شاهد آن هستیم که تمام سیاست‌گذاری‌های انجام‌شده در حوزه سلامت بر اساس درمان است و کمتر به امر مهم بهداشت و پیش‌گیری اهمیت داده می‌شود، حتی آموزش دانشجویان نیز درمان‌محور بوده و کمتر مشاهده می‌شود که مبانی و اساس آموزش‌ها سلامت‌محور باشند.
با این حال، جامعه کنونی ما نیازمند دریافت خدمات بهداشتی و پیشگیرانه به‌منظور ارتقای سطح کیفی سلامت در جامعه است. در این میان، پزشک خانواده و نظام ارجاع راهکاری ضروری برای اصلاح زیرساخت‌های نظام سلامت کنونی محسوب می‌شود، بدیهی است در صورت اجرای صحیح و عدم مصادره به مطلوب سیاست‌های درمانی توسط سکان‌داران سلامت، استفاده بهینه و برنامه‌ریزی‌شده از منابع درمانی و ارتقای سطح سلامت در جامعه، شاهد افزایش سیاست‌های سلامت‌محورانه و خودمراقبتی با تکیه بر مشاوره‌های صحیح در بطن جامعه و نیز رفع معضل بیکاری جامعه پزشکی باشیم.
این در حالیست که به تازگی معاون درمان وزارت بهداشت در رابطه با دلایل ناکامی نظام ارجاع در ایران سخن گفته است.
قاسم جان بابایی با تاکید بر ضرورت الکترونیک شدن تمامی خدمات نظام سلامت، اظهار کرد: دستورالعمل‌ها، راهنما‌های بالینی و استاندارد‌هایی که ابلاغ شده و تمامی نظارت‌هایی که باید انجام شود و همچنین فرآیند مدیریت در منابع و مصارف، باید در بستر الکترونیک مستقر و اجرایی شوند.
وی با بیان اینکه در سال آینده باید تلاش خود را در جهت تکمیل اقدامات و رفع نقایص در حوزه نظام ارجاع به کار گیریم، بیان کرد: بحث نظام ارجاع در دهه ٧٠ مطرح شد، اما موفقیت آمیز نبود، دلیل این عدم موفقیت نیز این بود که نظام ارجاع در حد ارجاع کاغذی و از سطح یک به سطح دو بود. درحالی که کشور‌هایی که در زمینه نظام ارجاع موفقیت خوبی کسب کردند، در بستر الکترونیک این اقدام را انجام داده اند.
معاون درمان وزارت بهداشت تصریح کرد: اگر بخواهیم در حوزه سطح بندی خدمات در نظام ارجاع موفق عمل کنیم، باید برای جز به جز خدمات سلامت، ساختار الکترونیک در نظر بگیریم و اینکه بخشی از خدمات در بستر الکترونیک بوده و بخشی از آن به صورت کاغذی انجام شود، امکان پذیر نخواهد بود؛ لذا ضرورت دارد که این امکان برای تمامی خدمات سلامت فراهم شود.
جان بابایی تاکید کرد: در سال آینده، الکترونیک شدن تمام خدمات بیمارستانی در دستور کار قرار دارد.
بر اساس این گزارش، سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۰ نکته‌ای را مطرح کرد مبنی بر اینکه چگونه نظام بیمه سلامت می‌تواند از منابع موجود، استفاده منطقی کند؟ در پاسخ توضیح داده که استفاده بهینه از منابع موجود، در راستای حذف هزینه‌های غیرضروری، بهبود کنترل کیفیت داروها، استفاده بهینه از فناوری‌ها و خدمات است. آنچه اهمیت دارد این است که در حوزه استفاده بهینه از منابع موجود، دو نکته مطرح شده است؛ یکی استفاده از خرید خدمات راهبردی و نکته دوم بهره‌مندی از پزشک خانواده و نظام ارجاع است.
No tags for this post.
