بهبود کیفیت زندگی و مطلوبیت نمای بصری شهر

بر اساس نظر کارشناسان شهری، پیاده‌رو‌های جالب و پویا که مردم را جذب و پیاده‌روی را برای آنها جذاب‌تر می کنند، در نهایت فعالیت فیزیکی بیشتری را به همراه کاهش تراکم ترافیکی تسهیل می‌بخشند.

نقش اصلی مبلمان شهری در سطح خیابان ها و فضاهای شهری ایجاد مکانهایی است که زبان ناطق هویت انسان و منظر شهری مطلوب، باشد. مبلمان شهری خود انواع مختلفی دارد که هر کدام، از حیطه طراحی شهری، در راستای هویت شهر و سیمای آن گام بر می دارد و آینه ای از فرهنگ شهر است، که از انواع این مبلمان می توان به صندلی ها و نیمکت ها، ایستگاه های اتوبوس، سطل های زباله، بیلبوردها و تابلوهای آگهی،  نمادهای شهری و … اشاره کرد، که خصوصیات منحصر به فرد هر کدام از این مبلمان ها نیز از اهمیت خاصی برخوردار است، چرا که با طراحی درست و مناسب هر کدام از آنها با توجه به خصوصیات و نحوه مکان یابی مناسب، می توانند در جهت تأمین نیاز شهروندان و القاء هویت آنها نقش موثری را ایفا کنند.

اجزای مبلمان شهری، سه ویژگی اساسی دارند: کارکردی بودن، زیبایی وهویت مند بودن است که در صورت داشتن هر سه ویژگی، می‌تواند نیاز عملکردی، بصری و هویتی شهروندان را همزمان برآورده سازد. البته این امر، مستلزم در نظر گرفتن مقوله‌های متعددی در طراحی اجزای مبلمان شهری است که نه تنها رنگ، هماهنگی با محیط پیرامون، دوام، ایمنی، و اقتصادی بودن آنها مورد نظر است، بلکه باید از نظر عملکردی، جانمایی مناسبی در سطح شهر داشته  باشند تا بتوانند پاسخگوی نیاز شهروندان باشند.

از دیگر نقش های مبلمان شهری، ایجاد مکان هایی است که علاوه بر بهبود کیفیت زندگی شهروندی بر مطلوبیت نمای بصری شهر نیز تاثیرگذار باشد. بنابراین ساماندهی و تجهیز مبلمان شهری با عناصر نو، خلاق و جذاب علاوه بر توجه به کارکردهای ویژه آن باید رفاه و آسایش ذهنی شهروندان را نیز به دنبال داشته باشد. همچنین گونه های مبلمان به کار رفته در سطح خیابان ها و فضاها به عنوان هنر شهری باید تاثیرگذاری خود را نسبت به سایر عناصر و المان ها نیز حفظ کند.

مبلمان شهری در تهران

تهران کلانشهری است که عناصر مهم و هویت ساز بسیاری دارد. به همین دلیل نمی‌توان به آسانی از کنار مبلمان شهری آن گذشت. تجربه نشان داده شهروندان همیشه نسبت به رویدادهای شهر خود حساس هستند و بنابراین توجه به خصیصه های فرهنگی و هویتی، باورها و علایق درکنار ایجاد آرامش بصری می تواند پاسخگوی نیازهای عاطفی شهروندان باشد و عدم رعایت آن حضور در شهر را برای ایشان خوشایند نخواهد کرد.

مبلمان شهری ترکیبی از هنر و کاربرد است. بنابراین زیبایی بدون کارایی و برعکس نتیجه بخش نیست. تهران همیشه تا وضعیت مطلوب و ایده آل فاصله دارد، بنابراین مطالعات و سیاست گذاری در کنار اعمال ضوابط و نظارت بر کیفیت اجرا معضلات را به حداقل رسانده و بر ارتقاء کیفیت منظر شهری می افزاید.

از این رو، مبلمان شهری، به خصوص در نقاط مهم و استراتژیک تهران باید در اولویت اجرا و بهسازی قرارگیرد. این موقعیت های مکانی به دلیل تردد زیاد و اهمیت خاص آن همیشه مورد توجه و دقت شهروندان قرار گرفته و انتظارات خاصی از فضا را برای آنها ایجاد کرده‌است. از جمله این فضاها گذرگاه های سواره و پیاده‌است که نمونه آن را می توان در میدان ولیعصر، خیابان کریمخان‌زند و بلوار کشاورز مشاهده کرد. بهبود عملکرد این فضاها در گرو مبلمانی است که تسهیل کننده حضور و تردد در آن باشد.

نرده و حفاظ معابر از دیگر مواردی است که باید به آن توجه جدی شود. نرده به دلیل محصور کنندگی همیشه در معرض دید بوده و انتخاب فرم و رنگ مناسب در پذیرش این عنصر شهری ناخوشایند برای شهروندان موثر است. متاسفانه اعمال سلیقه شخصی در انتخاب رنگ، فرم و تعدد حفاظ از جدی بودن و جذابیت این پدیده شهری کاسته و هرج و مرج بصری به دنبال داشته است.

علاوه بر اینها، ایجاد استاندارد و هماهنگی در سطح کلان می‌تواند نظم بصری را به شهر هدیه کند.  بیلبوردهای تبلیغاتی از جمله عناصری است که با طراحی دقیق و خلاقانه می تواند به بهبود فضای شهری در راستای مبلمان خلاق کمک کند. اما بسیاری از این بیلبوردها به دلیل نصب و قرارگیری در مکان های نامناسب، چشم انداز شهر را کور کرد‌ه‌اند که با بررسی دقیق جغرافیای شهری، باید موقعیت صحیح قرارگیری این تابلوها مهندسی شود.

از این رو، آرام سازی و بهسازی منظر شهر باید اولویت ساختاری مبلمان شهری باشد در غیر این صورت شهروند اگر خواسته ها و انتظاراتش در شهر مرتفع نشود، منفعل شده و چشمانش را به ندیدن عادت می دهد.

No tags for this post.