تولید یک پنجم علم دنیا در 100 دانشگاه برتر
دکتر محمد جواد دهقانی، سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: با یک نگاه راهبردی، مرجعیت علم و فناوری بهترین هدف برای تبدیل علم به ثروت و قدرت است. کسب مرجعیت علم و فناوری در جهان اولین بند از سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری است. هر چند نهضت علمی طی چند سال گذشته در کشور شکل گرفته است، اما مسیر دشواری تا دستیابی به مرجعیت علم و فناوری جهان وجود دارد.
وی اظهار داشت: دستیابی به مرجعیت علم و فناوری جهان بدون ژرف نگری و برنامه ریزی ناممکن خواهد بود. دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی کشور بایستی در حوزه دیپلماسی علم و فناوری و اثرگذاری اقتصادی گام های اساسی بردارند.
دهقانی افزود: دانشگاه های کشور در چندین سال گذشته نشان دادند که از توان علمی بسیار بالایی برخوردار هستند، اما نقش تمامی این دانشگاه ها در پیشبرد علم کشور یکسان نیست و البته آنها از ظرفیت ها و بودجه های یکسانی نیز برخوردار نیستند.
رییس مرکز منطقه‌یی اطلاع رسانی علوم و فناوری (RICeST) ادامه داد: میزان استنادها به انتشارات علمی یک کشور از جمله شاخص های مهمی است که بیانگر میزان تکیه نظام جهانی علم بر علم آن کشور است. دنیای علم امروز استنادها را به عنوان یکی از شاخص های اصلی مرجعیت پذیرفته است. نخبگان علمی دنیا پراستنادترین آن ها هستند و همین نخبگان نقش بسزایی در مرجعیت علمی و فناوری دانشگاه ها دارند.
دهقانی تصریح کرد: در بیست و پنج سال گذشته بیش از 360 میلیون استناد در دنیای علم صورت گرفته است که 80 درصد این استنادها تنها به هفت درصد از کشورهای دنیا صورت گرفته است؛ بنابراین، کسب مرجعیت علمی دشوار بوده و نیازمند برنامه ریزی و یک جهاد علمی است.
وی در ادامه بیان داشت: پایگاه طلایه داران علم تامسون رویترز (آی.اس.آی) فهرستی از موثرترین دانشگاه های دنیا را معرفی می کند. دانشگاه ها براساس تعداد استنادهایی که طی 10 سال گذشته دریافت کرده اند انتخاب شده اند. این فهرست هر دو ماه یکبار روزآمد شده به نحوی که دانشگاه ها مرتبا مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت عدم کسب حد نصاب امتیاز، حذف می‌شوند. برای انتخاب موثرترین دانشگاه ها، تمام دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی دنیا بر حسب میزان اثرگذاری آن ها مشخص و مرتب سازی می شوند. در گام بعدی یک درصد برتر آنها که دارای بیشترین میزان اثرگذاری بوده اند انتخاب و معرفی می شوند.
سرپرست ISC خاطرنشان کرد: مایه مباهات است که 30 دانشگاه ایران در میان یک درصد دانشگاه های برتر که دارای بیشترین میزان اثر گذاری بوده اند مشاهده می شود.
دهقانی اظهار داشت: در بین دانشگاه های جامع، نام 12 دانشگاه از جمله دانشگاه های تهران، تربیت مدرس، شیراز، تبریز، فردوسی مشهد، رازی، بوعلی سینا، کاشان، یاسوج، شهید باهنر کرمان، ارومیه و سمنان به ترتیب اثرگذاری در این فهرست حاضر شده اند. همچنین دانشگاه آزاد اسلامی نیز در لیست یک درصد دانشگاه های برتر دنیا قرار گرفته و در این فهرست حضور دارد.
وی گفت: از این میان، دانشگاه های علوم پزشکی، یک سوم دانشگاه های برتر کشور در این حوزه را تشکیل می دهند. در این گروه به ترتیب دانشگاه های علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی تبریز، موسسه پاستور ایران، علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی کرمان و بقیة الله (عج) در رده یک درصد دانشگاه های برتر دنیا حضور دارند.
رییس مرکز منطقه‌یی اطلاع رسانی علوم و فناوری (RICeST) افزود: همچنین، هفت دانشگاه صنعتی کشور در زمره یک درصد دانشگاه های برتر دنیا قرار گرفته که دانشگاه های صنعتی شریف، صنعتی اصفهان، صنعتی امیرکبیر، علم صنعت ایران، خواجه نصیر طوسی، صنعتی بابل و صنعتی شیراز به ترتیب میزان اثرگذاری فهرست یک درصد اول دانشگاه های جهان آورده شده اند.
دهقانی در پایان با تبریک حضور این دانشگاه ها در میان دانشگاه های برتر که دارای بیشترین میزان اثر گذاری بوده اند ابراز امیدواری کرد که این دانشگاه‌ها با پیگیری برنامه راهبردی خود در راستای مرجعیت علم و فناوری در جهان و تحقق سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری گام بردارند.
