کوچ سفید بالک‌ها؛ عملکرد شهرداری یا شرایط اقلیمی؟
اما این روزها آثاری از این مگس های سفید نیست اما این سوال مطرح است سفید بالک‌ها کجا آمدند و امسال چرا حضور نداشتند؟ برای پاسخ به این سوال‌ها گزارشی پیرامون این مساله ترتیب دادیم که در ادامه آن را می خوانید.
مگس‌های سفید از کجا آمده بودند؟
علیرضا داود نژاد، کارشناس ارشد محیط زیست استان تهران معتقد است: در شهر تهران 3 عامل بیش از بقیه در هجوم سفید بالک ها بیش از همه موثر بوده که مهمترین آن تغییرهای اکوسیستمی است. سم پاشی های بی رویه و مبارزه شیمیایی با آفات در اطراف شهر تهران باعث از بین رفتن حشره های شکارگر مانند برخی از زنبورها (که عموما مگس های سفید را شکار می کنند) شده و در نهایت کاهش جمعیت زنبورها باعث افزایش مگس های سفید می شود.
وی افزوده است: همچنین طغیان این حشره ارتباط نزدیک با درخت توت کاکوز دارد. این درخت که بومی شرق آسیا بوده چند سالی است که توسط شهرداری به صورت وسیع در تهران کاشته شده و باعث تجمع مگس سفید بر روی برگ های آن و در اطراف درخت می شود.
وی بیان کرده است: آخرین دلیل حضور مهمان های ناخوانده تهران گرمای بی سابقه تهران طی سنوات گذشته بوده که به حضور و تجمع سفید بالک‌ها کمک می کند و از سوی دیگر موضوع نحوه جمع آوری زباله های شهری است که در برخی موارد موجب آلودگی محیط را فراهم کرده و تاثیر بسزایی در افزایش حضور و تعداد این حشره دارد.
شرایط نامساعد محیطی و علت حذف سفید بالک‌ها
دکتر شاهرخ پاشایی‌راد، یک استاد زیست‌شناسی و حشره‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی در این خصوص گفت: میزبان سفیدبالک‌ها، درختان توت هستند با توجه به حضور میزبان این حشره‌ها نمی‌توان گفت که سفیدبالک‌ها از بین رفته‌اند و تابستان امسال در سطح شهر با مزاحمت آنها روبه‌رو نخواهیم شد.
وی ادامه داد: سفید بالک‌ها مراحل رشد خاصی با توجه به شرایط محیطی از جمله دما، رطوبت و آلودگی‌های آن دارند که در هر مرحله از رشد باید تمام این شرایط مهیا باشد. در واقع می‌توان گفت که علت کاهش جمعیت سفیدبالک‌ها و اینکه هنوز سبب ایجاد مزاحمت در سطح شهر نشده‌اند، شرایط نامساعد محیطی برای تخم‌گذاری یا بیرون آمدن از تخم است.
این استاد زیست‌شناسی و حشره‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه کاهش آلودگی‌های محیطی از جمله دلایلی است که سبب کاهش جمعیت سفیدبالک‌ها در این موقع از سال شده است، تصریح کرد: آلودگی‌های محیطی شامل آب راکد، زباله‌ها، مواد غذایی، میوه‌ها و سبزی‌جات مانده است که می‌توانند سبب رشد و افزایش و جمعیت حشره‌ها از جمله سفید بالک‌ها شوند. اقدام‌های شهرداری تهران برای کاهش آلودگی‌های محیطی و پاکیزه نگه داشتن شهر از جمله عوامل کاهش جمعیت سفیدبالک‌ها است.
پاشایی‌راد با تاکید بر اینکه بارش‌های بهاری به ویژه در خرداد ماه نیز بر کاهش تخم‌گذاری و به تعویق انداختن خروج لارو از تخم اثرگذار بوده است، گفت: طی سال‌های گذشته نبود بارش‌های بهاری و گرمای زود هنگام سبب حضور سفیدبالک‌ها در سطح شهر با سرعت بیشتری شد.
