ویلاسازی تیشه به ریشه دماوند زد

این روزها کوه دماوند که به عنوان میراث طبیعی در فهرست آثار ملی ایران نیز ثبت شده است با مشکل‌های زیادی از ساخت و ساز و کوه‌خواری گرفته تا چرای بی‌رویه دام مواجه است و نیاز دارد که بیش از پیش از آن حفاظت شود.

سیزدهم تیر ماه، روز نام گذاری دماوند، بهانه ای شد تا گزارشی پیرامون ویژگی های منحصر به فرد، چالش ها و مشکل های این کوه زیبا و مرتفع ایران ترتیب دهیم.

دكتر فریبرز مسعودی، معاون پژوهشی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی درباره خصوصیات منحصر به فرد کوه دماوند گفت: این كوه نسبت به سایر كوه‌های آتشفشانی جوانتر بوده و ارتفاع گدازه آن حدود 3000 متراست یعنی این آتشفشان روی سازنده‌ها و سنگ‌هایی چی نخورده قدیمی تر از خود كه ارتفاع حدود 2000 متری دارد، 3000 متر مواد مذاب ریخته و به صورت مخروط تك شكل خود را نمایان كرده است كه باعث شده تا از نظر زمین شناسی و زیبایی منحصر به‌فرد باشد؛ شاخصی كه كمتر می‌توان در سایر آتشفشان‌ها مانند سبلان و سهند دید.

این دكتری زمین شناسی و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی افزود: اصولا مناطق آتشفشانی به دلیل ذخیره یخ و برف و داشتن زمین مناسب و مستعد كشاورزی، مكان مناسبی برای زندگی محسوب می‌شوند. منطقه دماوند نیز از این امر مستثنی نیست. متاسفانه به دلیل سه لانگاری برخی از مردم و نبود فرهنگسازی برای استفاده درست از طبیعت، گاه شاهد احداث غیرقانونی خانه‌های ویلایی، ریختن فاضلاب به رودخانه‌ها، كندن دسته گل‌های زیبای خاص این ناحیه مانند شقایق هستیم كه باعث تخریب این محیط زیبا شده است. در صورتی كه پوشش گیاهی خاص و دارویی دامنه‌های دماوند، وجود چشمه‌های آبگرم، پوكه‌های معدنی و گدازه‌های بسیار زیبا می‌تواند پتانسیل خوبی برای ایجاد چند پارك ملی یا ژئو پارك باشد.

ویلاسازی و معدن کاوی؛ عوامل تهدید کننده حیات دماوند

کیخسرو یزدانی، یک فعال محیط زیست به عمده ترین مشکل‌های دماوند اشاره کرد و گفت: ارتفاع زیر ۴۰۰۰ متر در دماوند بخش زنده آن است که گیاهان و موجودات زیادی در آن زیست می‌کنند و حتی در ارتفاعات پایین‌تر جوامع محلی حضور دارند بنابراین این قسمت بخش آسیب‌پذیر دماوند است که با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. ارتفاع بالای ۴۰۰۰ متر نیز بخش مرده دماوند محسوب می‌شود که رویش گیاه و موجودات زنده آن بسیار کم است.

این عضو انجمن دوستداران دماوند کوه با بیان اینکه متاسفانه سازمان حفاظت محیط زیست حدود ۱۰ سال گذشته از ارتفاع ۴۲۰۰ متر تا قله را منطقه حفاظت شده در دماوند اعلام کرد، گفت: منطقه‌ای که به عنوان منطقه حفاظت اعلام شده بخش مرده دماوند است و نیاز کمتری به حفاظت نسبت به ارتفاعات پایین‌تر آن دارد. برای مثال زمین‌خواری‌، ویلاسازی، معدن‌کاوی، چرای بیش از حد دام و انواع دیگر آسیب‌های زیست محیطی در ارتفاع زیر ۳۸۰۰ متر رخ می‌دهد که متاسفانه در محدوده منطقه حفاظت شده نیست.

وی تاکید کرد: لازم است که ارتفاع منطقه حفاظت شده تغییر پیدا کند و از ارتفاع حدود ۲۵۰۰ متری به بالا به منطقه حفاظت شده تبدیل شود چرا که آسیب‌های دماوند به این محدوده مربوط است. بیشتر معادن در ارتفاع ۲۵۰۰ متری وجود دارد که بخشی از این معادن با تلاش انجمن دوستداران دماوند کوه و همراهی برخی مراکز دولتی به صورت موقت تعطیل شده‌اند ولی جواز آن‌ها هنوز باطل نشده است و این پتانسیل وجود دارد که دوباره از آن‌ها بهره‌برداری شود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر متاسفانه بخش‌هایی از دماوند شکاف خورده است، اظهار کرد: بهره‌برداری بیش از حد از معادن و تخلیه خاک‌های کوه سبب ایجاد شکاف‌هایی در آن شده و استحکام کوه را کاهش داده است. رانش و ریزش کوه نیز نتیجه این وضعیت است.

 

No tags for this post.