سایه ترسناک آنفولانزا بر بهداشت جهانی
حدود یک قرن پیش، در اسپانیا بیماری آنفلوانزای حادی شیوع پیدا کرد که بیش از پنجاه میلیون نفر را از بین برد. به باور کارشناسان، در حال حاضر جهان درخطر ابتلا به یک بیماری همه‌گیر با مقیاس مشابه قرار دارد. درست یک‌صد سال پیش، در سال ۱۹۱۸ میلادی اسپانیا دچار شیوع آنفولانزا شد که ششصد و هفتاد و پنج هزار کشته داده و در سطح جهانی جان بیش از پنجاه میلیون نفر را گرفت. در آن زمان از هر ۲۰ نفر یک نفربر اثر این بیماری کشته شد.
رویکرد جدید سیاسی و اجتماعی در جهان سطح خطر را افزایش می‌دهد. افزایش رو به رشد احساسات ضد واکسیناسیون در ایالات‌متحده آمریکا و اروپا، خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی را افزایش داده و احتمال مقاومت به واکسن در صورت ابتلا به بیماری‌های همه‌گیر بالا رفته است.
چندی پیش تیمی از پژوهشگران با همکاری و حمایت بیل گیتس نسبت به ترسیم نقشه احتمالی شیوع جهانی ویروس آنفولانزا هشدار داده و اعلام کردند این بیماری می‌تواند طی شش ماه در سراسر جهان شیوع یافته و سی و سه میلیون نفر را از بین ببرد. گفتنی است پیش‌ازاین نیز بیل گیتس بارها نسبت به امکان این موضوع هشدار داده و در ماه گذشته نیز طی سخنانی در نشست جامعه پزشکی منچستر و ژورنال پزشکی نیوانگلند، این موضوع را تکرار کرد. وی در این رابطه گفت: «در صورت بروز تهدیدات بیولوژیکی، فقدان حس واکنش سریع احساس می‌شود. جهان باید خود را برای چنین خطری آماده کند همان‌طور که ما خود را برای جنگ آماده می‌کنیم.»
محققان و پژوهشگران مرکز بهداشت هاپکینز هشدار داده‌اند که شیوع آنفولانزا به‌عنوان بزرگ‌ترین خطر رویداد قرن با بیشترین تلفات در ایالات‌متحده آمریکا، جان انسان‌ها را تهدید می‌کند. این مرکز بهداشت در شبیه‌سازی خود شیوع بیماری آنفولانزا را به نام Clade X شبیه‌سازی کرده و دریافت که صد و پنجاه میلیون نفر ازجمله پانزده میلیون در ایالات‌متحده آمریکا در اثر این اپیدمی کشته خواهند شد.
در اینجا سؤالی مطرح می‌شود که پاسخ به آن کمی مشکل است. چرا و چگونه در این دوره‌ای که علم پزشکی پیشرفت قابل‌توجهی داشته، ایالات‌متحده امریکا و سراسر جهان از این بیماری همه‌گیر آسیب خواهند دید؟ پزشکان و کارشناسان بهداشتی معتقد هستند که تلاش‌های این قشر برای برطرف ساختن خطر شیوع و مرگ‌ومیر انسان‌ها کافی نبوده و آن‌ها قادر نیستند تا جلوی چنین فاجعه‌ای را به‌طور کامل بگیرند؛ اما مهم خطری است که شیوع این بیماری کل جهان به‌ویژه آمریکا را تهدید می‌کند و درواقع می‌توان با به‌کارگیری واکسن‌های آنفولانزا، گسترش زیرساخت‌های اورژانس و سیستم مراکز بهداشتی و همچنین تقویت ظرفیت پاسخ گوئی جهانی به کاهش خطر این شیوع کمک کرد.
در حال حاضر در سال ۲۰۱۸ میلادی، علم پزشكی آمریکا با پیشرفت‌هایی که داشته است، ابزارهای زیادی برای مقابله با آنفولانزای همه‌گیر در اختیار دارد که قرن پیش از آن بی‌بهره بوده است. واکسن‌های موجود آنفولانزا اگر نتوانند مصونیت کامل ایجاد کنند اما می‌توانند حفاظتی جزئی داشته باشند تا واکسنی قابل‌اعتماد ساخته شود. علاوه بر آن آنتی‌بیوتیک‌ها نیز برای مبارزه با عفونت‌های ثانویه این بیماری کمک‌کننده هستند و می‌توانند از کشتار بالا جلوگیری کنند. باید توجه کرد که از سال ۱۹۱۸ میلادی تاکنون یک‌صد سال گذشته و علم پزشکی پیشرفت‌های چشمگیری داشته است.
