مشارکت زنان در سمینارهای علمی کمتر است

در قاره اروپا ۵۹ درصد از فارغ‌التحصیلان دوره‌های کارشناسی را زنان تشکیل می‌دهند اما تنها ۴۷ درصد از فارغ‌التحصیلان دکترا و فقط ۲۱ درصد از موقعیت‌های اساتید ارشد در این قاره در اختیار زنان قرار دارد. در جدیدترین پژوهش انجام‌شده، داده‌های نظرسنجی و مشاهدات ۲۵۰ سمینار در ۳۵ موسسه از ۱۰ کشور مختلف، موردبررسی قرارگرفته و مشخص شد که زنان در سمینارهای علمی دو برابر و نیم کمتر از مردان سؤال مطرح کرده‌اند. در این بررسی‌ها فقدان حضور زنان در دانشگاه‌ها به‌وضوح مشخص بوده است.

توصیه‌هایی برای بهبود دید زنان و تغییر درروند پرسش‌کنندگان و پاسخ‌دهندگان در این گزارش ارائه می‌شود که می‌تواند توسط مدیران برگزاری جلسه و برنامه‌های علمی به کار گرفته شود. تخصیص دادن زمان بیشتر برای سؤال‌کنندگان به‌ویژه سؤالات کوتاه می‌تواند این شانس را برای زنان ایجاد کند. علاوه بر آن مدیر برنامه می‌تواند با تحریک زنان نسبت به طرح سؤال، به زنان در این امر کمک کرده و اگر یک زن پرسشی را مطرح کند احتمال این‌که سؤالات بعدی توسط زن دیگری مطرح شود، افزایش پیدا می‌کند.

دکتر السیا کارتر (Alecia Carter) از اعضای پژوهشی کالج چرچیل انگلستان در رابطه با ایده انتخاب این موضوع اعلام کرد که طرح پژوهشی در رابطه با میزان مشارکت زنان در مباحث علمی کنفرانس‌ها، به‌طور تصادفی به ذهنش رسیده و آن را با دوستش، دکتر دیتر لوکاس (Dieter Lukas) مطرح کرده است. لوکاس در رابطه با الهام‌بخش بودن یک سمینار برای انجام این تحقیق گفت: «ما در یک سمینار با موضوع تفاوت‌های جنسی در وظایف شناختی، حضور داشتیم و من اظهارنظر کردم که این جالب بود که تمام سؤالات از طرف مخاطبان مرد مطرح‌شده است. دیتر یادآور شد که تعجب‌برانگیزتر اینکه اکثر مخاطبان در این کنفرانس، زن بودند.»

این تحقیقات تائید می‌کند که موضوع عدم مشارکت زنان بسیار گسترده است و تعداد سؤال‌کنندگان زن در درس گروهی‌هایی که موردبررسی و مشاهده قرار گرفت نسبتاً کم بوده است. نتایج نظرسنجی از بیش از ۶۰۰ دانشگاه در ۲۰ کشور جهان نشان می‌دهد که عدم تعادل را به‌ویژه در بین پاسخ‌دهندگان می‌توان شاهد بود و معمولاً زنان کمترین تعداد پاسخ دهنگان سمینار را در برمی‌گیرند.

قابل‌توجه است که تعداد زیادی از مردان وزنان گزارش می‌دادند که سؤال خاصی در ذهنشان مطرح‌شده اما آن را در حین کنفرانس نمی‌پرسیدند و استدلال‌های آن‌ها برای این تمایل منفی، متفاوت بوده است. چون زنان در نظر خود به‌اندازه کافی هوشمند نیستند و معمولاً از انجام سخنرانی ترس دارند یا در آن لحظه عصب‌هایشان درست‌کار نمی‌کند، کمتر به‌عنوان پرسش‌کننده و پاسخ‌دهنده در سمینارها مشارکت می‌کنند.

توصیه‌هایی برای بهبود دید زنان و تغییر درروند پرسش‌کنندگان و پاسخ‌دهندگان در این گزارش ارائه می‌شود که می‌تواند توسط مدیران برگزاری جلسه و برنامه‌های علمی به کار گرفته شود. تخصیص دادن زمان بیشتر برای سؤال‌کنندگان به‌ویژه سؤالات کوتاه می‌تواند این شانس را برای زنان ایجاد کند. علاوه بر آن مدیر برنامه می‌تواند با تحریک زنان نسبت به طرح سؤال، به زنان در این امر کمک کرده و اگر یک زن پرسشی را مطرح کند احتمال این‌که سؤالات بعدی توسط زن دیگری مطرح شود، افزایش پیدا می‌کند. شاید این فعالیت‌ها ساده به نظر آید اما به باور محققان، هنوز برای به تعادل رساندن شرکت زنان در مطرح کردن سؤالات و پاسخ به آن‌ها در سمینارهای علمی راه بسیاری در پیش است.

به عقیده دکتر کارتر: «این مسئله با تغییرات زیاد در فرهنگ دانشگاهی قابل‌حل و تغییر است.» گرچه در حال حاضر در دانشگاه‌ها فقدان مدل‌های قابل‌ملاحظه برای زنان مشکل‌ساز است اما تحقیقات نشان داده است که زنان در شرایط و زمان مناسب بازهم سؤالات کمتری را می‌پرسند. او امیدوار است که جامعه علمی پذیرای این تغییر بوده و زمینه را برای آن فراهم کند.

شرح کامل این پژوهش‌ و نتایج حاصل از آن در آخرین شماره مجله PLOS One به چاپ رسیده و قابل دسترس است.

ترجمه: فاطمه کردی

منبع: varsity

No tags for this post.