تاثیر سیگار بر سلامت انسان

متاسفانه مصرف سیگار و دخانیات یکی از معضلات جوامع امروزی در سراسر دنیا بوده و همه ساله میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به دلیل عوارض ناشی از مصرف این محصول‌ها، تحت درمان پزشکی قرار گرفته یا از دنیا می‌روند. سیگارکشیدن عادتی بد و زیان آور است که تاکنون تاثیر منفی آن بر بخش‌های مختلف بدن انسان اثبات شده است. استعمال دخانیات و مصرف هر گونه محصول‌های دخانی به طور مستقیم بر ریه‌ها و قلب وعروق خونی تاثیرهای مخربی دارند و پژوهش‌های پیشین اثبات کرده است که در بین این محصول‌های سیگار نقشی مستقیم در ابتلا به بیماری کشنده سرطان دارد. مصرف سیگار یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز حملات قلبی و عوارض عروقی در افراد سیگاری است. مطالعات انجام شده در این مورد نشان می دهد که درصد ابتلا به سکته‌های قلبی ، تصلب شراین انسداد رگ‌ها در افراد سیگاری به مراتب بیشتر از سایر افراد است .

اگر چه  بارها از سوی پزشکان و رسانه‌های مختلف بر سرطان‌زا بودن سیگار تاکید شده است اما واقعا ساختار و مکانیزم این تاثیرهای مخرب توسط دشمنان سپیدپوشی که در جعبه‌های مرگ به مصرف کنندگان خود خوش آمد می گویند، چیست ؟

چندی پیش پژوهشگران و متخصصان اتریشی اعلام کردند(1)که سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی ابتلای افراد به سرطان ریه است. تحقیقات جدید این محققان اتریشی نشان می دهد که 90درصد سرطان‌های ریه به علت سیگار کشیدن به وجود می‌آید . 

پژوهشگران برای دستیابی به این نتیجه ،  دو هزار و 293 بیمار مبتلا به سرطان حاد ریه را بین سال‌های 1989 تا 2009 مورد بررسی و مطالعه قرار دادند . قابل ذکر است که بیشتر این افراد در حدود 64 سال سن داشته‌اند. بررسی و مطالعه آزمایش‌ها نشان می‌‍دهند که  بیماران مبتلا به سرطان ریه اغلب از بیماری‌های دیگر نیز رنج می‌بردند. می توان گفت به طور جداگانه، 62 درصد از این بیماران دارای مشکلات قلبی -عروقی، 45 درصد دچار بیماری مزمن انسداد ریه بوده‌اند و55 درصد از افراد نیز از سرفه رنج می‌بردند. همچنین 62 درصد نیز دارای مشکلات تنفسی و تنگی نفس بوده‌اند که علت اصلی همه این بیماری‌ها سیگار کشیدن اعلام شده است.

بررسی این بیماران مشخص کرده است که فقط 874 نفر از این بیماران در یک مرحله عمل جراحی برداشت تومور ریه توانستند درمان شوند درحالی که سایر بیماران تنها با کمک مراقب‌های پزشکی دردشان تسکین داده می شد.

لازم به ذکر است که این مطالعات و پژوهش‌های بیست ساله توسط سازمان ثبت سرطان تیرول (Tyrol Cancer Registry) و تیم تحقیقاتی با سرپرستی فلوریان کوچر (Florian Kocher) از دانشگاه علوم پزشکی اینسبروک (Innsbruck) با همکاری تعدادی از کلینیک های کوچک اتریش انجام شده است.

این موضوع در حالی است که بر اساس آمارهای جهانی ، روزانه پنج هزار نفر در اثر سرطان ریه  در سراسر دنیا جان خود را از دست می‌دهند که این رقم طی یک سال به 1.5 میلیون نفر و در طول یک قرن به پانصد میلیون نفر می‌رسد. به گفته متخصصان، بیشترین آمار مبتلایان به سرطان ریه را افراد سیگاری تشکیل می دهد .

به همین دلیل بسیاری از سازمان‌ها و نهادهای بین المللی با استناد به آمار کشته شدگان جهانی سرطان ریه  نسبت به خطرات این بیماری هشدار جدی داده و اعلام کرده‌اند که انجام اقدامات جدی در جلوگیری از ابتلای به این بیماری به شدت ضروری است .