در کنار این مزایای پیشرفت که پس از یک قرن ایجادشده می‌توان به افزایش خطرات ناشی از پیشرفت و تمدن در شیوع این بیماری اشاره کرد. شبکه‌های حمل‌ونقل جهانی با پیشرفتی که داشته‌اند، می‌توانند کمتر از ۲۴ ساعت یک ویروس را از گوشه‌ای از جهان به یکی از شهرهای پرجمعیت آن در بخش دیگر برسانند.
علاوه بر آن به دلیل تنوع گونه‌های ویروس آنفولانزا، امکان ابتلای مکرر در یک‌فصل به این بیماری وجود دارد چراکه بین عوامل مختلف بیماری‌زا، حفاظت متقابل زیادی نبوده و مصونیت ایجاد نمی‌کند. بیشتر افرادی که در فصل سرما به بیماری آنفولانزا مبتلا می‌شوند، ویروس‌های گونه H3N2 را دریافت کرده و دچار آنفولانزای نوع A می‌شوند؛ اما بر اساس بررسی‌ها و داده‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، تعداد بسیار کمی از افراد در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد، ویروس نوع H1N1 یا آنفولانزای نوع B را دریافت می‌کنند. در ضمن ممکن است ابتلا به یکی از ویروس‌های آنفولانزای نوع A یک حفاظت کمی نسبت به دیگر ویروس‌های آنفولانزای نوع A ایجاد کند اما هرگز فرد را نسبت به ویروس‌های آنفلوانزای نوع B مصون نخواهد کرد.
قابل‌توجه است که گروهی از پژوهشگران آمریکایی در آخرین فعالیت‌های تحقیقاتی خود واکسنی را برای بیماری آنفولانزا ساختند که روی انواع ویروس‌های این بیماری مؤثر بوده و می‌تواند به‌عنوان عاملی پیشگیرانه و محافظتی مورداستفاده قرار گیرد. علاوه بر آن دانشمندان کانادایی طی پژوهش‌های جدید خود موفق به ارائه و ساخت دارویی به نام Vasculotide شده‌اند که در درمان انواع مختلف بیماری آنفولانزا مؤثر بوده و در بهبود آن نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. در ضمن پژوهشگران استرالیائی دانشگاه ملبورن نیز موفق به کشف نوعی سلول شده‌اند که توانائی نابودی ویروس عامل بیماری آنفولانزا را دارد. این موضوع می‌تواند سبب افزایش امید پزشکان برای ساخت واکسن دائمی آنفولانزا شود.
در این قرن بیماری‌های همه‌گیر مختلفی در بخش یا سراسر سطح جهان شیوع پیداکرده و کشته‌های بسیاری برجای گذاشته است. شیوع بیماری ابولا در غرب آفریقا در سال ۲۰۱۴ تا ۱۵ میلادی بیش از یازده هزار نفر را در آنجا کشته و در سراسر جهان ترس ایجاد کرده است. شیوع سارس SARS در سال ۲۰۰۲ میلادی، آنفلوانزای H1N1 در سال ۲۰۰۹ میلادی، بیماری مرس MERS در سال ۲۰۱۲ میلادی نمونه‌های دیگری از این بیماری‌های اپیدمی هستند که کشته‌های بسیاری برجای گذاشتند.
روند جدید سیاسی و اجتماعی در جهان سطح خطر را افزایش می‌دهد. افزایش رو به رشد احساسات ضد واکسیناسیون در ایالات‌متحده آمریکا و اروپا، خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی ازجمله سرخک را افزایش داده و احتمال مقاومت به واکسن در صورت ابتلا به بیماری همه‌گیر بالا رفته است.
از اقداماتی که دانشمندان و پژوهشگران با حمایت دولت‌ها باید در جهت مقابله با این اپیدمی انجام دهند بهبود و ساخت واکسنی جهت پیشگیری از ابتلا به آنفولانزا است. تقویت آمادگی اپیدمی ایالات‌متحده آمریکا و دیگر کشورها نیز می‌تواند عاملی کمک‌کننده در جهت مقابله با این اپیدمی باشد. باید بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و بهداشتی خاصی را نسبت به این موضوع آماده کرد تا انتقال بیماران عفونی به همه بیمارستان‌ها انجام نشود و خطر همه بیمارستان‌ها و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی را تهدید نکند چراکه در این صورت امکان آلوده شدن افراد غیر آلوده بیمار افزایش پیداکرده و به میزان مرگ‌ومیر اضافه خواهد شد. تقویت ظرفیت پاسخ گوئی جهانی در اپیدمی آنفولانزا یکی دیگر از اقداماتی است که می‌تواند در سطح فاجعه تأثیر داشته و آن را کاهش دهد.
بااین‌حال مرکز مدیریت و پیشگیری بیماری آمریکا در فصول سرد و شیوع بیماری آنفولانزا برای مقابله با این بیماری پیشنهاد می‌کند که همه افراد از نوزاد ۶ ماهه به بالا واکسن این بیماری را دریافت کنند.
ترجمه: احسان محمد حسینی
منبع: vox
No tags for this post.
