بلاتکلیفی پسماندهای پزشکی مراکز درمانی تهران

هم اکنون در ایران به ازای هر تخت بیمارستانی نزدیک به سه کیلوگرم زباله تولید می شود که این رقم در کشورهای پیشرفته به یک کیلوگرم هم نمی رسد؛ ۲۰ تا ۳۰ درصد زباله های هر تخت بیمارستانی را پسماندهای عفونی تشکیل می دهند.

بر اساس برآوردی که انجام شده  روزانه حدود ۴۵۰ تن پسماند پزشکی در کشور و 80 تن زباله بیمارستانی در تهران تولید می شود که ۲۵ درصد آن زباله های عفونی است که در زمینه ضدعفونی، جمع آوری و دفع آنها مشکلات بسیاری وجود دارد. هنوز تعدادی از بیمارستان ها و اکثر درمانگاه ها در کشور فاقد سیستم ضدعفونی کردن و نیز امحاء زباله های عفونی هستند. شهرداری‌های هم فاقد زیر ساخت ها و تجهیزات لازم برای جمع آوری و دفع زباله های بیمارستانی و عفونی هستند و با توجه به نبود اعتبارات مورد نیاز وزارتخانه های بهداشت و کشور هر یک مسئولیت را  به دیگری محول می کنند و سازمان حفاظت محیط زیست هم تنها وظیفه نظارت را برای خود قائل است.

این در حالی است که اگر این پسماندها به‌ درستی جداسازی و امحا نشوند، خطرآفرین خواهند بود و عواقب بدی به دنبال خواهند داشت زیرا بخشی از پسماندهای بیمارستانی عفونی و بخش دیگر نیز پسماندهای تیز و برنده هستند که باید از یکدیگر تفکیک شوند.

محمد بازگیر، مدیرکل محیط زیست شهر تهران چندی پیش از در این خصوص گفته بود: برخی واحدهای درمانی در سطح تهران هنوز قانون تفکیک پسماندها را انجام نمی دهند و در این زمینه کم کاری می‌کنند که سازمان محیط زیست بر اساس ضوابط موجود به این واحدهای درمانی متخلف تذکر می دهد چرا که این پسماندها خطرناک است و بار میکروبی و آلودگی بالایی دارد که برای سلامت مردم خطرآفرین است. در سال گذشته حدود ۱۰ مرکز درمانی فاقد استاندارد در مدیریت پسماند بودند که به آنها اخطار داده شد و بازرسی از این واحدهای درمانی آغاز شده است. 

روش دفع پسماندهای خطرناک پزشکی در ایران و جهان

پیش از این كشورهای پیشرفته و توسعه یافته از زباله سوز و سپس از طریق پلاسما ، اقدام به امحاء پسماندهای عفونی می‌كردند. هم اکنون نیز با استفاده از سیستم های استریل كردن و بی خطرسازی  اقدام به دفع پسماندهای بیمارستانی می‌كنند.

این در حالی است که برخی از بیمارستان ها طرح تفكیك اجزاء پسماند را به طور كامل و صحیح انجام نمی دهند و پسماند های عفونی و عادی را با هم جمع آوری و بسته بندی می کنند. همچنین در بسیاری از مناطق کشور ما دفع این پسماندهای خطرناک همچنان با روش سنتی و از طریق دفن صورت می گیرد؛ دفن پسماندهای بیمارستانی،علاوه بر آلودگی‌های زیست محیطی و آب‌های زیرزمینی ، خطر گسترش برخی از بیماری‌ها را در پی دارد. استفاده از دستگاه زباله‌سوز و حتی پلاسما كردن نیز با تكنولوژهای روز جهان فاصله بسیاری دارد و لازم است برای امحاء پسماندهای بیمارستانی از شیوه های نوین و جدید و استاندارد بهره جست.

کیومرث کلانتری، دبیر کارگروه مدیریت پسماند استان تهران در چهل و پنجمین جلسه کارگروه مدیریت پسماند استان تهران در این خصوص گفت: بر اساس پایش محیط زیست استان تهران میزان تولید پسماندهای پزشکی استان روزانه در حدود ۱۱۵ تن است که از این میزان حدود ۱۰۷ تن مربوط به مراکز درمانی شهر تهران است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران به مشکل های موجود در حوزه پسماندهای پزشکی اشاره کرد و گفت: هم اکنون پسماندهای پزشکی تولیدی توسط کلینیک‌ها، درمانگاه‌ها، مطب پزشکان و سایر مراکز درمانی در اغلب مراکز از نظر عملیاتی بلاتکلیف هستند و باوجود تلاش‌های صورت گرفته توسط وزارت بهداشت وضعیت تفکیک در تعداد محدودی بیمارستان‌ها قابل قبول و در بقیه آن‌ها نامطلوب گزارش شده است.

وی افزود: به دلیل فقدان ناوگان حمل و نقل مخصوص پسماندهای سترون شده، عفونی و ویژه پزشکی، پسماندهای تولیدی مراکز درمانی به صورت مخلوط منتقل شده و اقدامات انجام شده در برخی از بیمارستان ها عملا از بین می‌رود.

وی بر ضرورت احداث سایت متمرکز دفع پسماندهای پزشکی برای مراکز و موسسات خرد درمانی و بهداشتی و استفاده از ظرفیت سایت متمرکز دفع پسماندهای پزشکی امحا و دفع پسماندهای شیمیایی و دارویی بیمارستان‌ها اشاره کرد و درباره دپو پسماندهای بیمارستانی به دلیل مشکل های بین پیمانکاران و شهرداری گفت: هم اکنون ضرورت ساماندهی پیمانکاران حمل و نقل پسماندهای پزشکی و پایبندی آنها به قراردادهای منعقده با بیمارستان‌ها توسط محیط زیست استان پیشنهاد شده است.

کلانتری در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: بر اساس مصوبات قبلی مقرر بود که محیط زیست نظر خود را در این باره اعلام کند که آیا پسماندهای پزشکی که در دستگاه‌های بی خطرساز قرار می‌گیرد پس از انجام پروسه‌های لازم باز هم خطرناک محسوب می شود یا خیر و آیا می‌تواند با پسماند عادی همراه شود که ما هم اکممنون می‌گوییم نمی‌توانیم تایید کنیم این پسماندها می‌توانند با پسماند عادی مخلوط شود و باید به استناد قوانین مدیریت پسماندهای پزشکی حمل و دفع شود.

گزارش: فرزانه صدقی

 

 

 

No tags for this post.