از اقدام‌های پیشگیرانه‌ای که به  دولت‌ها برای جلوگیری از ابتلا به سرطان ریه پیشنهاد شده است می‌توان به ممنوعیت سیگار کشیدن در مجامع عمومی مانند رستوران‌ها، کافی شاپ‌ها و غیره ، راه‌های درمانی ترک اعتیاد و آزمایش‌های غربالگری سی تی اسکن (Computed tomography (CT) screening) برای تشخیص زودهنگام این سرطان اشاره کرد که همه این موارد ابزار موثری برای مقابله با خطرات ابتلا به سرطان ریه محسوب می شوند.

در این میان آمارها حاکی از این موضوع هستند که  افراد سیگاری بیشترین مبتلایان به سرطان ریه را در بر می گیرند . بر اساس آمارهای جهانی، هشتاد و پنج درصد افراد سیگاری یا سیگاری سابق به این بیماری مهلک مبتلا می شوند(2).

باید در نظر داشت که سیگار تنها مسبب ایجاد سرطان ریه نبوده و اگرچه این بیماری را می‌توان مهم‌ترین بیماری ناشی از استعمال دخانیات دانست اما عواقب کشیدن سیگار بسیار گسترده‌تر از آسیب‌های ریوی بوده و تقریبا همه اعضای بدن را شامل می‌شود. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که مادرانی  که در دوران جنینی فرزند دخترشان و در طول دوران باردری خود سیگار می‌کشند، علاوه بر آسیب‌ها و خطرهای ناشی از کشیدن سیگار،  خطر مبتلا شدن فرزند خود  در بزرگسالی را به دیابت افزایش می دهند .

این مطالعات نشان می‌دهد زنانی که والدینشان در دوران جنینی و بارداری، سیگار می‌کشیدند ، در مقایسه با سایر افراد،  در خطر بیشتری جهت ابتلا به دیابت قرار دارند  چرا که شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد عوامل شیمیایی زیست محیطی پیش از تولد و در دوران جنینی رابطه مستقیم با ابتلای به دیابت در بزرگسالی داشته و به آن کمک می کند (3).

محققان در این پژوهش‌ها به جمع آوری اطلاعات و داده‌هایی در مورد سیگار کشیدن والدین گروهی از دختران و بررسی فاکتورهایی مانند نژاد، شغل، گزارش دیابت والدین و وزن بدن آنها پرداختند. آنها اعضای تیم پزوهشی فوق از طریق مصاحبه تلفنی، بازدید در منزل و آزمایش خون برای به دست آوردن هموگلوبین گلیکوزیله ( glycated hemoglobin) این اطلاعات را گردآوری کرده‌اند تا دریابند که چگونه این زنان در خطر دیابت بوده و شایط این بیماری در آنها چگونه است .

محققان اعلام کردند که اگر چه مطالعات بیشتری برای تایید این نتایج مورد نیاز است اما به طور کلی اثر مخرب سیگار بر جنین در جنبه‌‌های متعددی غیر قابل انکار بوده و توصیه می‌شود زنان باردار برای جلوگیری از خطر احتمالی ابتلای فرزندانشان به دیابت در بزرگسالی، از سیگار کشیدن در این دوران خودداری کنند . 

به تازگی و با انجام پژوهش‌های جدید مشخص شد که کشیدن سیگار علاوه بر موارد یاد شده، تاثیرهای مخرب بر دستگاه و مجاری ادرار انسان داشته و سبب ابتلای افراد سیگاری به بیماری‌های مجاری ادرار می شود .  

این تحقیقات که توسط انجمن اورولوژیست های اتریش the Association of Austrian Urologists (BVU) انجام شده، حاکی از این حقیقت است که افراد سیگاری در مقایسه با سایر افراد دارای شانس بیشتری در ابتلا به بیماری‌هایی مانند ناتوانی جنسی، سرطان مثانه و بیماری‌های مجاری ادرار هستند. متاسفانه این بعد از ضررهای سیگار برای بسیاری از افراد ناشناخته است و کمتر کسی از تاثیرهای منفی سیگار در قدرت باروری و ایجاد سرطان مثانه با خبر است.