وی تاکید کرد: بهترین راه مبارزه با سفیدبالک‌ها شناسایی میزبان این گونه حشره‌ها و روش سازگاری آنها است بنابراین باید سازمان‌های مسوول برای انجام تحقیقات و شناسایی این عوامل دست به کار شوند.
بی آبی؛ علت غیبت امسال این حشرات
به گفته اسماعیل کهرم، کارشناس و مشاور رییس سازمان محیط زیست، حیات وحش در شهر یک عامل متحرک است و همیشه ثابت نیست. به عنوان مثال ما تا ۴۰ سال پیش در تهران فاخته نداشتیم ولی الان داریم چون این‌ها از شمال شرقی و سمت خراسان مهاجرت کرده‌اند و می روند. در مورد حشرات هم همین است به خصوص در مورد پشه‌ها و مگس‌ها که به خاطر سبک وزن بودن با حرکات باد و غیره می‌آیند، بعد حرکت می‌کنند و می‌روند. تا آنجایی که من می‌دانم دلیل طغیان این‌ها بر ما به طور کامل مشخص نیست؛ برای همین نمی‌توانیم فرضیه پردازی کنیم فقط می‌توانیم حدس بزنیم و بگوییم به عنوان مثال دلیل وجود آنها مثلا استفاده از سموم دفع آفات نباتی برای جانواران دیگر است. ولی در مورد نبودشان حدس من این است که ما روزهای خشکی را می‌گذرانیم. از طرفی مگس‌ها و پشه ها هم زندگی شان بسیار به آب وابسته است؛ چون تخم گذاری‌شان را در آب انجام می‌دهند و چون ما دراین فصل در تهران دچار کم آبی و بی آبی بوده‌ایم یکی از دلایل کاهش جمعیت این مگس ها می‌تواند همین موضوع باشد.
اقدامات ۸ گانه شهرداری؛ عامل حذف سفید بالک‌ها
زهرا صدراعظم نوری، رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران یکی از دلایل اصلی دیده نشدن آفت های سفیدبالک در آسمان پایتخت را اقدامات هشت گانه مدیریت شهری عنوان کرد و گفت: از همان روزهای نخست آغاز به کار شورای شهر جدید معضل سفیدبالک ها را پیگیری و مشاوران خبره ای گرفتیم و در نهایت با ۸ دستورالعمل اقدامات لازم در طیف های گوناگون همچون فیزیکی، شیمیایی، آب شویی ها و تغییر گونه ها در بین گونه هایی که بیشتر زیست گاه این آفت هستند را انجام دادیم.
وی با اشاره به اینکه این معضل در مناطق مرکزی شهر تهران به ویژه سه منطقه ۶ و ۱۱ و ۱۲ شدت بیشتری داشتند، افزود: یکی از اقدامات حائز اهمیت کمیسیون سلامت شورای شهر ورود به یکسری فضاهای خصوصی که شامل محدودیت ورود می‌شدند، بود.
در گذشته به دلیل این محدودیت های تردد، سیکل اقدامات لازم قطع می شد و نمی گذاشتند کار دفع این آفت تکمیل شود. از همین رو با رایزنی های لازمه این امکان را فراهم کردیم که تیم مشاوران به این مناطق شهر تهران ورود کرده و با دادن دستور العمل های لازمه اقدامات اثرگذار را انجام دهند.
صدراعظم نوری با یادآوری اینکه شرایط جوی و زمان طولانی بارش های بهاری امسال نیز به کنترل این آفت کمک کرده است، گفت: اقدامات موثر سازمان بوستان ها که ادامه خواهد داشت، سبب کنترل این آفت شد، کنترلی که به معنای نابودی کامل سفیدبالک ها نیست بلکه از رشد بیمارگونه و سریع این آفت جلوگیری کرده است.
گزارش: فرزانه صدقی
No tags for this post.
