تقویت سلامت جامعه با شبکه‌های اجتماعی
روابط اجتماعی، شالوده اصلی هر جامعه‌ای محسوب می‌شوند که از طریق آن‌ها، افراد جامعه با گسترش پیوندهای خود، کنش‌های خود را در ساختار جامعه تسهیل کرده و از این طریق به اهداف خود دست می‌یابند. علاوه بر جامعه در سطح کلان که تعاملات گسترده‌ای را در خود جای می‌دهد، اجتماع کوچک‌تری نیز با عنوان اجتماع شبکه‌ای مطرح می‌شود که درواقع شبکه روابط غیررسمی افراد است. در دیدگاه شبکه اجتماعی، مسئله اصلی، روابط است و واحد تشکیل‌دهنده ساخت جامعه نیز، شبکه‌های تعاملی هستند.
محققین، شبکه اجتماعی را شامل گروهی از افراد یا سازمان‌های دارای سلیقه یا منافع مشترک تعریف می‌کنند. این شبکه، نوعی ساختار اجتماعی است که از گره‌هایی که عموماً فردی یا سازمانی هستند تشکیل‌شده است و این گره‌ها، خود توسط رابط‌هایی به هم متصل شده‌اند.
محققین، شبکه اجتماعی را شامل گروهی از افراد یا سازمان‌های دارای سلیقه یا منافع مشترک تعریف می‌کنند. این شبکه، نوعی ساختار اجتماعی است که از گره‌هایی که عموماً فردی یا سازمانی هستند تشکیل‌شده است و این گره‌ها، خود توسط رابط‌هایی به هم متصل شده‌اند. در همین خصوص، ارتباط معنی‌دار اجتماعی، یکی از اجزای مهم سلامت در دوران بزرگ‌سالی به‌حساب می‌آید. درواقع، حمایت اجتماعی و وضعیت سلامت در بزرگسالان ارتباط زیادی با یکدیگر دارند.
در این راستا، گروهی از محققین کشورمان در مطالعه‌ای پژوهشی، بر آن شده‌اند تا ارتباط شبکه‌های اجتماعی و وضعیت سلامت در بزرگسالان را مورد بررسی قرار دهند.
این مطالعه، به‌صورت مقطعی و توصیفی-تحلیلی انجام‌شده و 1900 نفر از افراد بالای 25 سال ساکن شهر تهران در آن مشارکت داشته‌اند.
جهت جمع‌آوری داده‌ها از فرم‌هایی استفاده شد که شامل اطلاعاتی در مورد برخی از مشخصات زمینه‌ای، عوامل شبکه اجتماعی و عوامل سطح کیفیت زندگی مرتبط با سلامت بودند. داده‌های به‌دست‌آمده از این طریق نیز درنهایت با استفاده از روش‌ها و نرم‌افزارهای آماری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.
بنا بر نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، ارتباط بین متغیرهای میزان مشارکت در شبکه‌های اجتماعی، وضعیت تأهل، رفت‌وآمد با بستگان و دوستان، عضویت در هیئت‌های مذهبی، عضویت در شبکه‌های اجتماعی اینترنت، سن، جنسیت و بعد خانوار با وضعیت سلامت شرکت‌کنندگان در مطالعه معنی‌دار است. این موضوع نشان می‌دهد که هرکدام از عوامل ذکرشده، به‌نوعی با میزان مشارکت افراد در شبکه‌های اجتماعی ارتباط دارند.
به گفته انسیه جمشیدی، پژوهشگر مرکز تحقیقات سلامت مبتنی بر مشارکت جامعه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی 
تهران و همکارش، مشارکت در شبکه‌های اجتماعی با کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، ارتباطی مستقیم دارد. به‌عبارت‌دیگر مشارکت بیشتر در شبکه‌های اجتماعی موجب افزایش کیفیت زندگی می‌شود.
این محققان که نتایج پژوهش آن‌ها را، نشریه «پایش» متعلق به پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی منتشر کرده است، می‌گویند: «یافته‌های مطالعه ما نشان می‌دهد مشارکت در شبکه‌های اجتماعی موجب افزایش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت می‌شود که می‌تواند از طریق ارتقای دانش سلامت، رفتارهای بهداشتی و بهبود مراقبت از بیماری حاصل شود».
آن‌ها می‌افزایند: «افزایش ارتباطات در بین بستگان و دوستان، موجب افزایش کیفیت زندگی می‌گردد و این موضوع، می‌تواند ناشی از تأثیر حمایت‌های عاطفی و روانی باشد که هر انسانی به‌نوعی به آن‌ها نیازمند است».
طبق گفته مجریان این پژوهش، با پیشرفت استفاده از شبکه‌های اینترنتی، از طریق برنامه‌ریزی‌های مناسب و هدفمند می‌توان کارکرد چنین شبکه‌هایی را در جهت ارتقای رفتارهای مرتبط با سلامت عمومی جامعه بالأخص در بزرگسالان، ارتقاء داد.
گزارش: دکتر محمدرضا دلفیه
منبع: مرادی، ع. و جمشیدی، ا. 1397. ارتباط شبکه‌های اجتماعی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در بزرگسالان تهران. پایش، 17(2): 157-147.
No tags for this post.