دکتر Shahrokh F. Shariat   از کلینیک اورولوژی دانشگاه وین ، در این زمینه به خبرگزاری شین هوا اعلام کرد:(4) سیگار مهمترین عامل افزایش ریسک ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها بوده و به تازگی به این فهرست طولانی باید بیماری‌های سیستم مجاری ادرار را نیز اضافه کنیم.

بر اساس آمارهای ارایه شده توسط موسسه BVU از هر چهار بیمار مبتلا به سرطان در کشور اتریش، یکی از آنها دچار سرطان  مجاری ادرار است که این موضوع می‌تواند زنگ خطری برای گسترش و رشد این نوع از سرطان باشد. مطالعات همچنین نشان می‌دهد که میزان رشد سرطان مجاری ادرار در بیماران سیگاری پس از ترک سیگار توسط این افراد از روند کند تری برخوردار شده است که خود این موضوع نیز نشان دهنده تاثیرات مستقیم استعمال دخانیات بر رشد این نوع از سرطان است.

راهکاری اجتناب ناپذیر

سیگار و وسوسه استعمال آن را می‌توان عادتی بسیار دست و پا گیر دانسته و متاسفانه شرایط اعتیاد به این ماده سمی به اندازه‌ای قوی است که برای ترک آن نیاز به اراده‌ای راسخ و توانی مضاعف دارید . بدون تردید ترک سیگار در هر زمان و شرایط سنی که قرار داشته باشید، آغاز بهبود شرایط سلامت عمومی بدن شما خواهد بود . به یاد داشته باشید که ترک سیگار باید به صورت کامل بوده و بازگشت به آن حتی به صورت تفریحی، مقدمات اعتیاد دوباره را فراهم کرده و عوارض مثبت آن را از بین خواهد برد .  پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که اگر شما سیگاری بوده و می‌خواهید خطر ابتلا به حملات قلبی و سکته قلبی را کاهش دهید  باید سیگار را به طور کامل ترک کنید حتی اگردر سن 60 سالگی باشید .

محققان مرکز تحقیقات سرطان آلمان به بررسی 25 مطالعه فردی پرداختند و داده‌های زیادی از بیش از نیم میلیون نفر با سن 60 سال یا بیشتر را جمع آوری کردند. بر اساس این پژوهش‌ها ، آمار افراد سیگاری که به دلیل بیماری‌های قلبی و عروقی در طول یک سال جان خود را از دست می‌دهند به نسبت افراد غیر سیگاری، در حدود دو برابر بیشتر است. قابل توجه است که افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی به تعداد سیگارهایی که یک فرد در طول عمر خود می‌کشد، بستگی دارد. پس از ترک سیگار احتمال خطر ابتلا به این بیماری کاهش پیدا خواهد کرد. به طور متوسط خطر ابتلای افرادی که ترک سیگار کرده‌اند به بیماری‌های قلبی و عروقی، 1.3 برابر افرادی است که در زندگی خود هرگز سیگار نکشیده اند.

اوت مونس (Ute Mons) و همکارش برای دستیابی به نتایج فوق، از یک روش جایگزین استفاده کردند تا بتوانند نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل متا meta-analysis (فرا پژوهش که در آن داده‌‌های به دست ‌آمده از پژوهش‌‌های مختلف را یک جا گردهم ‌آورده و سپس بررسی می کنند) را ارزیابی کنند . آنها در این تحلیل ، تعداد سال‌هایی را که سیگار کشیدن باعث تسریع مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی شده را محاسبه کرده‌اند . آنها دریافتند که سن افراد سیگاری که در اثر بیماری‌های قلبی- عروقی جان خود را از دست داده‌اند. به طور متوسط ، پنج سال و نیم کمتر از افرادی است که در زندگی خود هرگز سیگار نکشیده اند .

پروفسور هرمان برنر (Hermann Brenner) در این رابطه می‌گوید : برای ترک سیگار هرگز دیر نیست حتی برای افرادی که از سن بالایی برخوردار هستند این ترک سیگار می‌تواند منافع و فواید قابل توجهی در سلامت فرد داشته باشد و می تواند در کاهش یا جلوگیری از حملات و سکته قلبی موثر باشد.

No tags for this post.